SKUTECZNOŚĆ ZAPOBIEGANIA ZABURZENIOM PSYCHICZNYM I ICH LECZENIA WNIOSKI Z BADAŃ DLA PRAKTYKI KLINICZNEJ RAKOWSKA J.M. Księgarnia

Skuteczność zapobiegania zaburzeniom psychicznym i ich leczenia

wnioski z badań dla praktyki klinicznej

Kompleksowy przegląd aktualnego stanu badań skuteczności interwencji psychoterapeutycznych w zapobieganiu zaburzeniom psychicznym i ich leczeniu oraz użyteczności płynących z nich wniosków w praktyce klinicznej.

Autorka analizuje metody wykorzystywane u dorosłych, dzieci i młodzieży wraz z interpersonalnymi uwarunkowaniami skuteczności takich interwencji i podaje rekomendacje dotyczące wdrażania rezultatów tych badań w praktyce klinicznej.

Publikacja dostarcza klinicystom informacji użytecznych w prowadzeniu praktyki według wskazań modelu praktyki klinicznej opartej na dowodach empirycznych.

WSTĘP 17

CZĘŚĆ I PODSTAWY TEORETYCZNO - METODOLOGICZNE BADANIA SKUTECZNOŚCI INTERWENCJI PSYCHOTERAPEUTYCZNYCH W ZAPOBIEGANIU ZABURZENIOM PSYCHICZNYM I W ICH LECZENIU 21

Rozdział 1
Koncepcje teoretyczne zapobiegania zaburzeniom psychicznym i ich leczenia 23
1.1. Koncepcja prewencji zaburzeń psychicznych . 23
1.2. Koncepcja prewencji zaburzeń psychicznych u osób w kryzysie psychicznym na skutek doświadczenia wydarzenia stresowego . 25
1.3. Koncepcja leczenia zaburzeń psychicznych psychoterapią . 26
1.3.1. Klasyczne podejścia teoretyczne w psychoterapii 27
1.3.2. Integracyjne podejście w psychoterapii 32
1.3.3. Trzecia generacja terapii behawioralnej . 35
1.4. Koncepcja leczenia zaburzeń psychicznych za pomocą rehabilitacji społecznej 38
1.4.1. Rehabilitacja społeczna osób z zaburzeniami ze spektrum schizofrenii . 39
1.4.2. Rehabilitacja społeczna osób z zachowaniami antyspołecznymi . 39

Rozdział 2
Metoda badań nad skutecznością interwencji psychoterapeutycznych stosowanych w zapobieganiu zaburzeniom psychicznym i ich leczeniu oraz interpretacja wyników – kontrolowane badania kliniczne . 41
2.1. Plan badawczy oparty na porównaniu równoległych grup . 41
2.2. Interpretowanie wielkości efektu 43
2.3. Kryteria wiarygodności wyników badań . 45

CZĘŚĆ II WNIOSKI I REKOMENDACJE DL A PRAKTYKI KLINICZNEJ WYNIKAJĄCE Z KONTROLOWANYCH BADAŃ KLINICZNYCH NAD SKUTECZNOŚCIĄ INTERWENCJI PSYCHOTERAPEUTYCZNYCH W ZAPOBIEGANIU ZABUR ZENIOM PSYCHICZNYM I W ICH LECZENIU . 47

ROZDZIAŁ 3
Zapobieganie zaburzeniom psychicznym. 49

3.1. Zapobieganie zaburzeniom depresyjnym u dorosłych, dzieci i młodzieży . 50
3.1.1. Program oparty na terapii poznawczo-behawioralnej realizowany z użyciem techniki cyfrowej w populacji uniwersalnej i wskazanej dorosłych . 50
3.1.2. Trening rozwiązywania problemów oparty na terapii poznawczej w populacji wskazanej dorosłych . 51
3.1.3. Program „Blues” oparty na terapii poznawczo-behawioralnej w populacji wskazanej młodzieży, program oparty na terapii interpersonalnej w populacji uniwersalnej i wskazanej młodzieży, kurs radzenia sobie ze stresem oparty na terapii poznawczej w populacji uniwersalnej, wskazanej i wybiórczej młodzieży . 52
3.1.4. Program „Friends for Life” oparty na terapii poznawczo-behawioralnej w populacji uniwersalnej dzieci, program odporności oparty na terapii poznawczo-behawioralnej w populacji uniwersalnej, wybiórczej i wskazanej dzieci i młodszej młodzieży, australijski program optymizmu oparty na terapii poznawczo-behawioralnej w populacji uniwersalnej dzieci. 55

3.2. Zapobieganie samobójstwom u dzieci i młodzieży 58
3.2.1. Program „Good Behavior Game” oparty na wzmocnieniach pozytywnych i oddziaływaniu grupy rówieśniczej w populacji uniwersalnej dzieci . 59
3.2.2. Program „Signs of Suicide” oparty na edukacji w zakresie rozpoznawania u rówieśników gotowości do samobójstwa w populacji uniwersalnej młodzieży 60

3.3. Zapobieganie zaburzeniom lękowym u dorosłych, dzieci i młodzieży . 61
3.3.1. Psychoedukacja dotycząca uważności skoncentrowanej na objawach zaburzenia lękowego uogólnionego realizowana z użyciem techniki cyfrowej w populacji wskazanej dorosłych 61
3.3.2. Program „Friends for Life” oparty na terapii poznawczo-behawioralnej w populacji uniwersalnej dzieci 63
3.3.3. Program „The Queensland Early Intervention and Prevention of Anxiety Project” oparty na terapii poznawczo-behawioralnej w populacji wskazanej dzieci . 64
3.3.4. Program „Brave-online” oparty na terapii poznawczo-behawioralnej realizowany z użyciem techniki cyfrowej w populacji wskazanej dzieci i młodzieży. 65

3.4. Zapobieganie pourazowemu zaburzeniu stresowemu u dzieci i młodzieży . 67
3.4.1. Terapia poznawczo-behawioralna, terapia rodzinna, desensytyzacja przez ruchy gałek ocznych, narracyjna ekspozycja na wspomnienia traumatyczne, wspierająca terapia grupowa dla rodziców i dzieci, psychoedukacja, przedłużona ekspozycja na bodźce związane z wydarzeniem stresowym w populacji wskazanej dzieci i młodzieży 67

3.5. Zapobieganie zaburzeniom zachowania u dzieci 71
3.5.1. Programy oparte na uczeniu umiejętności rodzicielskich nastawione na zapobieganie maltretowaniu w populacjach uniwersalnej, wybiórczej i wskazanej dzieci i młodzieży 72
3.5.2. Program „Fast Track” oparty na edukacji rodziców w zakresie umiejętności rodzicielskich oraz dzieci w zakresie umiejętności samoregulacji
i umiejętności społecznych w populacji wskazanej dzieci 74
3.5.3. Program „Good Behavior Game” oparty na wzmocnieniach pozytywnych i oddziaływaniu grupy rówieśniczej w populacji uniwersalnej dzieci . 75
3.5.4. Program „Roots of Empathy” oparty na uczeniu empatii w celu zapobiegania przemocy w populacji uniwersalnej dzieci . 77
3.6. Zapobieganie zaburzeniom psychicznym związanym z używaniem środków psychoaktywnych u dzieci i młodzieży. 78
3.6.1. Programy „Społeczne kompetencje” i „Społeczny wpływ” oparte na uczeniu samosterowności i asertywności oraz ich połączenie w populacji uniwersalnej dzieci 78
3.6.2. Krótkoterminowa interwencja alkoholowa oparta na terapii poznawczo-behawioralnej i wywiadzie motywującym w populacji uniwersalnej młodzieży 80
3.6.3. Interwencja rodzinna oparta na wzmocnieniu zaangażowania rodziców w relację z dzieckiem w populacji uniwersalnej młodzieży 81
3.6.4. „Program Life Style” oparty na uczeniu umiejętności komunikacji i kontrolowania nastroju w populacji uniwersalnej młodzieży . 81
3.7. Zapobieganie zaburzeniom odżywiania u dorosłych, dzieci i młodzieży 82
3.7.1. Program „Body Project” oparty na mechanizmie dysonansu poznawczego w populacji wybiórczej kobiet, edukacja oparta na terapii poznawczo-behawioralnej w populacji wskazanej kobiet, program „Media Literacy” oparty na uczeniu umiejętności krytycznej oceny informacji podawanych przez media w populacji uniwersalnej
dzieci i młodzieży . 83
8 Skuteczność zapobiegania zaburzeniom psychicznym i ich leczenia
3.7.2. Program „Student Bodies” oparty na uczeniu krytycznego myślenia w odniesieniu do stereotypów dotyczących atrakcyjności fizycznej, realizowany z użyciem techniki cyfrowej w populacji wybiórczej młodzieży . 85
3.8. Zapobieganie pierwszemu epizodowi psychozy u dorosłych i młodych dorosłych 86
3.8.1. Leczenie zintegrowane w populacji wskazanej dorosłych 87
3.8.2. Terapia poznawczo-behawioralna, połączenie terapii poznawczo-behawioralnej z atypowym lekiem antypsychotycznym, kwasy tłuszczowe omega-3 w populacji wskazanej młodych dorosłych 88
3.9. Rekomendacje wynikające z kontrolowanych badań klinicznych nad skutecznością interwencji psychoterapeutycznych w zapobieganiu zaburzeniom psychicznym dotyczące stosowania tych interwencji w praktyce klinicznej wraz z oceną siły rekomendacji . 90

Rozdział 4
Zapobieganie zaburzeniom psychicznym za pomocą interwencji kryzysowych u osób w stanie kryzysu psychicznego po doświadczeniu wydarzenia stresowego 97

4.1. Zapobieganie wystąpieniu pourazowego zaburzenia stresowego u dorosłych, dzieci i młodzieży. 98
4.1.1. Pojedyncza grupowa sesja Raportu ważnego wydarzenia stresowego, pojedyncza sesja edukacji/poradnictwa dotycząca pourazowego zaburzenia stresowego u dorosłych z ogólnej populacji 99
4.1.2. Pojedyncza grupowa sesja Raportu ważnego wydarzenia stresowego, pojedyncza grupowa sesja treningu siły wewnętrznej w obliczu lęku i przeciwności u żołnierzy . 101
4.1.3. Terapia poznawczo-behawioralna indywidualna lub grupowa u kobiet ofiar przemocy domowej 102
4.1.4. Grupowy trening uodparniania na stres, grupowa interwencja kryzysowa oparta na wyrażeniu emocji u dzieci i młodzieży. 104
4.1.5. Edukacja w zakresie radzenia sobie z objawami ostrego zaburzenia stresowego po doświadczeniu wydarzenia stresowego przez dzieci i młodzież dla dzieci, młodzieży i ich rodziców . 106

4.2. Zapobieganie nawrotom objawów psychotycznych u dorosłych, młodych dorosłych i młodzieży z zaburzeniami ze spektrum schizofrenii 107
4.2.1. Interwencja kryzysowa nastawiona na rozwiązanie problemu przyczyniającego się do wystąpienia objawów psychotycznych u dorosłych stosowana w ich domu . 107
4.2.2. Interwencja kryzysowa nastawiona na normalizację stanu i połączona ze społeczną rehabilitacją stosowana w ośrodku kryzysowym u młodych dorosłych .108
4.2.3. Wczesna specjalistyczna interwencja po pierwszym epizodzie psychozy u młodych dorosłych i młodzieży . 109
4.3. Rekomendacje wynikające z kontrolowanych badań klinicznych nad skutecznością interwencji kryzysowych w zapobieganiu zaburzeniom psychicznym dotyczące stosowania tych interwencji w praktyce klinicznej wraz z oceną siły rekomendacji . 111

Rozdział 5
Leczenie zaburzeń psychicznych psychoterapią. 115

5.1. Interwencje psychoterapeutyczne w leczeniu zaburzeń depresyjnych u dorosłych, dzieci i młodzieży 116
5.1.1. Terapia interpersonalna, terapia poznawczo-behawioralna, terapia psychodynamiczna wspierająco-ekspresyjna, terapia wspierająca, behawioralna aktywizacja, trening rozwiązywania problemów, trening asertywności, farmakoterapia u dorosłych 117
5.1.2. Psychoterapia i leki antydepresyjne drugiej generacji w leczeniu dorosłych . 121
5.1.3. Połączenie psychoterapii z farmakoterapią w fazie ostrej przebiegu zaburzenia depresyjnego i w fazie stabilizowania poprawy u dorosłych . 122
5.1.4. Psychoterapia oparta na wspomnieniach, terapia poznawczo-behawioralna u starszych dorosłych ze współwystępującymi chorobami fizycznymi . 123
5.1.5. Terapia skoncentrowana na emocjach, terapia skoncentrowana na osobie, połączenie terapii skoncentrowanej na emocjach z terapią narracyjną, terapia
skoncentrowana na wybaczeniu sobie, terapia Gestalt, hipnoza, terapia poznawczo-behawioralna u dorosłych 125
5.1.6. Rozszerzona aktywizacja behawioralna i wykorzystanie wspomnień w odczulaniu ruminacji u dorosłych 128
5.1.7. Terapia poznawczo-behawioralna, trening rozwiązywania problemów, szkolenie w konkretnym myśleniu o negatywnych wydarzeniach, biblioterapia,
metoda motywu przewodniego drzew realizowane z użyciem techniki cyfrowej z krótkim czasem kontaktu z terapeutą lub bez takiego kontaktu u dorosłych 129
5.1.8. Terapia akceptacji i zaangażowania, terapia poznawcza oparta na uważności, ekspresyjne pisanie, behawioralna aktywizacja realizowane z użyciem techniki cyfrowej u dorosłych 132
5.1.9. Grupowa terapia poznawczo-behawioralna, indywidualna terapia interpersonalna, terapia rodzinna, behawioralna aktywizacja, terapia poznawcza oparta na uważności, terapia wspierająca, trening rozwiązywania problemów, terapia psychodynamiczna wspierająco-ekspresyjna, terapia zabawą u dzieci i młodzieży 133
5.1.10. Terapia poznawczo-behawioralna, farmakoterapia u dzieci i młodzieży 138

5.2. Interwencje psychoterapeutyczne w leczeniu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego u dorosłych, dzieci i młodzieży .140
5.2.1. Interwencja skoncentrowana na opiekunie osoby chorej, terapia poznawczo-behawioralna, psychoedukacja, terapia skoncentrowana na rodzinie, połączenie terapii poznawczo-behawioralnej i psychoedukacji, połączenie psychoedukacji z interwencją stabilizowania nastroju, farmakoterapia u dorosłych . 140
5.2.2. Psychoedukacja rodzinna z technikami terapii poznawczo--behawioralnej, interwencja skoncentrowana na rodzinie, farmakoterapia u dzieci i młodzieży . 143

5.3. Interwencje psychoterapeutyczne w leczeniu zaburzenia lękowego uogólnionego u dorosłych 145
5.3.1. Terapia poznawczo-behawioralna, trening relaksacji, terapia psychodynamiczna wspierająco-ekspresyjna, terapia skoncentrowana na emocjach, biofeedback, farmakoterapia u dorosłych 145
5.3.2. Terapia metapoznawcza skoncentrowana na martwieniu się . 148
5.3.3. Terapia poznawczo-behawioralna specyficzna i transdiagnostyczna realizowane z użyciem techniki cyfrowej 149

5.4. Interwencje psychoterapeutyczne w leczeniu zaburzenia lęku społecznego u dorosłych, dzieci i młodzieży 150
5.4.1. Grupowa i indywidualna terapia poznawczo-behawioralna, farmakoterapia u dorosłych. 150
5.4.2. Terapia interpersonalna, terapia poznawcza, terapia psychodynamiczna wspierająco-ekspresyjna, terapia poznawczo-behawioralna, terapia strategiczna u dorosłych 152
5.4.3. Terapia poznawczo-behawioralna kierowana przez klinicystę, terapia poznawczo-behawioralna w formie samopomocy, ekspozycja w wirtualnej rzeczywistości na sytuacje społeczne, które budzą lęk, poznawcza modyfikacja tendencji do wybiórczego przetwarzania informacji realizowane z użyciem techniki cyfrowej u dorosłych 155
5.4.4. Terapia poznawczo-behawioralna, trening umiejętności społecznych, farmakoterapia u dzieci i młodzieży . 157

5.5. Interwencje psychoterapeutyczne w leczeniu fobii specyficznej u dorosłych, dzieci i młodzieży 158
5.5.1. Ekspozycja na bodziec lub sytuację, które wywołują lęk, połączenie terapii poznawczej z ekspozycją na bodziec lub sytuację, które wywołują lęk u dorosłych . 158
5.5.2. Pojedyncza intensywna sesja ekspozycji na bodźce, które budzą lęk i desensytyzacja przez ruchy gałek ocznych u dzieci i młodzieży 160
5.6. Interwencje psychoterapeutyczne w leczeniu zaburzenia paniki u dorosłych 162
5.6.1. Terapia poznawczo-behawioralna, terapie fizjologiczne, ekspozycja na bodźce, które budzą lęk, terapia poznawcza, terapia psychodynamiczna wspierająco-ekspresyjna, terapia wspierająca 162
5.6.2. Terapia poznawczo-behawioralna, terapia psychodynamiczna wspierająco-ekspresyjna, terapia wspierająca, farmakoterapia . 165

5.7. Interwencje psychoterapeutyczne w leczeniu zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego u dorosłych, dzieci i młodzieży .166
5.7.1. Ekspozycja na bodźce wywołujące lęk z zapobieganiem kompulsji, terapia poznawcza, farmakoterapia u dorosłych 167
5.7.2. Ekspozycja na bodźce, które budzą lęk, z zapobieganiem kompulsji prowadzona z użyciem techniki cyfrowej u dorosłych i młodzieży . 168
5.7.3. Ekspozycja na bodźce, które budzą lęk, z zapobieganiem kompulsji – – indywidualna i z udziałem rodziców, terapia poznawczo--behawioralna, farmakoterapia u dzieci i młodzieży . 170

5.8. Interwencje psychoterapeutyczne w leczeniu pourazowego zaburzenia stresowego u dorosłych, dzieci i młodzieży . 173
5.8.1. Ekspozycja na bodźce związane z wydarzeniem stresowym, desensytyzacja przez ruchy gałek ocznych, terapia poznawczo--behawioralna, terapia poznawcza, terapia poznawczego przetwarzania, narracyjna ekspozycja na bodźce związane z wydarzeniem stresowym, terapia eklektyczna u dorosłych . 173
5.8.2. Terapia poznawczo-behawioralna, ekspresyjne pisanie realizowane z użyciem techniki cyfrowej u dorosłych 177
5.8.3. Ekspozycja na bodźce związane z wydarzeniem stresowym, terapia poznawczo-behawioralna, desensytyzacja przez ruchy gałek ocznych, terapia narracyjna, terapia wspierająca, terapia interpersonalna u dzieci i młodzieży 179
5.9. Interwencje psychoterapeutyczne w leczeniu zaburzenia adaptacyjnego u dorosłych 180
5.9.1. Krótkoterminowa zogniskowana psychoterapia psychodynamiczna – model Malana, psychoterapia egzystencjalna, samopomoc oparta na technikach behawioralnych 181

5.10. Interwencje psychoterapeutyczne w leczeniu zaburzeń pod postacią somatyczną u dorosłych, dzieci i młodzieży . 183
5.10.1. Terapia poznawczo-behawioralna u dorosłych 183
5.10.2. Terapia akceptacji i zaangażowania, krótkoterminowa zogniskowana psychoterapia psychodynamiczna – model Malana, krótkoterminowa psychodynamiczna psychoterapia interpersonalna – model Hobsona, grupowy trening redukowania stresu oparty na technice uważności, terapia fizyczna, farmakoterapia u dorosłych. 184
12 Skuteczność zapobiegania zaburzeniom psychicznym i ich leczenia
5.10.3. Rodzinna terapia systemowa, rodzinna terapia poznawczo-behawioralna realizowane w osobistym kontakcie, rodzinna terapia poznawczo-behawioralna realizowana z użyciem techniki cyfrowej u dzieci i młodzieży . 187

5.11. Interwencje psychoterapeutyczne w leczeniu zaburzeń odżywiania u dorosłych i młodzieży .190
5.11.1. Terapia strategiczna, terapia skoncentrowana na osobie, terapia psychodynamiczna wspierająco-ekspresyjna, terapia poznawczo-behawioralna u dorosłych . 190
5.11.2. Zogniskowana terapia psychodynamiczna, terapia poznawczo-analityczna, terapia poznawczo-behawioralna, terapia interpersonalna, terapia poznawczo-interpersonalna u dorosłych i starszej młodzieży 192
5.11.3. Terapia rodzinna – model szpitala Maudsley, indywidualna terapia skoncentrowana na adolescencie, indywidualna terapia poznawczo- -behawioralna, indywidualna terapia wspierająca u młodzieży . 195

5.12. Interwencje psychoterapeutyczne w leczeniu zaburzeń związanych z używaniem środków psychoaktywnych u dorosłych i młodzieży . 197
5.12.1. Wywiad motywujący do zmiany u dorosłych 198
5.12.2. Ekonomia żetonów, terapia poznawczo-behawioralna, zapobieganie nawrotom u dorosłych 199
5.12.3. Terapia akceptacji i zaangażowania, zapobieganie nawrotom oparte na uważności u dorosłych 201
5.12.4. Wielowymiarowa terapia rodzinna, terapia poznawczo-behawioralna, ekonomia żetonów, wywiad motywujący do zmiany, farmakoterapia u młodzieży 203
5.13. Interwencje psychoterapeutyczne w leczeniu zaburzeń zachowania u dzieci i młodzieży 205
5.13.1. Grupowa terapia skoncentrowana na emocjach dla opiekunów dzieci i młodzieży . 206
5.14. Interwencje psychoterapeutyczne w leczeniu zaburzeń ze spektrum schizofrenii u dorosłych .207
5.14.1. Terapia wspierająca, terapia poznawczo-behawioralna, interwencja skoncentrowana na rodzinie, terapia skoncentrowana na osobie, rehabilitacja społeczna, farmakoterapia . 207
5.14.2. Terapia psychodynamiczna, terapia wspierająca, farmakoterapia . 209
5.14.3. Terapia poznawczo-behawioralna, terapia skoncentrowana na rodzinie, terapia wspierająca, psychoedukacja, farmakoterapia 211
5.15. Interwencje psychoterapeutyczne w leczeniu zaburzenia osobowości borderline u dorosłych i młodzieży . 212
5.15.1. Terapia dialektyczno-behawioralna, terapia psychodynamiczna oparta na przeniesieniu, terapia poznawczo-behawioralna u dorosłych . 212
5.15.1. Terapia dialektyczno-behawioralna, terapia psychodynamiczna oparta na przeniesieniu, terapia poznawczo-behawioralna u dorosłych . 213
5.15.2. Terapia dialektyczno-behawioralna z włączeniem rodziny, terapia poznawczo-analityczna, terapia oparta na mentalizacji z włączeniem rodziny, grupowe szkolenie w regulacji emocji u młodzieży . 215
5.16. Rekomendacje wynikające z kontrolowanych badań klinicznych nad skutecznością interwencji psychoterapeutycznych w leczeniu zaburzeń psychicznych psychoterapią dotyczące stosowania tych interwencji w praktyce klinicznej wraz z oceną siły rekomendacji . 218

ROZDZIAŁ 6
Leczenie zaburzeń psychicznych za pomocą rehabilitacji społecznej . 237

6.1. Rehabilitacja społeczna nastawiona na zaburzenia psychiczne związane z używaniem środków psychoaktywnych ze współwystępującymi zachowaniami przestępczymi u dorosłych, młodzieży i młodych dorosłych 238
6.1.1. Hierarchiczna społeczność terapeutyczna, poradnictwo grupowe, farmakoterapia u dorosłych . 238
6.1.2. Trening samodyscypliny w stylu wojskowym u młodzieży . 240
6.1.3. Wielowymiarowa terapia rodzinna u młodzieży i młodych dorosłych 241

6.2. Rehabilitacja społeczna nastawiona na ciężkie zaburzenia osobowości ze współwystępującymi zachowaniami przestępczymi, ciężkie zaburzenia psychiczne ze współwystępującymi zachowaniami przestępczymi, ciężkie zaburzenia osobowości bez współwystępujących zachowań przestępczych, zachowania przestępcze u dorosłych .243
6.2.1. Demokratyczna społeczność terapeutyczna w leczeniu zaburzeń osobowości ze współwystępującymi zachowaniami przestępczymi i ciężkich zaburzeń psychicznych ze współwystępującymi zachowaniam i przestępczymi 244
6.2.2. Zmodyfiowana demokratyczna społeczność terapeutyczna
z psychodynamiczną psychoterapią grupową w leczeniu ciężkich
zaburzeń osobowości ze współwystępującymi
zachowaniami przestępczymi 245
6.2.3. Hierarchiczna społeczność terapeutyczna w leczeniu ciężkich zaburzeń osobowości ze współwystępującymi zachowaniami przestępczymi i zachowań przestępczych . 247
6.2.4. Demokratyczna społeczność terapeutyczna z grupową psychoterapią poznawczo-edukacyjną w leczeniu zachowań przestępczych 249
6.2.5. Demokratyczna społeczność terapeutyczna z grupową i indywidualną terapią psychodynamiczną w leczeniu ciężkich zaburzeń osobowości bez współwystępujących zachowań przestępczych 250
14 Skuteczność zapobiegania zaburzeniom psychicznym i ich leczenia

6.3. Rehabilitacja społeczna nastawiona na zaburzenia ze spektrum schizofrenii u dorosłych .251
6.3.1. Deficyty poznawcze u osób z zaburzeniami ze spektrum schizofrenii a rehabilitacja społeczna 252
6.3.2. Trening umiejętności społecznych – kompensowanie deficytów poznawczych przez uczenie umiejętności społecznych 253
6.3.3. Trening społecznego poznania i interakcji – kompensowanie deficytów poznawczych przez uczenie umiejętności społecznych 255
6.3.4. Ekonomia żetonów wzmacniająca praktyczne umiejętności życiowe – kompensowanie deficytów poznawczych przez uczenie radzenia sobie z chorobą . 257
6.3.5. Terapia poznawcza objawów pozytywnych – kompensowanie deficytów poznawczych przez uczenie radzenia sobie z chorobą . 257
6.3.6. Interwencja rodzinna – kompensowanie deficytów poznawczych przez modyfikację otoczenia społecznego . 259
6.3.7. Poznawcze wyrównanie – wyrównywanie deficytów poznawczych 261

6.4. Rekomendacje wynikające z kontrolowanych badań klinicznych nad skutecznością interwencji psychoterapeutycznych w leczeniu zaburzeń psychicznych za pomocą rehabilitacji społecznej dotyczące stosowania tych interwencji w praktyce klinicznej wraz z oceną siły rekomendacji 263

CZĘŚĆ III UŻYTECZNOŚĆ REZULTATÓW KONTROLOWANYCH BADAŃ KLINICZNYCH NAD SKUTECZNOŚCIĄ INTERWENCJI PSYCHOTERAPEUTYCZNYCH W PRAKTYCE KLINICZNEJ . 267

Rozdział 7
Znaczenie rezultatów kontrolowanych badań klinicznych dla praktyki klinicznej 269

7.1. Kontrolowane badania kliniczne podstawą usankcjonowania stosowania interwencji psychoterapeutycznych w praktyce klinicznej i źródłem ograniczenia generalizowania ich wniosków na populację pacjentów leczonych w praktyce klinicznej .269

7.2. Ograniczenia towarzyszące korzystaniu z rezultatów kontrolowanych badań klinicznych w praktyce klinicznej . 271
7.2.1. Brak jasności co do warunków stosowania interwencji wspartych empirycznie w praktyce – dopasowanie diagnozy nozologicznej i użycie instruktażowego podręcznika. 271
7.2.2. Transdiagnostyczna terapia poznawczo-behawioralna zaburzeń lękowych i depresyjnych jako przeciwwaga podręczników instruktażowych dla specyficznych zaburzeń lękowych i depresyjnych . 273
7.2.3. Brak informacji o najskuteczniejszych interwencjach dla poszczególnych zaburzeń psychicznych wśród wspartych empirycznie 276
7.2.4. Brak informacji o sposobie leczenia zaburzeń współwystępujących za pomocą interwencji wspartych empirycznie 281
7.2.5. Brak informacji o aktywnych komponentach złożonych interwencji psychoterapeutycznych wspartych empirycznie 284
7.2.6. Brak informacji o pogorszeniu u pacjentów poddanych interwencjom psychoterapeutycznym wspartym empirycznie. 285

7.3. Potrzeba uzupełnienia wyników kontrolowanych badań klinicznych wynikami badań dostarczającymi odpowiedzi na pytania praktyczne .287

7.4. Wyrównanie ograniczeń towarzyszących stosowaniu interwencji psychoterapeutycznych wspartych empirycznie w praktyce klinicznej289
7.4.1. Krytyczne myślenie podstawą podejmowania decyzji o doborze interwencji do konkretnego pacjenta i jej modyfikacji w trakcie stosowania 289
7.4.2. Monitorowanie przebiegu zmian u pacjentów podczas stosowania interwencji podstawą zwiększenia efektywności terapeuty 291

7.5. Wnioski dla praktyki klinicznej wynikające z oceny użyteczności rezultatównkontrolowanych badań klinicznych nad skutecznością interwencjinpsychoterapeutycznych potraktowanych jako podstawa praktycznego działania 296

CZĘŚĆ IV WNIOSKI I REKOMENDACJE DLA PRAKTYKI KLINICZNEJ WYNIKAJĄCE Z BADAŃ KORELACYJNYCH NAD WARUNKAMI SKUTECZNOŚCI INTERWENCJI PSYCHOTERAPEUTYCZNYCH . 299

Rozdział 8
Czynniki interpersonalne jako kontekst stosowania interwencji psychoterapeutycznych . 301

8.1. Podstawowe pojęcia określające badanie związków między zmiennymi 301

8.2. Jakość interakcji między pacjentem a terapeutą jako predyktor efektu interwencji psychoterapeutycznych u dorosłych, dzieci i młodzieży 303
8.2.1. Wielowymiarowy sojusz we współpracy w leczeniu dorosłych 303
8.2.2. Trójwymiarowy sojusz we współpracy w leczeniu dorosłych, dzieci i młodzieży . 305
8.2.3. Trójwymiarowy sojusz we współpracy w terapii realizowanej z użyciem techniki cyfrowej w leczeniu dorosłych i młodzieży . 307
8.2.4. Współpraca pacjentów i psychoterapeutów wierzących w skuteczność zastosowanej interwencji psychoterapeutycznej w leczeniu dorosłych . 309

8.3. Postawa pacjentów wobec zmiany terapeutycznej jako predyktor efektu interwencji psychoterapeutycznych u dorosłych i młodzieży 310
8.3.1. Oczekiwanie korzyści z leczenia w leczeniu dorosłych . 310
8.3.2. Przekonanie o wiarygodności metody leczenia w leczeniu dorosłych i młodzieży 312
8.3.3. Gotowość do zmiany w leczeniu dorosłych i młodzieży . 313

8.4. Odnoszenie się psychoterapeutów do pacjentów jako predyktor efektu interwencji psychoterapeutycznych u dorosłych, dzieci i młodzieży 314
8.4.1. Okazywanie empatii przez terapeutów w leczeniu dorosłych 314
8.4.2. Okazywanie akceptacji przez terapeutów w leczeniu dorosłych, dzieci i młodzieży . 316

8.5. Rekomendacje wynikające z badań korelacyjnych nad warunkami skuteczności interwencji psychoterapeutycznych dotyczące stosowania tych warunków w praktyce klinicznej wraz z oceną siły rekomendacji 317

Rozdział 9
Natura procesu prowadzącego do redukcji objawów zaburzeń psychicznych: interakcje dotyczące zachowań pacjentów i terapeutów a redukcja objawów zaburzeń psychicznych u pacjentów 321

9.1. Jakość sojuszu we współpracy jako mediator zależności między oczekiwaniem korzyści z leczenia a redukcją objawów zaburzeń psychicznych w leczeniu dorosłych . 321

9.2. Nasilenie objawów zaburzeń psychicznych a jakość sojuszu we współpracy podczas stosowania interwencji jako predyktor redukcji objawów zaburzeń
psychicznych po jej zakończeniu w leczeniu dorosłych 323

9.3. Ocena wiarygodności metody leczenia a nasilenie objawów zaburzeń psychicznych oraz oczekiwanie korzyści z leczenia podczas stosowania interwencji jako predyktory redukcji objawów zaburzeń psychicznych po jej zakończeniu w leczeniu dorosłych i młodzieży324

9.4. Wyjaśnienia dotyczące natury związku między zachowaniami pacjentów i terapeutów a redukcją objawów zaburzeń psychicznych u pacjentów.325

BIBLIOGRAFIA 327

344 strony, Format: 17.0x24.0cm, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.