ROK 1918 W POLSKIEJ PAMIĘCI KULTUROWEJ SPOIWA I PĘKNIĘCIA HRYNIEWICZ K. WÓJCIK T. ZIENIEWICZ A. RED. Księgarnia

Rok 1918 w polskiej pamięci kulturowej

Spoiwa i pęknięcia

Rok 1918 i poprzedzające go doświadczenie Wielkiej Wojny w polskiej pamięci kulturowej to temat badawczy, który – z jednej strony – ma bogatą literaturę przedmiotu, z drugiej zasługuje na dalsze, liczne analizy i rozpoznania. Zważywszy na obszerny, niezbadany do końca materiał literacki i dokumentacyjny, dotyczący tej problematyki, wiele jest jeszcze zjawisk zasługujących na przypomnienie i twórcze rozpoznania. Publikacja próbuje w pewnym stopniu wypełnić istniejące luki badawcze, stając się kolejną ważną pozycją w bibliografii o niepodległościowych narracjach.
Wypowiadają się tu wprawdzie najwybitniejsi dzisiaj znawcy literatury dwudziestowiecznej, reprezentujący odmienne na nią poglądy, ale – co ważniejsze – podejmują oni dotąd niezauważone, albo obecne peryferyjnie tematy. Autorzy chcą zmierzyć się z czymś niebywale istotnym dla polskiej pamięci kulturowej, to znaczy z tym, co rozbija dawną substancję i próbuje stworzyć nową, mając także świadomość, że radość z nowego zawsze niesie smutek zagłady starego porządku świata.

Z tomu wyziera rok 1918 i jego okolice będące „zbiorem – zauważa Hanna Gosk – sprzecznych historii”, zderzanych ze sobą i piętrujących się wersji patriotycznych i odkłamujących, żołnierskich i społecznikowskich wizji czynu wojennego i początków państwa, relacji o głęboko szarpiącej ład mito-społeczny przemianie obyczajów, rozsypywania się ziemiańsko-chłopskich etosów na rzecz wielkomiejskości – splotów demoralizacji i emancypacji.

Lęki, troski – inne niepokoje. Zamiast wstępu. 7

I. Doświadczenie pierwszej wojny światowej          13

Marta Wyka, I wojna jako doświadczenie pokolenia 1910. Na przykładzie wiersza Czesława Miłosza O książce       13
Paweł Dybel, Ojczyzna jako apokalipsa            20
Grażyna Borkowska, Pamiętniki Stanisława Stempowskiego – lata pierwszej wojny (z rzutem oka na całość)         . 30
Tomasz Cieślak, Odzyskanie niepodległości z perspektywy mieszkańców wielokulturowej Łodzi. Świadectwa dwudziestolecia 46
Ewa Paczoska, Czy wojak Szwejk miał polskich kolegów?    . 59
Jerzy Jarzębski, Inna niepodległość. Nowe role kobiece w Łuku Kadena                      77
Barbara Sienkiewicz, Literackie wizerunki „legionistów” jako nowej klasy politycznej – władza, erotyka, frustracja     86
Magdalena Amroziewicz, Non sine sole iris. Tęcza łez i krwi (1918) Leopolda Staffa wobec polskich i europejskich doświadczeń Wielkiej Wojny                      108
Tomasz Wójcik, Wielka Wojna w cieniu hiszpanki, hiszpanka w cieniu niepodległości. 1918–1919              116

II. Wokół roku 1918                    123

Anna Nasiłowska, Tradycje dawniejsze jako spoiwa i pęknięcia II niepodległości                      123
Hanna Gosk, Rok 1918 w wybranych zapisach diarystycznych i wspomnieniowych znanych i nieznanych świadków epoki    . 132
Józef Olejniczak, „Takiej wiosny rzetelnej nikt nie widział w świecie…”. Wokół jednego wiersza Bolesława Leśmiana i paru ważnych spraw                      . 146
Maciej Urbanowski, „Bez należytej radości”. Rok 1918 w literaturze prawicowej                   158
Andrzej Zieniewicz, Miary wewnętrzne niepodległości (Stefan Żeromski, Juliusz Kaden-Bandrowski, Witold Gombrowicz)                    172
Agnieszka Czyżak, Memorializacja roku 1918 – wariant wielkopolski                    . 185
Jagoda Wierzejska, Ideologiczne przejęcia narracji o „obronie” Lwowa po 1918 roku                    195
Aleksandra Niemirycz, Marian Zdziechowski. Kresowe spojrzenie na „przetwarzanie świata” dla Niepodległej           226
Jan Potkański, Wagneryzm Przedwiośnia i wyparcie polityczności 255
Karol Hryniewicz, Estetyki niepodległości. Posteryzacja pamięci 270

Noty autorskie                      . 299
Indeks osobowy                      304

314 stron, Format: 13.0x20.0cm, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.