|
ETHOS PRZYWÓDCY POLITYCZNEGO W MYŚLI STAROŻYTNEJ I RENESANSOWEJ PLATON CYCERON MACHIAVELLI GUICCIARDINI
CZAPIŃSKA-BAMBARA M. wydawnictwo: WYD UN ŁÓDŹ , rok wydania 2019, wydanie Icena netto: 44.89 Twoja cena 42,65 zł + 5% vat - dodaj do koszyka Ethos
przywódcy politycznego w myśli starożytnej i renesansowej
Platon, Cyceron,
Machiavelli, Guicciardini
Platon, Cyceron i
Machiavelli są uważani za klasyków filozofii polityki. Ich
dociekania nieustannie pobudzają wyobraźnię badaczy oraz prowokują do
kolejnych wykładni i interpretacji. Mnie szczególnie ciekawe
wydało się pokazanie na przykładzie rozważań zogniskowanych na ethosie
przywódcy politycznego pewnej ciągłości myśli, jaką można
dostrzec w poglądach owych myślicieli, oraz wskazanie różnic
także w nich występujących, a wynikających z osobistego charakteru ich
spostrzeżeń i indywidualnego rozumienia rzeczywistości państwowej. Mimo
żywego zainteresowania dziełami Platona,
Cycerona czy Machiavellego oraz nielicznych prac
porównujących przemyślenia starożytnych z opiniami pisarzy
renesansowych, ciągle brakuje tego rodzaju opracowania. Mój
niedosyt wzbudził dodatkowo fakt, iż twórczość Francesca
Guicciardiniego, która jest cennym źródłem
informacji dotyczących sytuacji społeczno-politycznej renesansowej
Florencji, a poprzez konfrontację z opiniami Machiavellego daje
pełniejszy obraz tamtej epoki oraz pozwala lepiej zrozumieć
ówczesne tendencje, na gruncie literatury polskiej nie
znalazła wystarczającego uznania.
Marta Czapińska-Bambara
Słowo
wstępne 11
Część I. Èthos
przywódcy politycznego według Platona
17
Wprowadzenie 19
1. Polis 20
2. Polityka ateńskiej polis 22
3. Obywatel 25
4. Struktury władzy w ateńskiej polis 28
PLATON
31
1. Myśl Sokratesa jako źródło Platońskich koncepcji
politycznych 31
1.1. Sokratejska koncepcja przywódcy politycznego 31
1.2. Przywódca polityczny a religia urzędowa 36
1.3. Własne doświadczenia oraz wpływ Sokratesa punktem wyjścia do
Platońskich rozważań na temat èthosu przywódcy
politycznego 38
2. Struktura duszy ludzkiej jako odpowiednik struktury politycznej 41
3. Warunki, które powinien spełniać przywódca
polityczny 43
3.1. Wrodzone dyspozycje jako czynnik kształtujący pożądane cechy
osobowe 43
3.2. Rola ustroju politycznego w kształtowaniu cech osobowych
przywódcy 44
3.3. Wychowanie zgodne z predyspozycjami 46
3.4. Typ królewski ucieleśnieniem èthosu
przywódcy politycznego 49
4. Sprawiedliwość podstawową zasadą działania przywódcy
politycznego 52
4.1. Zasada sprawiedliwości fundamentem polis 52
4.2. Sprawiedliwość warunkiem szczęścia wiecznego przywódcy
i polis, którą kieruje 55
4.3. Retoryka w służbie sprawiedliwości 57
5. Rola przywódcy politycznego 60
5.1. Wychowawca 60
5.2. Filozof i mistagog 63
5.3. Arcykapłan 67
5.4. Prawodawca i sędzia 71
Podsumowanie 77
Część II. Èthos
przywódcy politycznego według Cycerona
79
Wprowadzenie 81
1. Res publica 83
2. Polityka republiki rzymskiej 87
3. Obywatel 89
4. Struktury władzy w republice rzymskiej 92
CYCERON
95
1. Myśl Platona jako źródło Cycerońskich koncepcji
politycznych 95
2. Warunki, które powinien spełniać przywódca
polityczny 101
2.1. Wrodzone cechy charakteru 101
2.1.1. Sapientia 101
2.1.2. Iustitia 105
2.1.3. Eloquentia 107
2.1.4. Virtus 110
2.2. Wychowanie 112
2.2.1. Copiose loquens sapientia, czyli przygotowanie retoryczne 112
2.2.2. Legibus parere et amicitiam colere, czyli sposoby wyrabiania
poczucia sprawiedliwości 116
2.2.3. Prudentia, czyli mądrość w działaniu 120
3. Etyka obywatelska podstawową zasadą działania przywódcy
politycznego 122
3.1. Postawa etyczna rządzących fundamentem państwa 122
3.2. Oparcie obywatelskiej etyki rządzących na przesłaniu
eschatologicznym 126
3.3. Sen Scypiona a Platońska wizja pośmiertnej wędrówki Era
130
4. Obowiązki przywódcy politycznego względem tradycji
rzymskiej 134
5. Rola przywódcy politycznego 137
5.1. Zarządca 137
5.2. Kapłan 140
Podsumowanie 145
Część III. Èthos
przywódcy politycznego według Machiavellego i Guicciardiniego
147
Wprowadzenie 149
1. Państwo-miasto 158
2. Polityka renesansowej Florencji 161
3. Obywatel 163
4. Struktury władzy w państwie regionalnym 166
MACHIAVELLI
i GUICCIARDINI 171
1. Koncepcje polityczne Machiavellego i Guicciardiniego a poglądy
Platona i Cycerona 171
2. Warunki, które powinien spełniać przywódca
polityczny 176
2.1. Wrodzone cechy charakteru 176
2.1.1. Aspetto fisico 176
2.1.2. Virtù 178
2.1.3. Eloquenza 183
2.2. Wychowanie 185
2.2.1. Wiedza historyczna 186
2.2.2. Wiedza prawnicza 190
2.2.3. Wiedza wojskowa 193
2.2.4. Wiedza na temat postępowania z ludźmi 195
3. Lojalność wobec współrządzących i doradców
podstawową zasadą działania przywódcy politycznego 200
4. Porozumienie między władzą świecką i Kościołem warunkiem
skuteczności działań przywódcy politycznego 203
5. Rola przywódcy politycznego 206
5.1. Wychowawca 206
5.2. Opiekun 210
Podsumowanie 213
Wnioski końcowe 217
1. Èthos przywódcy politycznego 218
2. Przywódca polityczny a obywatel 222
3. Èthos przywódcy państwa a rzeczywistość
polityczna 228
Wykaz skrótów 233
Bibliografia 237
Summary 245
Indeks nazwisk 247
252
strony, oprawa miękka
Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy, czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub
anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.
|