OPIEKA SPOŁECZNA W POLSCE DO KOŃCA XVIII WIEKU SURDACKI M. Księgarnia

Opieka społeczna w Polsce do końca XVIII wieku

Tytułowe zagadnienie autor prezentuje w szerokich granicach chronologicznych i terytorialnych, nie stroniąc od wnikliwego omówienia średniowiecznej genezy instytucji. Zwraca też uwagę na oświeceniowe reformy, które zaczęto wprowadzać na ziemiach polskich w późnej epoce stanisławowskiej. Praca Mariana Surdackiego jest nie tylko wynikiem usystematyzowania dotychczasowej wiedzy, ale i owocem nowych kwerend archiwalnych, przeprowadzonych m.in. w niektórych, jeszcze niewykorzystanych pod tym względem, zbiorach kościelnych. Badacz nie stroni też od porównań sytuacji panującej na ziemiach polskich z rozwiązaniami, jakie w tej dziedzinie podejmowano w Europie.

Z recenzji prof. dr. hab. Andrzeja Karpińskiego Uniwersytet Warszawski

Oryginalność niniejszej pracy polega nie tylko na ogólnym ukazaniu i usystematyzowaniu różnorodnych przedsięwzięć, inicjatyw i instytucji opiekuńczo-charytatywnych w ciągu ośmiu wieków istnienia państwa polskiego, ale także na syntetycznej analizie szerokiego katalogu problemów szczegółowych związanych z funkcjonowaniem szpitali i ich życiem wewnętrznym (rodzaje i lokalizacja szpitali, rozwój ich sieci na poszczególnych terenach, opis budynków, liczebność i charakterystyka pensjonariuszy, fundatorzy, podstawy ekonomiczne, zarząd i administracja). Praca ukazuje więc wielką różnorodność inicjatyw i instytucji opieki.Książka Mariana Surdackiego oprócz walorów naukowych, poznawczych i historiograficznych ma wartość użytkową i aplikacyjną dla takich dyscyplin, jak pedagogika opiekuńcza czy praca socjalna. Jest to praca unikatowa, nie mająca w polskiej historiografii żadnych wzorców.

Z recenzji prof. dr. hab. Henryka Gapskiego Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

WSTĘP 5

Rozdział I
ŚREDNIOWIECZNE SZPITALE ZAKONNE . 31
1. Szpitale zakonów mniszo-eremickich . 31
a) Benedyktyni . 32
b) Cystersi. 36
2. Szpitale zakonów kanonicko-szpitalnych 40
a) Kanonicy regularni Św. Augustyna. 41
b) Bożogrobcy 43
c) Duchacy 45
d) Krzyżacy z czerwoną gwiazdą . 50
e) Antonianie 53
d) Inne zakony i kongregacje . 54
3. Szpitale zakonów rycersko-szpitalnych . 54
a) Joannici . 55
b) Templariusze 58
c) Krzyżacy . 59
4. Charytatywna działalność zakonów żeńskich . 68

Rozdział II
SIEĆ SZPITALI ŁACIŃSKICH W XVI-XVIII WIEKU 77
1. Średniowieczne przesłanki kształtowania się sieci szpitali 78
2. Szpitale na ziemiach etnicznie polskich. 81
3. Szpitale na ziemiech wschodnich 102

Rozdział III
ŚREDNIOWIECZNE SZPITALE ZAKONNE. 117
1. Szpitale katedralno-biskupie i kolegiacko-kapitulne . 117
2. Prepozytury szpitalne. Struktura i administracja 120
3. Rozwój . 124
4. Procedura powstawania . 126
5. Komunalizacja prepozytur 131
6. Lokalizacja 137
7. Wezwanie 140
8. Fundatorzy i patronat 143
9. Pensjonariusze 148

Rozdział IV
SZPITALE PARAFIALNE . 155
1. Normatywne podstawy tworzenia 155
2. Uwarunkowania rozwoju. 160
3. Procedura tworzenia i fundatorzy 163
4. Lokalizacja szpitali i ich zabudowania 166
5. Zarząd i uposażenie 170
6. Pensjonariusze . 174
7. Kryteria i zasady przyjmowania 177

Rozdział V
CHARYTATYWNE ZAKONY MĘSKIE OD XVI DO XVIII WIEKU . 183
1. Starego typu . 183
a) Bożogrobcy 183
b) Duchacy 187
c) Trynitarze . 192
2. Nowożytne 198
a) Bonifratrzy. 198
b) Filipini 213
c) Misjonarze . 215
d) Rochici . 220
e) Zakony niecharytatywne . 222

Rozdział VI
CHARYTATYWNE ZAKONY ŻEŃSKIE OD XVI DO XVII WIEKU . 228
1. Starego typu 228
a) Duchaczki . 228
b) Magdalenki 229
c) Elżbietanki . 230
2. Nowożytne 231
a) Katarzynki 232
b) Prezenfki . 235
c) Siostry miłosierdzia (szarytki) 237
d) Wizytki . 247
e) Mariawifki 249
f) inne zgromadzenia 251

Rozdział VII
PRZEZNACZENIE SZPITALI. 255
1. Szpitale ogólne i przytułki. 255
2. Szpitale izolatoria . 261
3. Infirmerie lecznicze 268
4. Szpitale dla dzieci . 273
5. Szpitale szkolne. 278
6. Szpitale dla kobiet 280
7. Hospicja dla pielgrzymów 284
8. Szpitale stanowe . 285
9. Szpitale zawodowe . 295
10. Domy konwertytów 297
11. Domy korekcyjne i domy pracy. 298
12. Szpitale według koncepcji oświeceniowej . 306

Rozdział VIII
BRACTWA CHARYTATYWNE 311
1. Bractwa szpitalne 312
2. Bractwa ubogich . 315
3. Bractwa miłosierdzia Piotra Skargi . 324
4. Bractwa miłosierdzia Michała Jerzego Poniatowskiego 329
5. Inne bractwa charytatywne . 337
6. Działalność charytatywna bractw dewocyjnych 347

Rozdział IX
ŚWIECKIE STOWARZYSZENIA OPIEKUŃCZE. 355
1. Opieka w cechach. 355
a) Szpitale cechowe 356
b) Samopomoc cechowa 359
c) Pomoc czeladnikom 366
2. Banki Pobożne - Mons Pietatis . 371
3. Kasy pożyczkowe i zapomogi 380
4. Fundacje stypendialne 383
5. Bursy akademickie i szkolne 393
6. Pomoc w kształceniu ubogich dziewcząt 395
7. Fundacje posagowe . 400

Rozdział X
JAŁMUŻNA 411
1. Jałmużna prywatna-indywidualna 411
a) Jałmużna testamentowa. 412
b) Jałmużna nietestamentowa . 419
c) Jałmużna pogrzebowa . 425
2. Jałmużna instytucjonalna . 426
a) Jałmużna klasztorno-szpitalna . 426
b) Jałmużna bracka . 428
c) Jałmużna biskupia, monarsza, miejska . 429
d) Jałmużna z kar sądowych 431
3. INNE FORMY OPIEKI. 434
a) Łaźnie 434
b) Akuszerki . 435

Rozdział XI
OPIEKA SPOŁECZNA U PROTESTANTÓW 441
1. Luteranie . 442
2. Kalwiniści . 462
3. Arianie . 484
4. Bracia czescy . 487

Rozdział XII
OPIEKA SPOŁECZNA w KOŚCIELE WSCHODNIM 489
1. BRACTWA CERKIEWNE 489
2. SZPITALE . 497
3. MONASTERY 506
4. SZPITALE ORMIAŃSKIE 509

Rozdział XIII
OPIEKA SPOŁECZNA U ŻYDÓW . 513
1. OPIEKA SPOŁECZNA u ŻYDÓW 513
a) Szpitale-hakdesze. 514
b) Bractwa dobroczynne 525
c) Inne formy opieki . 532
d) Lekarze, cyrulicy, chirurdzy . 536

ZAKOŃCZENIE 541
SUMMARY 551
WYKAZ SKRÓTÓW 555
BIBLIOGRAFIA 559
INDEKS OSOBOWY 625
INDEKS MIEJSCOWOŚCI 631

644 strony, Format: 17.0x24.5cm, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.