Książka zajmuje się polityką integracji muzułmanów w dwóch krajach
Europy Zachodniej: Francji i Wielkiej Brytanii.
Skupia się ona zatem na wybranym fragmencie procesu integracji: działaniach i
strategiach politycznych podejmowanych przez państwa narodowe i skierowanych do
imigrantów-muzułmanów. Problemem badawczym jest porównanie dwóch sposobów integracji
muzułmanów - dwóch modeli polityki integracji opierających się na odmiennych czy
wręcz przeciwstawnych logikach: logice równości (francuski model republikański) i
logice uznania różnicy (brytyjski model wielokulturowych stosunków rasowych). W obydwu
przypadkach specyficzne trudności związane z integracją tej grupy imigrantów
doprowadziły do kryzysu budowanych latami "filozofii integracji", zmuszając
elity polityczne do postawienia na nowo pytań dotyczących istoty ładu społecznego oraz
treści tożsamości narodowej. Dynamika wyłaniania się politycznej podmiotowości
imigrantów-muzułmanów w państwach zachodnioeuropejskich oraz charakter stawianych
przez nich żądań skłaniają ponadto do ponownego podjęcia refleksji nad
integracyjną, ekspresyjną i polityczną rolą religii we współczesnym świecie.
Spis treści:
WSTĘP
ROZDZIAŁ I
MODELE POLITYKI INTEGRACJI IMIGRANTÓW WE FRANCJI I W WIELKIEJ BRYTANII
1."Zależność od szlaku" w polityce integracji imigrantów
2.Koncepcja integracji imigrantów
2.1.Ewolucja koncepcji asymilacji w amerykańskich naukach społecznych
2.2.Europejska kariera pojęcia "integracja"
2.3.Definicja i wskaźniki integracji
3.Koncepcja modelu integracji imigrantów
3.1.Francuska polityka integracji imigrantóww latach 1945-1990
3.2.Brytyjska polityka integracji imigrantóww latach 1945-1990
3.3.Brytyjski i francuski model integracji imigrantów: wykluczające się paradygmaty?
3.4.Źródła odmienności modeli integracji imigrantów we Francji i w Wielkiej Brytanii
3.4.1.Koncepcja narodu we Francji
3.4.2.Koncepcja narodu w Wielkiej Brytanii
3.4.3.Model "zarządzania różnorodnością" w koloniach
4.Modele stosunków między państwem a wyznaniami we Francji i w Wielkiej Brytanii
4.1.Stosunki między państwem a wyznaniami we Francji
4.1.1.Krnąbrna córka Kościoła katolickiego
4.1.2.Rewolucja 1789 roku i Cesarstwo: pierwszy etap laicyzacji państwa
4.1.3.Konflikt dwóch Francji: 1814-1870
4.1.4.Laicyzacja szkolnictwa w latach 80. XIX wieku
4.1.5.Ustawa o rozdziale państwa od Kościołów z 1905 roku
4.1.6.Laicite jako zasada konstytucyjna
4.2.Stosunki między państwem a wyznaniami w Wielkiej Brytanii
4.2.1.Kościół państwowy i pragmatyczna akomodacja
4.2.2.Pozycja Kościoła anglikańskiego jako Kościoła państwowego (Established Church)
4.3.Różnice między brytyjskim a francuskim modelem stosunków wyznaniowych
5."Zależność od szlaku" w polityce integracji muzułmanów
ROZDZIAŁ II
MUZUŁMANIE JAKO OBIEKT POLITYKI INTEGRACYJNEJ PAŃSTWA
1.Przebieg imigracji muzułmańskiej do Francji i Wielkiej Brytanii
1.1.Początki imigracji muzułmańskiej do Francji i Wielkiej Brytanii
1.2.Muzułmańska imigracja zarobkowa po II wojnie światowej do Francji
1.2.1.Liczebność i skład etniczny społeczności muzułmańskiej we Francji
1.3.Muzułmańska imigracja zarobkowa po II wojnie światowej do Wielkiej Brytanii
1.3.1.Liczebność i skład etniczny społeczności muzułmańskiej w Wielkiej Brytanii
2.Uwidocznienie się islamu we Francji i w Wielkiej Brytanii
2.1.Od "islamu robotników" do "islamu odtworzonego"
2.1.1.Powstanie struktur instytucjonalnych
2.2.Od "islamu etnicznego" do "islamu uniwersalnego"
2.2.1.Charakterystyka religijna społeczności muzułmańskiej we Francji
2.2.2.Charakterystyka religijna społeczności muzułmańskiej w Wielkiej Brytanii
2.3.Islam jako tożsamość defensywna
2.3.1.Sytuacja społeczno-ekonomiczna muzułmanów we Francji
2.3.2.Sytuacja społeczno-ekonomiczna muzułmanów w Wielkiej Brytanii
2.4.Islamofobia
3.Bariery integracji: czy filozofia islamu jest zgodna z duchem Europy?
3.1.Kwestie obyczajowe: prawdziwe zderzenie cywilizacji
3.2.Euroislam i islamizm
3.3.Stosunek muzułmanów we Francji i w Wielkiej Brytanii do swobód liberalnych i
demokracji
4.Muzułmanie jako specyficzny przedmiot polityki integracyjnej państwa
ROZDZIAŁ III
POLITYKA INTEGRACJI MUZUŁMANÓW WE FRANCJI
1.Konflikty wokół laickości szkoły
1.1.Zgrzyty w machinie integracyjnej: chusty muzułmańskie w szkole
1.2.Kwestia islamu w raportach Wysokiej Rady ds. Integracji
1.3.Komisja ds. refleksji nad zastosowaniem zasady laickości w Republice
1.4.Ustawa zakazująca noszenia ostentacyjnych oznak religijnych w szkole
1.5.Kontrowersje wokół implementacji ustawy
2.Gallikanizacja islamu: rola władz publicznych w organizowaniu reprezentacji
"islamu francuskiego"
2.1.Od CORIF-u po Kartę Wyznania Muzułmańskiego
2.2.Al-Istichara
2.3.Powstanie Francuskiej Rady Wyznania Muzułmańskiego
2.4.Funkcje Francuskiej Rady Wyznania Muzułmańskiego (CFCM)
3.Od islamu we Francji do islamu francuskiego: państwo francuskie
a budowa meczetów i edukacja muzułmańska
3.1.Działania państwa na rzecz ułatwienia budowy meczetów
3.2.Działania wspierające kształcenie imamów
4.Potwierdzenie laickości instytucji publicznych
5.Sfery "rozsądnej akomodacji"
5.1.Kwestia uboju rytualnego
5.2.Pochówki muzułmańskie
5.3.Szkoły muzułmańskie
6."Zależność od szlaku" we francuskiej polityce integracji muzułmanów
ROZDZIAŁ IV
POLITYKA INTEGRACJI MUZUŁMANÓW W WIELKIEJ BRYTANII
1.Konstruowanie różnicy: przemiany przedmiotu brytyjskiej polityki integracji
2.Religia jako element kultury: afera Honeyforda
3.Szatańskie wersety - wydarzenie definiujące
4.Wyrównywanie pozycji prawnej muzułmanów
4.1.Sytuacja prawna muzułmanów na tle członków innych wyznań
4.2.Islamofobia: zmiana dyskursu
4.3.Wprowadzenie zakazu dyskryminacji na tle religijnym i podżegania do nienawiści
religijnej
4.4.Modyfikacja systemu wielokulturowych stosunków rasowych
5.Uznanie symboliczne: uwzględnienie pytania o religię w spisie powszechnym
6.Granice "rozsądnej akomodacji"
6.1.Finansowanie szkół muzułmańskich przez państwo
6.2.Brytyjska wersja "afery o chusty"
6.3.Kwestia nikabu w sferze publicznej
6.4.Inkorporacja elementów muzułmańskiego prawa w dziedzinie finansów i bankowości
6.5.Kwestia sądów szariackich
7.Integracja a terroryzm: działania władz brytyjskich po 2001 roku
7.1.Reakcja rządu na zamachy terrorystyczne z 7 lipca 2005 roku
8."Zależność od szlaku" w brytyjskiej polityce integracji
ROZDZIAŁ V
EWOLUCJA FRANCUSKIEGO I BRYTYJSKIEGO MODELU POLITYKI INTEGRACJI IMIGRANTÓW
1.Ewolucja modeli polityki integracji imigrantów
1.1.Ewolucja republikańskiego modelu integracji imigrantów
1.1.1.Przemiany koncepcji laicite
1.1.2.Uwzględnienie spoteczno-ekonomicznego wymiaru integracji muzułmanów
1.1.3.Utworzenie systemu przeciwdziałania dyskryminacji
1.1.4.Od asymilacji organicznej do abstrakcyjnej
1.2.Ewolucja brytyjskiego modelu wielokulturowych stosunków rasowych
1.2.1.Kulminacyjny moment rozwoju polityki wielokulturowości: raport Parekha
1.2.2.Kryzys wielokulturowego modelu integracji
1.2.3."Lunatykując w stronę segregacji": zakwestionowanie modelu
wielokulturowych stosunków rasowych
1.2.4.Nowy integracjonizm?
1.3.Konwergencja modeli integracji imigrantów
2.Skuteczność polityki integracji muzułmanów
2.1.Integracja w wymiarze instytucjonalnym: poziom uczestnictwa muzułmanów w polityce
2.2.Integracja muzułmanów w wymiarze normatywnym
3.Perspektywy polityki integracji w obrębie państwa narodowego
Zakończenie
Bibliografia cytowań i odwołań
354 strony, B5, oprawa miękka
