„Imponująca praca poruszająca temat, który staje się coraz ważniejszy.”
Choice
Granice państwowe to te miejsca, na których zaczynają się wojny – napisał kiedyś
Primo Levi. Lecz mogą także stać się pomostami, czyli miejscami, gdzie dochodzi to
ciągłej wymiany kulturowej. Każdy, kto zajmuje się badaniami nad tym, jak narody i
państwa podtrzymują swe odrębne tożsamości adaptując się jednocześnie do nowych
idei i doświadczeń, zdaje sobie sprawę, że granice państwowe znacznie ułatwiają
prowadzenie analiz dotyczących „swoich” i „obcych”. Granice państwowe
odzwierciedlają niewidzialne podziały między narodami i ludami, które mogą mieć ze
sobą niewiele czy wręcz nic wspólnego, i przez to wywierają ogromny wpływ na to, co
ludzi myślą i robią oraz określają te myśli i działania. Gdyby nie istniały
granice, czy to fizyczne czy symboliczne, nie mógłby istnieć nacjonalizm; lecz i
granice państwowe nie mogłyby istnieć bez nacjonalizmu.
Zdumiewa w związku z tym, że tak niewielu ludzi podejmuje wysiłek dokonania
systematycznego czy wspólnego przeglądu sposobów doświadczania narodu i państwa na
lokalnym poziomie państwowych granic. Czerpiąc z przykładów Stanów Zjednoczonych i
Meksyku, Irlandii Północnej, Izraela i Palestyny, Hiszpanii i Maroka, a także różnych
części Południowo-Wschodniej Azji i Afryki, książka ta trafia w swój czas i
dostarcza porównawczej perspektywy dla badania kultury na granicach państwowych. Autorzy
omawiają w niej rolę państwa, etniczności, transnacjonalizmu, granicznych symboli,
rytuałów i tożsamości, a wszystko to po to, by zrozumieć, w jaki sposób nacjonalizm
kształtuje postawy i zachowania na poziomie lokalnym, narodowym i międzynarodowym.
Przykłady żołnierzy, celników, przemytników, turystów, sportowców, zakupowiczów i
prostytutek dostarczają wiele mówiącego wglądu w relacje władzy obecne w codziennym
życiu oraz pozwalają zrozumieć, co relacje te mówią nam o samych granicach.
To przeglądowe omówienie istotnego znaczenia granic dla konstruowania tożsamości i
kultury stanowi niezbędną lekturę dla studentów i badaczy zajmujących się
antropologią, socjologią, politologią, geografią, nacjonalizmem i badaniami nad
migracjami.
Hastings Donnan i Thmomas M. Wilson pracują na Królewskim Uniwersytecie
Belfastu (The Queen’s University of Belfast)
236 stron,B5, oprawa miękka
