Wprowadzenie do teorii kultury wizualnej

---

Z jednej strony korzystam z koncepcji analogicznej do proponowanej przez W. J. T. Mitchella i staram się badać to, w jaki sposób funkcjonuje sama kultura, a dyskurs studiów kultury wizualnej widzę jako narrację, podobną do studiów kulturowych, które zajmują się między innymi pojęciem kultury. Z drugiej zaś strony badam samą wizualność i funkcjonowanie metafor wizualnych, które odnoszą się do kultury, ale również do samej rzeczywistości realnej. Metafory wizualne obrazują idee, poglądy i koncepcje teoretyczne, które odnoszą się do naszego postrzegania świata.

(Ze Wstępu) 

Książka Konrada Chmieleckiego nie jest podręcznikiem, ale z uwagi na uporządkowanie pola badawczego, bogactwo zawartego w niej materiału, systematyczny charakter wywodu i pogłębioną refleksję będzie nieocenioną pomocą dla studentów wszystkich tych dyscyplin, które zajmują się w jakikolwiek sposób kulturą wizualną.

(prof. Alicja Helman) 

---

Konrad Chmielecki – doktor nauk humanistycznych, specjalista w dziedzinie medioznastwa i filmoznawstwa. Autor książki Estetyka intermedialności oraz redaktor pracy zbiorowej Teoria obrazu w naukach humanistycznych. Publikuje w czasopismach „Kultura Współczesna”, „Przegląd Kulturoznawczy”, "Kwartalnik Filmowy”, „Art Inquiry”, „Kultura i Historia” i monografiach zbiorowych. Należy do Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego i Polskiego Towarzystwa Estetycznego. Wykłada w Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi.

---

Wstęp

Rozdział 1.
Status studiów kultury wizualnej jako refleksji kulturoznawczej
1.1. Studia kultury wizualnej jako "niebezpieczny suplement" kulturoznawstwa
1.2. Od studiów kulturowych do studiów kultury wizualnej
1.3. Studia kultury wizualnej jako interdyscyplinarna refleksja kulturoznawcza

Rozdział 2
Kulturowa teoria obrazu
2.1. Kulturowa teoria obrazu jako odnowiony projekt ikonologii Erwina Panofsky‘ego
2.2. Obraz jako medium tożsamości (przypadek Orlan, docile bodies i "Julie Graham")
2.3. Picture Theory: próby klasyfikacji obrazów
2.3.1. Od "rodziny obrazów" do metaobrazów
2.3.2. Obrazy zewnętrzne i wewnętrzne (picture I image)
2.3.3. Dychotomia podziału image/picture w pracach wideo Billa Violi
2.3.4. Totemy, fetysze i idole
2.4. Status obrazu w kulturze współczesnej
2.4.1. ImagesAre Living Things; zwrot biopiktorialny i bioobrazy
2.4.2. Niszczenie obrazów - iconoclash/ikonoklazm (Bruno Latour)
2.4.3. Przyszłość obrazów (W. J. T. Mitchell versus Jacques Ranciere)
2.4.4. Globalizacja i konsumpcja obrazów (Arjun Appadurai)

Rozdział 3
Kulturowa teoria wizualności i widzenia
3.1. Podstawowe pojęcia: widzenie i wizualność (vision, visuality)
3.2. Wizualna podmiotowość - podmiot wizualny
3.3. Rasa i problematyka tożsamości etnicznej
3.3.1. Rasa jako mit i medium - koncepcja W.J.T. Mitchella
3.3.2. Rasa jako system wizualnej reprezentacji - koncepcja Stuarta Halla
3.3.3. Rasa i problematyka tożsamości - koncepcja Lisy Nakamury
3.3.4. Rasa w ujęciu feminizmu - koncepcja beli hooks i Sander L. Gilman
3.4. Mechaniczna, cyfrowa i biocybernetyczna reprodukcja obrazów (Walter Benjamin / W.J.T. Mitchell)
3.5. Realizm (reprezentacja wizualna) i symulacja: od perspektywy centralnej do mediów cyfrowych
3.6. Perspektywa centralna i reprezentacja w twórczości Zbigniewa Rybczyńskiego, Grahame‘a Weinbrena i Luca Courchesne‘a
3.7. Dominacja wzroku w kulturze: wzrokocentryzm (ocularcentrism) i reżimy skopiczne (scopic regimes)
3.8. Problematyka widza/widzenia (spectator/spectatorship)
3.9. Spojrzenie {gazę) wedtug Jacques‘a Lacana

Rozdział 4
Myśl społeczno-kulturowa na obszarze studiów kultury wizualnej
4.1. Refleksja socjologiczna (społeczna)
4.1.1. Paradygmaty teoretyczne myśli socjologicznej
4.1.2. Społeczne teorie widzenia albo społeczne "sposoby widzenia" rzeczywistości
4.1.3. Społeczeństwo nadzoru
4.1.4. Społeczeństwo spektaklu i społeczeństwo konsumpcyjne
4.1.5. Społeczeństwo ekranów
4.2. Refleksja transkulturowa i kulturowa

Rozdział 5
Zwroty kulturowe na obszarze VCS
5.1. Zwrot piktorialny/ikomczny
5.2. Zwrot postkolonialny
5.2.1. Wizualne reżimy kolonizacji i "wizualny imperializm"
5.2.2. Stereotypowe wizerunki (images) Afrykanów i Buszmenów
5.2.3. Prawo do patrzenia w kompleksie plantacyjnym
5.2.4. Wizualność i kontrwizualność jako dyskursywne strategie władzy
5.2.5. Obraz jako dyskurs w rozumieniu Foucaulta
5.3. Zwrot performatywny
5.3.1. Performatywne zachowania społeczne w kulturze wizualnej
5.3.2. Performatywne obrazy i piktorialne akty
5.3.3. Zdarzenia wizualne jako efekt sieci i performatywny cytat
5.3.4. Performatywne aspekty komunikacji zapośredniczonej przez internet
5.3.5. Listening Post: wizualizowane "cytaty" z rozmów "aktorów-sieci"
5.3.6. Bodiesc INCorporated: "tekstowa" tożsamość potwierdzona copyrightem

Bibliografia
Nota o pierwodrukach
Indeks osobowy

---

386 stron, Format: 16.0x23.0cm, oprawa miękka