Podologia
„Podologia
jest pierwszą książką na polskim rynku wydawniczym o charakterze
podręcznika, która całościowo ujmuje najważniejsze
zagadnienia dotyczące teorii i praktyki podologicznej. Uwzględniono w
niej współczesny stan wiedzy w zakresie nauk medycznych,
nauk o zdrowiu oraz dyscyplin im pokrewnych. Materiał przedstawiający
patologie skóry i paznokci stóp oraz opis
przypadków podologicznych i ortopodologicznych zilustrowano
bogatą dokumentacją fotograficzną. Poszczególne rozdziały
uzupełniono o wykazy piśmiennictwa, co umożliwia pogłębienie wiedzy w
omawianym temacie.
Książka
jest efektem współpracy wybitnych i doświadczonych
pracowników dydaktyczno-naukowych polskich uczelni,
praktyków podologów oraz innych
specjalistów zintegrowanych w zaopatrzeniu stóp.
Jest przeznaczona dla uczniów i studentów
przygotowujących się do zawodu podologa. Może stanowić pomoc
dydaktyczną dla nauczycieli, wykładowców i
szkoleniowców.
Podologia
to na polskim rynku wydawniczym publikacja unikatowa ze względu na
kompleksowość ujęcia problematyki dotyczącej stóp oraz
bogactwo materiału ilustracyjnego. Autorzy podręcznika wychodzą
naprzeciw dynamicznemu rozwojowi, jakiemu w ostatnich latach podlega ta
interdyscyplinarna dziedzina wiedzy”.
W tomie omówiono takie zagadnienia, jak:
- anatomia, fizjologia i
rozmaite patologie kończyn dolnych,
- organizacja pracy i zakres
czynności podologa,
- metody diagnostyczne w
podologii,
- postępowanie podologiczne
w przypadku patologii skóry stóp oraz wrastania i
deformacji paznokci,
- zastosowanie
materiałów odciążających w praktyce podologicznej,
- techniki masażu
stóp,
- preparaty do pielęgnacji
stóp,
- wkładki i obuwie.
Odrębne dwa rozdziały poświęcono zaprezentowaniu wybranych
przypadków podologicznych. Umożliwia to Czytelnikowi
zapoznanie się z przykładami postępowania w konkretnych schorzeniach i
problemach dotyczących kończyn dolnych.
Podręcznik powstał dzięki pracy zespołu wybitnych
specjalistów w dziedzinie podologii. Przeznaczony jest
zarówno dla praktykujących podologów, jak i
studentów kosmetologii ze specjalizacją podologiczną, a
także może okazać się przydatny dla osób pracujących w
zawodach pokrewnych, które zajmują się profilaktyką,
diagnostyką i leczeniem schorzeń stóp.
1
. Podstawy anatomii i
fizjologii kończyn dolnych
1
1.1. Układ ruchu – Maria
Klamczyńska
1
1.1.1. Układ
kostno-stawowy
1
1.1.2. Układ mięśniowy 10
1.2. Układ krążenia – Maria
Klamczyńska
13
1.2.1. Układ krwionośny – Maria
Klamczyńska 14
1.2.2. Naczynia krwionośne kończyn dolnych – Maria
Klamczyńska 18
1.2.3. Układ limfatyczny (chłonny) – Maria Klamczyńska, Ewa
Sobolewska
21
1.3. Układ nerwowy – Maria Klamczyńska
23
1.3.1. Budowa i
funkcje
23
1.3.2. Nerwy kończyny dolnej
24
1.4. Funkcjonalność stóp i stawu skokowo-goleniowego
– Aleksandra
Bitenc-Jasiejko 27
1.4.1. Anatomia
funkcjonalna
27
1.4.2. Stabilizacja i
lokomocja
37
1.5. Budowa anatomiczna i funkcje skóry –
Magdalena Ciupińska, Maria
Klamczyńska 44
1.5.1.
Skóra
44
1.5.2. Przydatki skóry
55
1.5.3. Tkanka
podskórna
62
1.5.4. Skóra podeszew
stóp
62
2.
Wybrane
zagadnienia z zakresu patologii kończyn dolnych
– Magdalena Ciupińska, Maria
Klamczyńska
65
2.1. Wpływ chorób ogólnoustrojowych na
rozwój patologii stóp – Magdalena
Ciupińska 68
2.1.1. Schorzenia układu krążenia
68
2.1.2. Choroby
metaboliczne
78
2.1.3. Choroby
reumatyczne
84
2.2. Choroby stóp i stawu skokowo-goleniowego
87
2.2.1. Wady stóp i stawu skokowo-goleniowego –
Aleksandra Bitenc-Jasiejko 87
2.2.2. Zespół stopy cukrzycowej – Magdalena
Ciupińska 101
2.2.3. Neuropatie obwodowe – Magdalena
Ciupińska
108
2.3. Zmiany skóry stóp i goleni –
Magdalena Ciupińska 112
2.3.1. Zakażenia
wirusowe
112
2.3.2. Zakażenia
bakteryjne
116
2.3.3. Zakażenia grzybicze 120
2.3.4. Schorzenia wywołane przez pasożyty
124
2.3.5.
Łuszczyca
124
2.3.6. Liszaj
płaski
128
2.3.7. Zmiany o charakterze
wyprysku
130
2.3.8. Suchość skóry i nadmierne rogowacenie
nabyte 133
2.3.9. Zaburzenia rogowacenia uwarunkowane
genetycznie 137
2.3.10. Zmiany związane z działaniem różnych
czynników środowiska
zewnętrznego 140
2.3.11. Inne zmiany niezapalne
stóp
. 142
2.3.12. Zmiany pęcherzowe
stóp
142
2.3.13. Znamiona melanocytowe i
czerniak
142
2.3.14. Zaburzenia
barwnikowe
144
2.3.15. Nadmierne pocenie się
stóp
144
2.4. Zmiany paznokci stóp – Magdalena
Ciupińska
144
2.4.1. Zmiana kształtu, rozmiaru i przerost
paznokci 145
2.4.2. Zmiana zabarwienia
paznokci
148
2.4.3. Zmiany ukształtowania powierzchni
paznokci
152
2.4.4. Twardość
paznokci
155
2.4.5. Zmiana połysku
paznokci
155
2.4.6. Zaburzenia przylegania płytki paznokciowej do
łożyska 155
2.4.7. Nabyte zmiany
paznokci
159
2.4.8. Zakaźne zmiany paznokci i wałów
paznokciowych 162
2.4.9. Łagodne guzy aparatu
paznokciowego 167
2.4.10. Złośliwe guzy aparatu
paznokciowego
169
2.4.11. Zmiany paznokci w wybranych chorobach
skóry 170
2.4.12. Zmiany paznokci w chorobach ogólnoustrojowych i
polekowe 173
2.4.13. Najczęstsze zmiany aparatu paznokciowego i zmiany wywołane
zabiegami pedikiuru
176
2.4.14. Diagnostyka chorób skóry i
paznokci
177
3.
Podologia jako dziedzina interdyscyplinarna
– Maria Klamczyńska
185
3.1. Historia
podologii
186
3.2. Aktualna sytuacja zawodu podologa w
Polsce 188
3.2.1. Zakres czynności
podologa
189
3.2.2. Obecna sytuacja
zawodu
189
3.2.3. Perspektywy zatrudnienia
podologa
190
3.2.4. Poprawność
terminologiczna
190
4.
Zasady
organizacji i funkcjonowania gabinetu podologicznego
– Maria Klamczyńska
195
4.1. Wybór pomieszczenia – Maria
Klamczyńska
196
4.2. Wyposażenie stanowiska podologicznego – Maria
Klamczyńska, Ewa Bielecka, Jacek A.
Michalski
198
4.2.1. Meble
podologiczne
199
4.2.2. Urządzenia do wykonania zabiegu
podologicznego 202
4.2.3. Urządzenia do dezynfekcji i sterylizacji narzędzi
podologicznych 204
4.2.4. Podstawowe narzędzia
podologiczne
205
4.2.5. Narzędzia
rotacyjne
208
4.2.6. Specjalistyczne narzędzia do wykonania i aplikacji klamer
ortonyksyjnych 213
4.2.7. Dodatkowe
akcesoria
213
4.3. Obowiązujące zasady i procedury higieniczne – Ewa
Sobolewska, Maria Klamczyńska 216
4.3.1. Procedura postępowania po ekspozycji na czynnik potencjalnie
zakaźny 219
4.3.2. Procedura mycia i dezynfekcji
rąk
220
4.3.3. Procedura mycia, dezynfekcji i sterylizacji
narzędzi 223
4.3.4. Procedura postępowania z odpadami komunalnymi, medycznymi i
specjalnymi
225
4.3.5. Procedura postępowania z odzieżą i bielizną
ochronną
226
4.3.6. Procedura utrzymania czystości w jednostce świadczącej usługi
podologiczne
227
4.4. Przetwarzanie danych osobowych RODO – Maria
Klamczyńska 227
5.
Zakres
czynności podologicznych –
Maria
Klamczyńska
231
6.
Metody diagnostyczne w podologii –
Maria Klamczyńska, Bożena Rajchel-Chyla
233
6.1. Wywiad podologiczny – Maria Klamczyńska, Bożena
Rajchel-Chyla
234
6.2. Ocena wzrokowa i palpacyjna – Maria Klamczyńska, Bożena
Rajchel-Chyla 237
6.2.1. Ocena stanu skóry stóp i jej
przydatków – Maria
Klamczyńska
238
6.2.2. Ocena wzrokowa i badanie palpacyjne kończyn dolnych –
Bożena Rajchel-Chyla, Maria
Klamczyńska
240
6.3. Badanie układu krążenia – Maria Klamczyńska, Jacek A.
Michalski 248
6.4. Badanie czucia w stopach – Maria
Klamczyńska
251
6.5. Metody badań morfologii i funkcjonalności stóp
– Bożena
Rajchel-Chyla
254
6.5.1. Testy diagnostyczne funkcjonalne – Bożena
Rajchel-Chyla
255
6.5.2. Badania i ocena stanu zdrowotnego stóp z
wykorzystaniem różnych urządzeń diagnostycznych –
Bożena
Rajchel-Chyla
258
6.5.3. Badania rozmieszczenia nacisków na podeszwowej
stronie stopy w czasie stania i chodzenia – Robert
Gajewski 273
6.5.4. Fotografie kończyn dolnych – Bożena
Rajchel-Chyla
278
6.5.5. Pomiary antropometryczne stóp i goleni –
Bożena
Rajchel-Chyla
280
6.5.6. Pomiary długości kończyn dolnych – Bożena
Rajchel-Chyla
284
6.5.7. Wykonanie negatywów i pozytywów
stóp – Bożena
Rajchel-Chyla
285
6.5.8. Obserwacja obuwia i wkładek użytkowanych przez osobę badaną
– Bożena Rajchel-Chyla 286
6.5.9. Karta badania – Bożena
Rajchel-Chyla 287
6.6. Pobranie materiału do badań mikrobiologicznych – Maria
Klamczyńska, Magdalena Ciupińska 288
7.
Dokumentacja
podologiczna –
Maria Klamczyńska
295
8.
Procedury
przygotowania stanowiska podologicznego i podologa do pracy
– Maria Klamczyńska
299
9.
Podstawowy zabieg podologiczny
– Maria Klamczyńska
301
10.
Postępowanie
w przypadku patologii skóry stóp
– Maria
Klamczyńska
307
10.1. Suchość i nadpotliwość skóry stóp
– Maria Klamczyńska, Jacek A.
Michalski
308
10.1.1. Suchość
skóry 308
10.1.2. Nadpotliwość skóry
stóp
314
10.2. Hiperkeratozy – Maria
Klamczyńska
320
10.2.1. Rodzaje hiperkeratoz
320
10.2.2. Mechanizm powstawania hiperkeratoz pod wpływem
czynników mechanicznych
324
10.2.3. Rodzaje odcisków 325
10.2.4. Technika pracy skalpelem i dłutkiem podczas usuwania
hiperkeratoz 330
10.2.5. Praca
ściernikiem
332
10.2.6. Postępowanie uzupełniające w przypadku głębokich i złożonych
odcisków
333
10.2.7. Zaopatrzenie skóry po
zabiegu
335
10.2.8. Zalecenia
profilaktyczne
335
10.3. Pęknięcia i rozpadliny – Maria
Klamczyńska 336
10.3.1. Definicja pęknięcia i
rozpadliny
337
10.3.2. Podział na pęknięcia i rozpadliny suche oraz
wilgotne
341
10.3.3. Postępowanie podologiczne w przypadku suchych
pęknięć
343
10.3.4. Postępowanie podologiczne w przypadku suchych
rozpadlin
344
10.3.5. Postępowanie podologiczne w przypadku wilgotnych
pęknięć
345
10.4. Brodawki wirusowe stóp – Maria
Klamczyńska
347
10.5. Rany i opatrunki – Magdalena
Ciupińska
355
10.5.1. Rodzaje ran i fazy procesu
gojenia
355
10.5.2.
Opatrunki
361
11.
Postępowanie
podologiczne w przypadku wrastania i deformacji paznokci –
Maria
Klamczyńska
369
11.1. Definicja wrastania paznokci – Maria
Klamczyńska 369
11.2. Deformacje paznokci a wrastanie – Maria
Klamczyńska 370
11.3. Dane epidemiologiczne – Maria
Klamczyńska
373
11.4. Typy wrastania paznokci – Maria
Klamczyńska
373
11.5. Klasyfikacje wrastania paznokci stóp – Maria
Klamczyńska 376
11.5.1. Klasyfikacja wrastania według Scholza
376
11.5.2. Klasyfikacja wrastania według Mozena
377
11.6. Opracowanie jednostki paznokciowej w przypadku wrastania
paznokcia – Maria
Klamczyńska
378
11.6.1. Metody
niezabiegowe
378
11.7. Tamponowanie – Maria
Klamczyńska
382
11.8. Metody szynowania bocznego brzegu paznokcia – Maria
Klamczyńska
383
11.9. Systemy i metody korygujące paznokcie stóp –
Maria
Klamczyńska
384
11.9.1. Rodzaje
klamer 384
11.9.2. Praktyczne zastosowanie klamer
ortonyksyjnych
385
11.9.3. Procedura wykonania i zasady aplikacji klamry
Onyclip
387
11.9.4. Procedura wykonania i zasady aplikacji klamry
Frasera
390
11.10. Zasada działania klamer ortonyksyjnych według praw fizyki
– Jacek A. Michalski
394
11.11. Metoda Arkady – Katarzyna
Kordus 397
11.11.1. Kostka Arkady
398
11.11.2. Preparaty używane w trakcie zabiegu z wykorzystaniem Kostki
Arkady 398
11.11.3. Zalecenia i kontrole pozabiegowe 404
11.11.4. Modyfikacje podstawowego zabiegu przy użyciu Kostki
Arkady
404
11.11.5. Profilaktyka
powikłań
405
12. Przegląd wybranych metod zabiegowych w przypadku wrastania
paznokci 409
12.1. Rodzaje metod chirurgicznych – Maria
Klamczyńska
409
12.2. Plastyka chirurgiczna wałów paznokciowych w leczeniu
zespołu paznokcia wrastającego – Adrian
Brychcy
411
12.3. Plastyka wałów paznokciowych według Arkady –
Katarzyna
Kordus
416
13.
Postępowanie podologiczne w przypadku zaburzeń wzrostu paznokci
– Maria Klamczyńska . 421
13.1. Rodzaje zaburzeń wzrostu
paznokci
421
13.2. Postępowanie
podologiczne
427
14.
Rekonstrukcja
paznokci stóp
– Ewa Sobolewska, Jacek A. Michalski, Maria
Klamczyńska
431
14.1. Budowa paznokci 432
14.2. Główny budulec paznokcia –
keratyna
433
14.3. Charakterystyka uszkodzonej płytki
paznokcia 435
14.4. Metody rekonstrukcji
paznokci 435
14.4.1.
Polimeryzacja
436
14.4.2. Preparaty do rekonstrukcji paznokci
438
14.4.3. Techniki rekonstrukcji
paznokcia
442
14.4.4. Zalecenia
pozabiegowe
446
15.
Zastosowanie materiałów odciążających w praktyce
podologicznej –
Maria Klamczyńska 449
15.1. Indywidualne odciążenia z gotowych materiałów
– Maria
Klamczyńska
. 449
15.1.1. Rodzaje
materiałów
450
15.1.2. Zasady wykonania i aplikacji indywidualnych
elementów odciążających . 451
15.1.3. Plastrowanie
odciążeń
452
15.2. Indywidualne ortezy silikonowe na palce stóp
– Maria
Klamczyńska
458
15.2.1. Zastosowanie ortez
indywidualnych
459
15.2.2. Technika wykonania ortezy z komponentów w formie
pasty 460
15.3. Zastosowanie drobnych ortez (wykonywanych seryjnie) w
profilaktyce i leczeniu różnych dysfunkcji w obrębie
stóp – Bożena Rajchel-Chyla
464
16.
Wybrane
techniki masażu stóp
473
16.1. Klasyczny masaż stóp i podudzi – Maria
Klamczyńska . 473
16.1.1. Techniki
masażu
473
16.1.2. Wskazania i przeciwwskazania
475
16.1.3. Podstawowe zasady wykonania masażu stóp i
goleni
476
16.1.4. Opis technik
masażu
476
16.1.5. Bezpieczeństwo pracy i częstotliwość zabiegów
486
16.2. Drenaż limfatyczny – Ewa
Sobolewska
486
16.2.1. Obrzęk 486
16.2.2. Techniki i chwyty stosowane w trakcie wykonywania drenażu
limfatycznego 489
16.2.3. Praktyczna technika wykonania drenażu limfatycznego kończyny
dolnej metodą polską (według Adama
Zborowskiego) 491
17.
Wybrane substancje czynne stosowane w preparatach do stóp
– Ewa Sobolewska, Maria Klamczyńska
495
17.1. Substancje w preparatach do dezynfekcji skóry i
paznokci 495
17.2. Substancje o działaniu
nawilżającym
499
17.2.1. Naturalne mechanizmy zatrzymywania wody w
skórze
499
17.2.2. Hydrofilowe składniki rozmiękczające i rozpulchniające
zrogowacenia . 501
17.2.3. Hydrofobowe substancje
błonotwórcze
503
17.2.4. Regulatory lipidowego cementu
międzykomórkowego
504
17.2.5. Niskocząsteczkowe substancje
hydrofilowe
506
17.2.6. Hydroksykwasy o niskiej masie
cząsteczkowej
507
17.2.7. Hydrofilowe substancje
błonotwórcze
507
17.3. Substancje o działaniu
keratolitycznym
511
17.4. Substancje o działaniu
koagulującym
513
17.5. Substancje czynne o działaniu
naprawczym
514
17.6. Substancje czynne w preparatach o działaniu bakteriostatycznym i
fungistatycznym 514
18.
Studium
przypadków podologicznych –
Andrzej Piotrowski
519
18.1. Wrastanie i wkręcanie się
paznokci
. 519
18.1.1.
Wprowadzenie
519
18.1.2. Technika aplikacyjna klamry drucianej
ORA
522
18.2. Infekcja paznokcia palucha pałeczką ropy
błękitnej 532
18.3. Paznokcie
szponowate
. 534
18.4. Infekcja grzybicza
paznokci
536
18.5.
Hiperkeratozy
538
18.6. Pęknięcia i
rozpadliny
541
19.
Wkładki
i obuwie – Bożena
Rajchel-Chyla, Robert
Gajewski
. 543
19.1. Wkładki
543
19.1.1. Podstawowa charakterystyka wkładek – podział, budowa
i przeznaczenie 543
19.1.2. Przegląd metod wykonywania wkładek ortopedycznych na
miarę 550
19.1.3. Organizacja pracowni wykonywania wkładek na
miarę
563
19.1.4. Podstawowe zasady projektowania i wykonywania wkładek na
miarę 564
19.1.5. Wkładki dla osób chorych na
cukrzycę
576
19.2. Obuwie
578
19.2.1. Obuwie zabezpieczające prawidłowy rozwój i
funkcjonowanie stóp dzieci 582
19.2.2. Komfortowe obuwie dla
dorosłych
585
19.2.3. Obuwie terapeutyczne wykonywane seryjnie i na
miarę
587
20.
Studium
przypadków ortopodologicznych
595
20.1. I studium przypadku – osteoartropatia Charcota
– Aleksandra
Bitenc-Jasiejko
595
20.2. II studium przypadku – jałowa martwica kości piętowej
– Maciej
Kusiak
. 603
20.3. III studium przypadku – zespół stopy
cukrzycowej – Michał
Baryń
605
20.4. IV studium przypadku – jałowa martwica guza piętowego
– Michał
Baryń
609
20.5. V studium przypadku – stopa płasko-koślawa –
Sylwia Kupc, Tomasz
Kupc
611
20.6. VI studium przypadku – wrodzona stopa płaska
– Monika
Marglewska
. 619
20.7. VII studium przypadku – zniekształcenia
palców stóp – Katarzyna B. Głodowska,
Jan
Głodowski
622
SKOROWIDZ
631
642
strony, Format: 20.5x25.0cm, oprawa twarda