Jak słusznie zauważył w swej klasycznej pracy poświęconej
nacjonalizmom Anthony Smith, nowoczesny porządek światowy jest nierozłącznie związany
z instytucją państwa narodowego.
Obecnie często pomija się fakt, iż świat, w którym coraz dynamiczniej
przebiegają procesy politycznej i gospodarczej integracji, nadal pozostaje światem
opierającym się na sieci mniej lub bardziej autonomicznych państw narodowych. Smith
podkreślał jednak również wielokrotnie, ze państwo narodowe nie zawsze i nie
wszędzie stanowiło podstawowy byt polityczny. Problem transformacji od bardziej
zróżnicowanych form życia społecznego i politycznego ku tym, w których wszystkie
części składowe światowego porządku podporządkowały się, przynajmniej formalnie,
jednolitej formule, od lat wzbudzał zainteresowanie historyków, politologów,
socjologów i antropologów.
Wraz ze wzrostem znaczenia gospodarczego i politycznego Bliskiego i Dalekiego
Wschodu w światowym porządku coraz częściej zadawano sobie pytanie, w jakim stopniu
zachodnie modele i paradygmaty odpowiadają doświadczeniom Wschodu. Niewątpliwie
przemiany w sferze świadomości narodowej i politycznej w państwach regionu stanowiły
nie lada wyzwanie nie tylko dla polityków, ale także dla intelektualistów i badaczy.
Próby studiowania nacjonalizmu czy nacjonalizmów w regionie jako całości były
znacznie mniej liczne i rzadko stanowiły pretekst do ogólnych refleksji.
Autorzy tekstów wchodzących w skład niniejszej publikacji, będącej rezultatem
konferencji naukowej zorganizowanej przez Instytut Bliskiego i Dalekiego Wschodu
Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Stowarzyszenie CTA Closer To Asia, podjęli
interdyscyplinarną próbę, wyjaśnienia azjatyckich form nacjonalizmu oraz etniczności.
Dzięki temu książka stanowi istotny wkład w omawianą problematykę.
Adam W. Jelonek
Spis treści:
NACJONALIZM, ETNICZNOŚĆ I WIELOKULTUROWOŚĆ – ZAGADNIENIA TEORETYCZNE
Adam W. Jelonek, Nacjonalizmy w Azji w świetle teorii 9
Tadeusz Paleczny, Modele pluralizmu kulturowego w procesach globalizacji 37
Arkadiusz Modrzejewski, Tożsamość narodowa a świat ponowoczesny 45
Krzysztof Jaskułowski, Nacjonalizm obywatelski i etniczny: geneza i krytyka typologii 59
NACJONALIZM, ETNICZNOŚĆ I WIELOKULTUROWOŚĆ NA BLISKIM WSCHODZIE
Daniel Płatek, Pomiędzy Imperium Osmańskim a Republiką Turecką. Proces
narodowotwórczy i ludobójstwo w ujęciu socjologii historycznej 73
Małgorzata Kniaź, „Arabscy” czy „wschodni” chrześcijanie? O tożsamości
koptyjskiej i nacjonalizmie 85
Michał Lipa, Trudne sąsiedztwo. Stosunki muzułmańsko-chrześcijańskie oraz status
chrześcijan w systemie polityczno-prawnym współczesnego Egiptu 101
Natalia Bahlawan, Libanizm a nacjonalizm arabski. Ideologia nacjonalistyczna chrześcijan
libańskich 115
Magdalena Pycińska, Perspektywa symboliczna i etniczna palestyńskiej tożsamości
narodowej. Ich wpływ na palestyński dyskurs nacjonalistyczny 129
Konrad Pędziwiatr, Procesy narodowotwórcze na Palestyńskich Terytoriach Okupowanych 141
Agnieszka Graczyk-Krupecka, Wpływ religii na tożsamość jezydów w Iraku 153
Aleksander Głogowski, Nacjonalizm pasztuński wobec państwowości pakistańskiej 165
NACJONALIZM, ETNICZNOŚĆ I WIELOKULTUROWOŚĆ NA DALEKIM WSCHODZIE
Łukasz Gacek, Problem tożsamości w procesie modernizacji Chin 179
Joanna Wardęga, Wykorzystanie internetu w chińskim dyskursie nacjonalistycznym 191
Mariusz Kalandyk, Budda, naród i popkultura, czyli tybetański nacjonalizm religijny
wczoraj, dziś i jutro 203
Maciej Pletnia, Koncepcja społeczeństwa japońskiego w myśli Fukuzawa Yukichi:
japoński nacjonalizm okresu Meiji 215
Ewa Korzeniowska, Kształtowanie tożsamości burakumin w Japonii po restauracji Meiji 227
Tomasz Krawczyk, Nacjonalizm japoński w doktrynie buddyzmu politycznego Nichirena Daisho
nina 239
Agata Kapturkiewicz, Z powrotem w ojczyźnie przodków – problemy adaptacji
Latynoamerykanów japońskiego pochodzenia w Japonii 251
Joanna Malec, Nacjonalizm w indyjskim stanie Nagaland w perspektywie etnosymbolizmu
Anthony’ego D. Smitha 263
Łukasz Bonczol, Artefakty narodowej pamięci we współczesnej Indonezji 275
286 stron, B5, oprawa miękka