Publikacja sygnalizuje kierunki i tendencje rozwoju ¶wiata do 2020 r. Nie jest to
jednak zarys ca³o¶ciowej prognozy czy te¿ wizji rozwoju systemu stosunków
miêdzynarodowych, ale raczej analiza czynników, które taki system kszta³tuj± na
ró¿nych p³aszczyznach: polityki, prawa, gospodarki, technologii i ekologii. Pokazane
zosta³y g³ówne procesy oraz potencjalne zmiany zasad i norm, które reguluj±
zachowanie pañstw w relacjach bilateralnych oraz w ramach instytucji i organizacji
wielostronnych. Przedstawione zosta³y te¿ problemy, z którymi pañstwa i narody bêd±
siê borykaæ w nastêpnych 10-15 latach.
Inspiracj± do powstania tej publikacji by³a sze¶ædziesi±ta rocznica powo³ania do
¿ycia Polskiego Instytutu Spraw Miêdzynarodowych. Wiêkszo¶æ Autorów by³a w
ró¿nych okresach swego ¿ycia naukowego zwi±zana ze "starym" i
"nowym" Instytutem. Do udzia³u w tej publikacji zaproszono te¿ kilku uczonych
i analityków z innych o¶rodków naukowych oraz wybitnych polskich dyplomatów, którzy
wspó³pracowali z Instytutem.
prof. Adam Daniel Rotfeld (ur. 4 marca 1938 w Przemy¶lanach ko³o
Lwowa) - polski dyplomata i pedagog, minister spraw zagranicznych RP od 5 stycznia 2005 do
31 pa¼dziernika 2005. Mianowany w styczniu 2006 cz³onkiem Rady Konsultacyjnej Sekretarza
Generalnego ONZ do Spraw Rozbrojenia.
Za kierowanie dzia³alno¶ci± Sztokholmskiego Miêdzynarodowego Instytutu Badan nad
Pokojem (SIPRI) otrzyma³ z r±k króla Karola Gustawa XVI Srebrny Medal Królewskiej
Akademii Wiedzy Wojskowej oraz Komandorie Królewskiego Orderu Gwiazdy Polarnej (2001). Za
polepszenie stosunków miêdzy Polsk± a Republik± Federaln± Niemiec prezydent federalny
Horst Koehler przyzna³ Wielki Krzy¿ Orderu Zas³ugi Republiki Federalnej Niemiec (30
sierpnia 2005). 11 listopada 2005 zosta³ odznaczony Krzy¿em Komandorskim z Gwiazd±
Orderu Odrodzenia Polski. Decyzja Rady Miejskiej m. Przemy¶lany otrzyma³ 14 maja 2004
tytu³ Honorowego Obywatela Miasta. Kapitu³a Pojednania Polsko-Ukraiñskiego przyzna³a
Nagrodê Pojednania za rok 2007, któr± otrzyma³ 24 czerwca 2007 w Sanktuarium
Mi³osierdzia Bo¿ego w £agiewnikach z r±k Metropolity Krakowskiego Kardyna³a
Stanis³awa Dziwisza i Zwierzchnika Ko¶cio³a Grecko-Katolickiego w Polsce Arcybiskupa
Jana Martyniuka.
Dzia³alno¶æ spo³eczna
W latach 1962-1964 pe³ni³ funkcjê przewodnicz±cego Studenckiego
Stowarzyszenia Przyjació³ ONZ w Polsce. W 1962 zosta³ cz³onkiem Polskiej Grupy
Stowarzyszenia Prawa Miêdzynarodowego (ILA), a w 1992 - Miêdzynarodowego Instytutu
Studiów Strategicznych (IISS) w Londynie. W 1995-2006 zosta³ wybrany cz³onkiem Rady
Naukowej Instytutu Badañ nad Pokojem i Polityk± Bezpieczeñstwa przy Uniwersytecie
Hamburskim, w 1996 - cz³onkiem Szwedzkiej Królewskiej Akademii Wiedzy Wojskowej, w 2001
- cz³onkiem Rady Miêdzynarodowego Centrum Demokratycznej Kontroli nad Si³ami Zbrojnymi
(DCAF), w 2003 - Genewskiego Centrum Polityki Bezpieczeñstwa (GCSP),w 2006 - cz³onkiem
Rady Konsultacyjnej Sekretarza Generalnego ONZ do spraw Rozbrojenia.
Dorobek naukowy
Adam Daniel Rotfeld napisa³ ponad 300 publikacji naukowych, w tym ponad 10
ksi±¿ek, 12 monografii wspó³autorskich, ponad 50 rozdzia³ów w pracach zbiorowych
oraz ponad 300 artyku³ów. Trzy z jego monografii uzyska³y nagrody prezesa Polskiej
Akademii Nauk, Polskiego Instytutu Spraw Miêdzynarodowych i ministra spraw zagranicznych.
Ostatnia publikacja: "Polska w niepewnym ¶wiecie". wyd. PISM, Warszawa 2006.
Spis tre¶ci
Od redaktora
PROCESY I NORMY
ADAM DANIEL ROTFELD
Dok±d zmierza ¶wiat?
Determinanty zmian w systemie miêdzynarodowym
ANTONI Z. KAMIÑSKI
Pañstwo narodowe a zagro¿enia ³adu globalnego
JANUSZ SYMONIDES
Prawo miêdzynarodowe: kierunki zmian
KATARZYNA ¯UKROWSKA
Gospodarka ¶wiatowa. Procesy globalizacji i modernizacji
JERZY MENKES
¦rodowisko naturalne a system miêdzynarodowy
JANUSZ GILAS
Warto¶ci uniwersalne a normy polityczno-prawne
RYSZARD STEMPLOWSKI
Konstruowanie normatywnej podstawy polityki zagranicznej
BEZPIECZEÑSTWO
ROMAN KU¬NIAR
Bezpieczeñstwo i prawa cz³owieka
ZDZIS£AW LACHOWSKI
Bezpieczeñstwo wojskowe, kontrola zbrojeñ, nieproliferacja - wyzwania i szanse
ADAM EBERHARDT
Nierozwi±zane konflikty na obszarze posowieckim - polityka Federacji Rosyjskiej
TADEUSZ JASUDOWICZ
Konflikty zbrojne a miêdzynarodowe prawo humanitarne
WIELOSTRONNE INSTYTUCJE
ANDRZEJ TOWPIK
ONZ: miêdzy reform± a marginalizacj±
JAN BARCZ
Unia Europejska: stare normy - nowe oczekiwania
JERZY M. NOWAK
NATO: g³ówne dylematy i pytania o przysz³o¶æ
MAREK GRELA, PAWE£ ¦WIEBODA
Unia Europejska i Stany Zjednoczone: poszukiwanie modus operandi w zmieniaj±cym siê
¶wiecie
G£ÓWNI AKTORZY
HENRYK SZLAJFER
Stany Zjednoczone: Wielka Strategia i co dalej?
JAN ROWIÑSKI
Chiny: nowa globalna potêga? Cieñ dawnej ¶wietno¶ci i lat poni¿enia
STANIS£AW PARZYMIES
Francja: mocarstwo zanikaj±ce?
MIECZYS£AW TOMALA
Niemcy: od europeizacji do germanizacji?
WITOLD GÓRALSKI
Polska-Niemcy: trudny proces pojednania (sprawy zamkniête - sprawy otwarte)
ANDRZEJ DE LAZARI
Rosja Putina: ci±g³o¶æ i zmiana
FRANCISZEK GO£EMBSKI
Ba³kany: nowi aktorzy na starej scenie
GRA¯YNA BERNATOWICZ
Morze ¦ródziemne: nowy wymiar bezpieczeñstwa
JAN MILEWSKI
Jaka przysz³o¶æ Afryki?
ZAGRO¯ENIA
WITOLD SOBKÓW
Globalny terroryzm wyzwaniem XXI wieku
JAN BURY
Bliski Wschód i Zatoka Perska. ¬ród³a nowych zagro¿eñ
£ukasz Kulesa
Programy nuklearne Korei Pó³nocnej i Iranu a bezpieczeñstwo globalne
Indeksy
Autorzy
580 stron, twarda oprawa