Książka Od papirusu do hipertekstu jest „mediocentrycznym” spojrzeniem na
historię kultury. Autor analizuje zmiany społeczno-kulturowe na świecie – od
starożytności, aż po czasy współczesne – zachodzące pod wpływem pojawienia się
nowego rodzaju medium.
*
W 1999 – roku pierwszego wydania tej książki – wiele osób mogło żywić
przekonanie, że ingerencja informatyki w nasze życie ograniczy się do takich zjawisk,
jak poczta elektroniczna, zakupy online, bazy danych, ewentualnie wspomaganie projektów
technicznych i że świat książki jeszcze długo pozostanie od niej wolny. […]
Dziś nie mamy już wątpliwości: rewolucja cyfrowa objęła swym zasięgiem również
książkę i piśmiennictwo we wszystkich możliwych przejawach, bezlitośnie usuwając
niewzruszone podstawy, na których od wieków spoczywała nasza cywilizacja. Jest tak,
gdyż zmiana nośnika pisma nieuchronnie powoduje przemiany w dziedzinie treści, a także
w sposobie czytania, wymuszając dostosowanie się do wymogów przekaźnika, któremu
tekst powierzono. Wpływ technik pisarskich na odbiór społeczny i działalność
poznawczą, dostrzeżony już przez Platona w Fajdrosie, stał się tematem licznych
publikacji, z których za pionierską można uznać sztandarowe dzieło Marshalla McLuhana
z 1962 roku – Galaktykę Gutenberga. […]
Tym radykalnym novum w dziedzinie kontaktu z tekstem jest interaktywność. Możliwość
wyrażenia własnej opinii i komentowania tekstów, programów czy filmów, jaką każdemu
stwarza cyberprzestrzeń, urzeczywistnia pradawne sny o powszechnej, demokratycznej
partycypacji.
Christian Vandendorpe – wybitny kanadyjski antropolog i medioznawca,
profesor University of Ottawa; studiował filologię klasyczną i semiotykę, zawsze
interesował się procesami kognitywnymi, co znalazło wyraz w jego pracy doktorskiej o
sposobach, w jakie dzieci uczą się czytać bajki (Apprendre a lire des fables, 1989).
Zajmuje się zmianami w nawykach czytelniczych powodowanych pojawieniem się hipertekstu.
Publikował m.in. w „Poétique”, „Le Débat”, „Communication et langages” i
„Protée”.
Spis treści:
Przedmowa do wydania polskiego 7
Wprowadzenie 13
Na początku było słuchanie 19
Pismo a utrwalanie myśli 22
Potęga znaku pisanego 24
Piśmiennictwo i oralność 26
Normy czytelności 30
Linearność i tabularność 38
W stronę tekstu tabularnego 47
Sens i wrażenie 64
Filtry lektury 75
Tekstualność: forma i substancja 79
Złącza tekstualne 84
Procesy wypowiadania 87
Od interaktywności do pomijania słowa 92
Odmiany hipertekstu 101
Kontekst i hipertekst 109
Kłopoty z listą 113
Bezdroża hiperliteratury 116
Czytanie obrazu 122
Pisarz a obrazy 131
Inwazja wizualności 135
Kropki, „tchnienia”, „buźki” 139
Op. cit.. 143
Czytelnik – użytkownik czy konsument znaków? 147
Lektura intensywna i ekstensywna albo o prawach czytelnika. 152
Metafory lektury . 157
Wizerunki książki 161
Procesy wydawnicze 164
CD-ROM i papirusowa nostalgia 166
Cała władza w ręce czytelnika 169
Tekst a interaktywność 175
Jak zarządzać linkami 177
Klikam, więc czytam 179
W3C i zmierzch stronicy 184
Poetyka fragmentu 193
Korpus tekstu 196
Koniec powieści 199
Inwazja blogów 202
Kultura uczestnictwa i dzielenia się 205
W stronę ogólnoświatowej biblioteki cyfrowej. 209
Bibliografia. 219
Indeks. 229
238 stron, oprawa miękka
