HISTORIO HISTORIO CÓŻEŚ TY ZA PANI ESEJE HISTORIOGRAFICZNE STOBIECKI R. Księgarnia

Historio, historio, cóżeś ty za pani

Eseje historiograficzne

Tytuł książki świadomie nawiązuje do wiersza Agnieszki Osieckiej. Poetka odsłania przed nami tę twarz historii, której często nie chcemy widzieć, którą podświadomie odrzucamy. Nie dostojnej muzy Klio, ale historii będącej ciężarem, obezwładniającej, pretensjonalnej, bezwzględnej, oskarżającej.

Ale jest jeszcze inna twarz przeszłości. To historia pokrzepiająca, przeszłość jako bajka opowiadana przez zwycięzców i moralistów, w gruncie rzeczy niewiele znacząca poza samą sobą. Zdając sobie sprawę z pewnej przewrotności, która towarzyszy naszym zmaganiom z historią, w niniejszej pracy chciałbym upomnieć się o ten rodzaj historii, który przeciwstawia się dwóm wcześniej wymienionym, zwrócić uwagę na potrzebę historii refleksyjnej, krytycznej, świadomej swoich ograniczeń. Zebrane w książce teksty zdecydowałem się podzielić na trzy dopełniające się części.

Pierwsza z nich dotyczy historiografii, druga koncentruje się na zjawisku pamięci zbiorowej/pamięci historycznej, trzecia grupuje wypowiedzi na temat szeroko dyskutowanej ostatnio kategorii „polityki historycznej”, tej dawnej i tej współczesnej. Ideą spajającą zebrane w tej książce szkice jest przeświadczenie o różnych formach obecności przeszłości w kulturze. W zależności od kontekstu może ona służyć celom poznawczym, emancypacyjnym, ludycznym czy propagandowym. Ów nadmiar historii i różne użytki, które z niej czynimy, są znakiem epoki.

Wprowadzenie 9

CZĘŚĆ I. HISTORIOGRAFIA 13
1. Historia narodowa wobec historii imperialnej. Z dziejów polsko-rosyjskich sporów historiograficznych w XIX i XX wieku 15
2. W poszukiwaniu tożsamości historiograficznej. Obraz historii kobiet/gender studies w wybranych współczesnych podręcznikach z dziedziny historii historiografii 47
3. Holocaust w interpretacjach historyków. Refleksje na marginesie książki Raula Hilberga 61

CZĘŚĆ II. PAMIĘĆ 75
1. Etyczne dylematy konfrontacji z przeszłością. Studium dwóch przypadków (Lektor Bernharda Schlinka i Wydanie poprawione Pétera Esterházyego) 77
2. Jak gadżety oswajają nas z przeszłością? 91
3. Jaka pamięć Polski Ludowej jest nam potrzebna? 101
4. Józef Piłsudski i jego miejsce w narodowym imaginarium Polaków 117
5. Rosyjskie dylematy rozliczeń z komunistyczną przeszłością 151

CZĘŚĆ III. POLITYKA HISTORYCZNA 165
1. Mimo wszystko w obronie „polityki historycznej” 167
2. Łódzkie „boje o historię”. Z dziejów Komisji do Spraw Nazewnictwa Ulic i Placów oraz Budynków Użyteczności Publicznej 183
3. Historia zatrzymana w kalendarzu 209
4. Instytut Literacki w Paryżu – wróg Polski Ludowej 221

Słowo do Czytelnika 233
Bibliografia (wybór) 235
Indeks osobowy 247

260 stron, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.