PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY POSTRZEGANIA EKSPERTÓW I ICH REKOMENDACJI STASIUK K. Księgarnia

Psychologiczne aspekty postrzegania ekspertów i ich rekomendacji

W książce Psychologiczne aspekty postrzegania ekspertów i ich rekomendacji Katarzyna Stasiuk przedstawia znaczące teoretyczne podejścia do zagadnienia funkcjonowania ekspertów oraz rozważa intrygujące zagadnienie przyczyn i konsekwencji sceptycyzmu wobec ich wiedzy.

Autorka relacjonuje także własne badania nad znaczeniem wymiarów spostrzegania społecznego, sprawczości i wspólnotowości w spostrzeganiu ekspertów. Ostatnia część książki poświęcona jest psychologicznym aspektom udzielania i przyjmowania rad eksperckich – Autorka poszukuje odpowiedzi na pytanie w jaki sposób udzielane przez ekspertów rady wpływają na ocenę ich wiarygodności.

W czasach, w których ludzie dysponują niemal nieograniczonym dostępem do wiedzy, zmieniły się relacje między laikami i ekspertami, a także status tych ostatnich. Coraz częściej ich opinie konkurują z opiniami osób, które nie mają wykształcenia czy dużego doświadczenia w danej dziedzinie. Mimo to chętnie dzielą się z innymi swoimi przemyśleniami, w bezpośredniej rozmowie lub dyskutując na forach internetowych. Głos ekspertów, chociaż wspierany dowodami naukowymi bądź latami praktyki, często okazuje się nie bardziej przekonujący niż opinia znajomych albo „przeciętnych użytkowników internetu”. To zjawisko oznacza, że obiektywne właściwości legitymizujące ekspertów (takie jak tytuł naukowy czy doświadczenie), nie są już równoznaczne z traktowaniem ich jako wiarygodnych źródeł informacji, a eksperckość (podobnie jak piękno) „jest w oku patrzącego”.

Wstęp 9
Część pierwsza: KIM SĄ EKSPERCI            . 13

1. Zakres i organizacja wiedzy jako kryterium definiowania ekspertów . 15
1.1. „Porcjowanie informacji”              . 15
1.2. Oddzielanie informacji istotnych od nieistotnych        18
1.3. Analiza problemu                20
1.4. Proceduralizacja wiedzy              . 22
1.5. Ograniczenia wiedzy ekspertów            . 23
1.6. Nabywanie wiedzy eksperckiej             26

2. Ekspert jako rola społeczna              29
2.1. Rola ekspertów – udzielanie rad            . 30
2.2. Specyfi ka relacji eksperta i klienta            32
2.3. Paradoks eksperckości – czy współczesne społeczeństwo potrzebuje ekspertów?                  36

3. Kryzys zaufania do ekspertów – jego przyczyny i konsekwencje   38
3.1. Eksperckość a autorytet              . 38
3.2. Wątpliwości co do kompetencji i intencji ekspertów       40
3.3. Zmiany społeczne – zacieranie granic między ekspertami i laikami   . 45
3.4. Doktor Google i deprofesjonalizacja medycyny        . 46

PODSUMOWANIE CZĘŚCI PIERWSZEJ            . 51

Część druga: SPRAWCZOŚĆ I WSPÓLNOTOWOŚĆ W SPOSTRZEGANIU EKSPERTÓW            53

4. Dwa wymiary spostrzegania społecznego          55
4.1. Sprawczość i wspólnotowość             57
4.2. Dominacja wspólnotowości (moralności) w spostrzeganiu innych   . 59
4.3. Różnice w przetwarzaniu treści wspólnotowych i sprawczych – regulacyjna funkcja procesu spostrzegania społecznego         . 61

5. Ekspert kompetentny czy moralny i życzliwy? Dominacja sprawczości w spostrzeganiu ekspertów – badania własne        . 63
5.1. Lekarz, doradca finansowy i mechanik samochodowy – wybór ekspertów do badań własnych                65
5.2. Podobieństwo cech sprawczych i wspólnotowych jako podstawa kategoryzacji ekspertów – badanie 1           . 67
5.2.1. Osoby badane, schemat i procedura badania       . 68
5.2.2. Analiza wyników              . 71
5.2.3. Dyskusja wyników              73
5.3. Najważniejsze cechy ekspertów i spostrzegana zależność od eksperta – badanie 2                  75
5.3.1. Osoby badane, schemat i procedura badania       . 77
5.3.2. Analiza wyników              . 78
5.3.3. Dyskusja wyników              82
5.4. Zachowania ekspertów jako podstawa procesu wnioskowania o posiadanych przez nich cechach (efekt pozytywności/negatywności) – badanie 3   83
5.4.1. Osoby badane, schemat i procedura badania       . 87
5.4.2. Analiza wyników              . 90
5.4.3. Dyskusja wyników              91
5.5. Formułowanie ogólnych opinii na temat ekspertów – badanie 4    93
5.5.1. Osoby badane, schemat i procedura badania       . 95
5.5.2. Analiza wyników              . 97
5.5.3. Dyskusja wyników              100

PODSUMOWANIE CZĘŚCI DRUGIEJ             104

Część trzecia: RADY EKSPERTÓW            . 107

6. Udzielanie i korzystanie z rad w różnych podejściach teoretycznych i empirycznych                 . 109
6.1. Udzielanie i przyjmowanie rad w badaniach językoznawczych    . 109
6.2. Analizy społecznych sieci udzielania i przyjmowania rad      110
6.3. Udzielanie i przyjmowanie rad w teoriach komunikacji      . 111
6.4. Udzielanie i przyjmowanie rad z perspektywy psychologicznej    . 113

7. Przyjmowanie rad a zmiana postaw           . 116
7.1. Wpływ wiarygodności doradcy (nadawcy) na akceptację rady (komunikatu)                 . 117
7.2. Dwutorowe modele zmiany postaw i ich odniesienie do przyjmowania rad 119
7.2.1. Czynniki wpływające na sposób przetwarzania komunikatu (rady) 121

8. Czy rada eksperta może zmienić jego wiarygodność? Badania własne 124
8.1. Efekt aktywnej rekomendacji – badania 5–7         . 126
8.2. Rekomendacja aktywna vs. pasywna – badanie 5        . 127
8.2.1. Osoby badane i procedura badania          127
8.2.2. Analiza wyników i ich interpretacja         . 128
8.3. Wielkość zalecanej interwencji i rodzaje rekomendacji pasywnej – badanie 6                  129
8.3.1. Osoby badane i procedura badania          130
8.3.2. Analiza wyników              . 131
8.3.3. Dyskusja wyników              133
8.4. Efekt aktywnej rekomendacji w dziedzinie fi nansów – badanie 7    134
8.4.1. Osoby badane i procedura badania          134
8.4.2. Analiza wyników              . 135
8.4.3. Dyskusja wyników              135
8.5. Efekt aktywnej rekomendacji czy efekt konfi rmacji? – badanie 8    . 137
8.5.1. Osoby badane i procedura badania          139
8.5.2. Analiza wyników              . 140
8.5.2. Dyskusja wyników              140
8.6. Rekomendacja na (nie)korzyść klienta           142
8.7. Kiedy ekspert zyskuje na swoich radach – badanie 9       . 144
8.7.1. Osoby badane i procedura badania          147
8.7.2. Analiza wyników              . 148
8.7.3. Dyskusja wyników              150

PODSUMOWANIE CZĘŚCI TRZECIEJ            . 153

9. Zakończenie                  . 155
9.1. Moralność i sprawczość w spostrzeganiu ekspertów       156
9.2. Rola relacyjności ekspertów             . 157
9.3. Rekomendacje ekspertów zmieniają oceny ich wiarygodności     158
9.4. Ograniczenia badań               . 159
9.5. Perspektywy dalszych badań             . 160

Bibliografia                   . 161
Załączniki                    175
Indeks nazwisk                  . 185
Indeks rzeczowy                  190
O Autorce                    192

192 strony, Format: 16.5x23.5cm, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.