|
WSZECHSTRONNICZOŚĆ O DELIBERACJI W POLITYCE ZDROWOTNEJ Z UWZGLĘDNIENIEM EMOCJI INTERESÓW WŁASNYCH I WIEDZY EKSPERCKIEJ
ZABDYR-JAMRÓZ M. wydawnictwo: WYD UJ , rok wydania 2020, wydanie Icena netto: 43.00 Twoja cena 40,85 zł + 5% vat - dodaj do koszyka Wszechstronniczość
O deliberacji w polityce
zdrowotnej z uwzględnieniem emocji, interesów własnych i
wiedzy eksperckiej
Jednym
z klasycznych problemów demokratycznej polityki jest pytanie
o to, w jakim stopniu można pogodzić wolę ludu ze wskazaniami
ekspertów. Tak zarysowany dylemat jest jednak bardzo mylący.
Sugeruje, że obywatele nie mają do zaoferowania żadnej rzeczowej wiedzy
w danej kwestii. Dodatkowo insynuuje się w nim jakąś znaczną odporność
elity ekspertów na ignorancję, egoizm czy zwykłe porywy
emocji. Lepiej postawić pytanie: do jakiego stopnia w ogóle
możliwa jest polityka publiczna oparta na wiedzy eksperckiej? Jeszcze
ważniejsze będzie jednak inne pytanie. Czy polityka publiczna oparta
wyłącznie na dowodach naukowych i interesie wspólnym nie
jest jakiegoś rodzaju widzeniem tunelowym? Czy tradycyjny ideał
wykluczania egoizmu i pasji jest wzorcem słusznym?
Teza
naczelna książki głosi, że dobra polityka zdrowotna i polityki
publiczne w ogóle wymagają właściwego zestawienia i
wyważenia trzech najważniejszych wkładów polityki: wiedzy
eksperckiej, interesów własnych i emocji. Sprawiedliwe ich
rozważenie potrzebuje wyjścia poza typowe debaty publiczne, targi
interesów, a nawet poza panele eksperckie. Obliguje do
publicznej deliberacji, w której te trzy wkłady mogłyby
wejść ze sobą w konstruktywny dialog. W demokracji nie powinniśmy
bowiem ograniczać się do nauki oczyszczonej z materialnych potrzeb i
porywów serca. Nie może być naszym celem bezduszna,
proceduralna bezinteresowność. Powinniśmy raczej zmierzać w stronę
rozumnej, solidarnej wszechstronniczości.
Publikacja
ta nie tylko zasługuje na najwyższą ocenę formalną, lecz także stanowi
przykład tekstu dojrzałego, naukowo płodnego, świetnie skomponowanego i
zajmującego. Jest unikatowa i w sposób ewidentny pionierska.
Oprócz swej niewątpliwej wartości naukowej książka posiada
również niebagatelną wartość dodaną: jest intelektualnie
inspirująca, ale i emocjonalnie poruszająca. Jej treść przemawia do
wyobraźni i do sumienia.
Z
recenzji prof. dra hab. Jacka Sroki
Michał
Zabdyr-Jamróz -
doktor politologii, adiunkt w Instytucie Zdrowia Publicznego
Uniwersytetu Jagiellońskiego. Współpracownik Europejskiego
Obserwatorium Systemów i Polityk Zdrowotnych w Brukseli.
Gościnny wykładowca Uniwersytetu Kopenhaskiego. Prowadził badania
między innymi na uniwersytetach Maastricht i Harvarda. Specjalizuje się
w analizie polityk publicznych, organizacji systemów
zdrowotnych i debaty publicznej na ich temat. W swoich badaniach
wykorzystuje podejście teorii demokracji deliberatywnej. Zajmuje się
też popularyzacją badań naukowych na założonym przez siebie Blogu
Instytutu Zdrowia Publicznego.
WSTĘP
WPROWADZENIE
Cele naukowe pracy
Uwagi metodologiczne
Kluczowe pojęcia i uwagi terminologiczne
Charakter opracowywanego wzorca i inne uwagi
Plan pracy
Podziękowania i uwagi autora
1. DEMOKRACJA
DELIBERATYWNA
1.1. Idee naczelne demokracji deliberatywnej
1.2. Najnowsze trendy demokracji deliberatywanej
Początki: formowanie się podejścia i zwrot deliberatywny
Zwrot epistemiczny
Zwroty instytucjonalny, praktyczny i empiryczny
Zwrot systemowy (teoria systemów deliberatywnych)
Uporządkowanie
Strategie deliberatywne
1.3. Deliberacja
Postawa deliberatywna
Ewolucja pojęcia deliberacji
Definicja
Przedmiot i podmioty deliberacji
1.4. Techniki deliberatywne
1.5. System deliberatywny
Zakres systemu deliberatywnego i decyzje, do których prowadzi
Funkcje i kryteria ewaluacji systemu deliberatywnego
Błędy systemu deliberatywnego
Niedeliberatywne elementy w służbie całości systemu deliberatywnego
1.6. Deliberacja w systemie deliberatywnym
Atrofia postawy deliberatywnej a problem decyzyjności
1.7. Konkluzje
2. WZORZEC
RZĄDZENIA DELIBERATYWNEGO
2.1. Rządzenie wielopasmowe (governance) i rządzenie deliberatywne
2.2. Brytyjska Agencja ds. Standardów Żywności (FSA)
2.3. Trzy typy aktorów deliberacji
3.
TRZY WKŁADY POLITYKI
3.1. Wiedza ekspercka
Wymiar normatywny wiedzy eksperckiej
Ideał wiedzy eksperckiej a czynnik ludzki
Instrumentalizacja wiedzy eksperckiej
Na styku polityki i nauki
Narracje o faktach naukowych
Wiedza ekspercka, która jest zbyt radykalna dla polityki
Fetysz ‘surowych faktów‘
Przerost obiektywizmu
3.2. Interesy własne
Wykluczenie i włączenie interesów własnych do deliberacji
Interesowne targowanie się
Negocjacje deliberatywne
3.3. Emocje
Wykluczenie i rehabilitacja emocji w deliberacji
Mit bezemocjonalnych debat parlamentarnych
Deliberatywne formy wyrażania i odwoływania się do emocji
Afektywne debaty i bezkompromisowość
Polaryzacja afektywna
Emocjonalne podstawy przekonań a intuicjonizm społeczny
Emocje moralne a ekspertyza etyczna
Konkluzje
4.
PRZYKŁADY TRAKTOWANIA TRZECH WKŁADÓW
4.1. Emocje i ich tłumienie przez racjonalną dyskusję
Radiowa "awantura o szczepionki"
Manipulacyjny potencjał racjonalnej dyskusji
4.2. Interesy własne i ich tłumienie w imię dobra wspólnego
Strajk pielęgniarek w Centrum Zdrowia Dziecka
Uprzedziałowienie a manipulacyjne odwołania do dobra
wspólnego
4.3. Scjentystyczne krótkowidztwo i eksperckie widzenie
tunelowe
Debata senacka o kaskach rowerowych
Raport o korkach Deloitte
Przerost obiektywizmu a widzenie tunelowe
5. NIEDELIBERATYWNE
STRATEGIE WNOSZENIA WKŁADÓW
5.1. Synteza: wyzwania dla włączenia trzech wkładów do
deliberacji
Uprzedziałowienie (kompartmentacja) wkładów (A)
Instrumentalizacja wkładów i maskowanie faktycznych
motywacji (B)
Nadgorliwe wykluczenie wkładów partykularnych (C)
Podsumowanie: strategie niedeliberatywnego traktowania
wkładów
5.2. Poziom systemowy: zalety i wady strategii niedeliberatywnych
5.3. Uprzedziałowienie (kompartmentacja) w dominujących modelach
demokracji
5.4. Wyzwania uprzedziałowienia
5.5. Instrumentalizacja jednych wkładów dla ukrycia innych
5.6. Neutralizacja aksjologiczna prawa jako instrumentalizacja
wkładów
5.7. Uprzedziałowienie wiedzy eksperckiej
5.8. Erystyka jako instrumentalizacja wkładów
5.9. Wnoszenie nauki do debaty publicznej i targu interesów
5.10. Obywatelska cnota wyróżniania się jako bariera dla
deliberatywnego
słuchania
6. DELIBERATYWNE
ŁĄCZENIE TRZECH WKŁADÓW
6.1. Na czym polega deliberatywne łączenie wkładów?
W kontraście do innych typów dyskusji
Deliberacja jako łączne rozważanie wyodrębnionych wkładów
Zmiana preferencji jako zasadniczy skutek uboczny
Emocje w deliberatywnej formie
Interesy własne w deliberatywnej formie
Wiedza ekspercka w deliberatywnej formie
6.2. Deliberacja różnicy
6.3. Miejsce deliberacji w systemie deliberatywnym
6.4. Podejście dyskursowe do rządzenia deliberatywnego
6.5. Trzy autonomiczne wkłady w "deliberacji zebrane"
6.6. Narracje a deliberacja
6.7. Rola zaufania w negocjacjach deliberajywnych
6.8. Wiedza ekspercka: rola transformacyjna
6.9. Wiedza ekspercka: rola moderująca i porządkująca
6.10. Podsumowanie
7.
WSZECHSTRONNICZOŚĆ
7.1. Dwa wymiary rozumu publicznego
7.2. Czy emocje są racjami ‘prywatnymi‘, czy też
‘płytkimi‘?
7.3. Pozycja partykularnych interesów w deliberacji
7.4. Bezstronność a wszechstronniczość
7.5. Inne ujęcia wszechstronniczości
Radykalna bezstronność
Bezstronność w codziennym życiu a
‘zbioro-stronniczość‘
Przeciw neutralności mediatora
Bezstronny obserwator czy sprawiedliwy widz? Kilka uwag o emocjach
7.6. Zasłona niewiedzy jako metafora wszechwiedz
7.7. Podsumowanie: deliberacja nakłada obowiązki na
mówiących i słuchających
8. DYLEMATY,
WYZWANIA, ZASTOSOWANIE
8.1. Aktorzy reprezentujący poszczególne wkłady
8.2. Nieustający problem wewnętrznego wykluczenia
8.3. Co wnoszą władze publiczne?
8.4. Inkluzja, którą trudno zaakceptować
8.5. Drwić czy być miłym? Inne role emocji
8.6. Widmo radykalnego centryzmu
8.7. Okno Overtona i efekt radykalnej flanki
8.8. Przeciąganie okna Overtona a polaryzacja polityki
8.9. Kiedy musimy zrezygnować z deliberacji? Kiedy nie powinniśmy?
8.10. Ocena skutków zdrowotnych (HIA). Potencjalne
zastosowanie
ZAKOŃCZENIE
POSTSCRIPTUM: WSZECHSTRONNICZOŚĆ W
CZASACH ZARAZY
BIBLIOGRAFIA
SPIS RYSUNKÓW
SPIS TABEL
384
strony, Format: 15.8x23.5cm, oprawa miękka
Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy, czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub
anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.
|