PRAKTYKI LECZNICZE W PRAWOSŁAWNYCH MONASTERACH W BUŁGARII PERSPEKTYWA ANTROPOLOGII (POST)SEKULARNEJ LUBAŃSKA M. Księgarnia

Praktyki lecznicze w prawosławnych monasterach w Bułgarii

Perspektywa antropologii (post)sekularnej

Książka poświęcona jest problematyce rytualnych praktyk, które bułgarscy wierni podejmują w prawosławnych monasterach „dla zdrowia”. Czynności te obejmują m.in. inkubowanie, obmywanie się w leczniczych źródłach, kontakt z przedmiotami sakralnymi, Cyprianowe Modlitwy, sakrament namaszczenia olejami, spożywanie poświęconego pokarmu i składanie ofiar (kurbanów).

Badaczka pokazuje, że moment uzdrowienia wierni utożsamiają z doświadczeniem pozytywnego działania na ich ciała „życiodajnych energii”. Autorka analizuje specyfikę tych praktyk zarówno w wymiarze synchronicznym, jak i diachronicznym, korzystając z wypracowanej w toku badań (post)sekularnej teorii antropologicznej. Z prawosławnej teologii oraz z tekstów bizantynistycznych wydobywa koncepcje ontologiczne, poszerzające możliwości interpretacyjne teorii antropologicznej, która aktualnie poszukuje narzędzi pozwalających na inne niż zachodniocentryczne rozumienie fenomenu „sprawczości” religijnych wizerunków i przedmiotów sakralnych. Jednocześnie analizuje bułgarski habitus religijny w szerokim kontekście, dostrzegając wielorakie wpływy kulturowe, jakim podlegał i aktualnie podlega.

1. „Robimy to dla zdrowia” – wprowadzenie do problematyki badań 7

2. Kontekst poznawczy                     . 21
2.1. Antropologia chrześcijaństwa i problem „protestanckiego uprzedzenia” teorii antropologicznej                    . 21
2.2. Antropologia postsekularna i problematyczne relacje antropologii z teologią                         . 43

3. Kategorie analityczne i ich operacjonalizacja          62
3.1. Imaginaria religijne, habitus i „sakralne ja” – paradygmat ucieleśnienia w ujęciu Th omasa Csordasa                  . 62
3.2. „Porowate” i „obuforowane ja – typologia zapożyczona od Charlesa Taylora                          . 75
3.3. Synestezja i formy czuciowe – koncepcja Bissery Pentchevej i Birgit Meyer                        81

4. Prawosławne i dynowistyczne ujęcia energii jako typy idealne pomocne w rozpoznaniu jej postrzegań emicznych       89
4.1. Inspiracje zaczerpnięte z prawosławnej teologii           . 91
4.2. Dynowistyczna wykładnia energii                . 108

5. Monaster jako szpital                     115
5.1. Perspektywa diachroniczna: bizantyńskie prototypy i wpływy innych religii                           115
5.2. Perspektywa synchroniczna: monastery jako miejsca „pełne energii”   125

6. Praktyka inkubacji – przesypianie w pobliżu relikwii i ikon   . 142

7. Cudotwórcza ikona i eulogiczne imaginaria w Monasterze Obradowskim                         165

8. Lecznicze ajazma                      . 180
8.1. Bogurodzica Życiodajne Źródło: bizantyńsko-osmańskie oddziaływania międzykulturowe                . 181
8.2. Lecznicze ajazmo w Kuklenskim Monasterze            197

9. „Prawosławie astralne” – przypadek Kompleksu Wanga w Rupite                           213

10. Konflikt dotyczący praktyk leczniczych w Kuklenskim Monasterze św. Kosmy i Damiana                 234
10.1. Energocentryczne imaginaria wiernych              237
10.2. Antymaterialne imaginaria religijne opiekunów monasteru – czyli sola fi des w wydaniu metropolity Nikołaja i igumenki Anastasiji    . 239

11. Leczące tkaniny                       . 268
11.1. Sakrament namaszczenia chorych w sofi jskiej świątyni Mądrości Bożej 272
11.2. Kiprijanowi molitwi – Cyprianowe Modlitwy           . 280
11.3. Paski leczące z bezpłodności a relikwie maryjnych szat        289

12. Kurban – osmański ślad?                   303
12.1. Polisemantyczność kurbanów i ich genealogie – analiza imaginariów prawosławnych wiernych                   . 303
12.2. Kurban w interpretacjach bułgarskiego duchowieństwa       . 316

13. Życiodajne energie – wyniki badań              . 324'

Bibliografia                           . 330
Netografia                            347
Summary                            . 349
Spis fotografii                          . 349
Indeks nazwisk                          349

360 stron, Format: 17.0x24.0cm, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.