Wypadki i inne zdarzenia
drogowe
Opiniowanie
w sprawach rekonstrukcji
W
publikacji szczegółowo omówiono m.in:
- dowody w sprawach
przestępstw i wykroczeń drogowych, znaczenie dowodowe opinii
pozaprocesowej, zasady oceny opinii;
- użycie nowoczesnych technik
w opiniowaniu w sprawach wypadków drogowych, w tym:
wykorzystanie odbiorników GPS, kamer samochodowych,
tachografów, „czarnych skrzynek” i
sterowników pojazdów;
- zasady sporządzanie opinii
biegłego do spraw techniki samochodowej.
W opracowaniu wyczerpująco zaprezentowano również:
- przestępstwa przeciwko
bezpieczeństwu w komunikacji oraz najważniejsze wykroczenia drogowe;
- zasady bezpieczeństwa w
ruchu drogowym, w tym: szczególnej ostrożności i
ograniczonego zaufania, pierwszeństwa, prędkości dostosowanej.
Opracowanie jest przeznaczone dla sędziów,
prokuratorów, adwokatów i radców
prawnych, a także biegłych sądowych i rzeczoznawców.
Wykaz
skrótów 13
Od autorów . 17
Wstęp 21
Rozdział 1
Zarys
problematyki . 25
1. Uwagi wprowadzające . 25
2. Uwarunkowania ostrożności 28
3. Typizacja przestępstw i wykroczeń drogowych . 31
Rozdział 2
Przestępstwa
z rozdziału XXI Kodeksu karnego.
Zagadnienia węzłowe 36
1. Uwagi wprowadzające . 36
2. Katastrofa w ruchu drogowym (art. 173 k.k.) 37
2.1. Uwagi wprowadzające 37
2.2. Strona podmiotowa 41
3. Sprowadzenie niebezpieczeństwa katastrofy (art. 174 k.k.) .
45
3.1. Uwagi wprowadzające 45
3.2. Strona podmiotowa 47
3.3. Skutek . 51
4. Wypadek drogowy . 53
4.1. Uwagi wprowadzające 53
4.2. Podmiot przestępstwa 56
4.3. Podmiotowa strona czynu . 61
4.4. Przedmiotowa strona czynu 62
4.5. Związek przyczynowy 64
4.6. Miejsce wypadku drogowego 67
4.7. Skutek wypadku drogowego . 69
5. Pozostałe występki przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji
drogowej . 71
5.1. Uwagi wprowadzające 71
5.2. Prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod
wpływem środka odurzającego (art. 178a § 1 k.k.) . 72
5.3. Ucieczka przed policyjnym pościgiem (art. 178b k.k.) . 78
5.4. Dopuszczenie do ruchu niebezpiecznego pojazdu (art. 179
k.k.) . 83
5.5. Zapewnienie bezpieczeństwa w ruchu pojazdów (art. 180
k.k.) . 86
5.6. Prowadzenie pojazdu mechanicznego bez uprawnień (art. 180a
k.k.) . 88
6. Zbieg przepisów o czynach przeciwko bezpieczeństwu
drogowemu i innych 90
6.1. Uwagi wprowadzające 90
6.2. Zbieg przepisów o nieumyślnym spowodowaniu katastrofy i
umyślnym sprowadzeniu jej niebezpieczeństwa . 92
6.3. Zbieg przestępstwa wypadku drogowego z innymi występkami
93
6.4. Występek z art. 178a § 1 k.k. w zbiegu z innymi
występkami 97
6.5. Zbieg pozostałych przestępstw z rozdziału XXI
Kodeksu karnego z innymi 99
6.6. Wnioski końcowe 101
Rozdział 3
Wykroczenia
drogowe. Zagadnienia podstawowe 102
1. Uwagi wprowadzające . 102
2. Spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa ruchu (art. 86
k.w.) 105
3. Wywołanie niebezpieczeństwa dla innej osoby (art. 98 k.w.)
113
4. Pozostałe wykroczenia z rozdziału XI Kodeksu wykroczeń 118
Rozdział 4
Podstawowe
zasady bezpieczeństwa – zasady sprawności
psychomotorycznej
121
1. Uwagi wstępne 121
2. Stan nietrzeźwości 125
3. Stan po użyciu środka odurzającego . 127
4. Inne niedyspozycje psychofizyczne . 130
5. Właściwości psychofizyczne . 134
6. Zasada sprawności technicznej 141
7. Nakaz pozostania na miejscu wypadku 147
Rozdział 5
Zasady
bezpieczeństwa (bezwzględne nakazy)
156
1. Wprowadzenie 156
2. Zasada ruchu prawostronnego . 156
3. Zasada pierwszeństwa . 157
4. Zasada pierwszeństwa na skrzyżowaniu . 159
5. Zasada pierwszeństwa przy jeździe na wprost . 161
6. Zasada pierwszeństwa między kierującymi a pieszymi 163
7. Pierwszeństwo pojazdu uprzywilejowanego 165
8. System znaków . 166
Rozdział 6
Zasady
bezpieczeństwa. Reguły interpretacyjne .
169
1. Uwagi wprowadzające . 169
2. Zasada szczególnej ostrożności i ograniczonego
zaufania . 170
3. Zasada prędkości dostosowanej, tzw. bezpiecznej . 175
4. Zachowanie wobec pieszych na przejściu . 186
5. Zatrzymanie i postój 188
6. Wymijanie, omijanie i wyprzedzanie 191
7. Hamowanie i bezpieczny odstęp 195
8. Używanie świateł 196
9. Przejeżdżanie przez przejazd kolejowy . 198
10. Reguły taktyczne 200
11. Zwyczaj – reguła nieskodyfikowana 202
Rozdział 7
Oszustwo
i wyłudzenie odszkodowania jako potencjalna prawnokarna kwalifikacja
zdarzeń drogowych .
207
1. Uwagi wstępne 207
2. Oszustwo jako kwalifikacja karna pozorowanych zdarzeń drogowych.
Oszustwa ubezpieczeniowe . 210
2.1. Uwagi wprowadzające 210
2.2. Przestępcze wyłudzenie korzyści majątkowej za zwrot bezprawnie
zabranej rzeczy (art. 286 § 2 k.k.) 220
2.3. Wypadek mniejszej wagi (art. 286 § 3 k.k.) . 223
2.4. Wyłudzenie odszkodowania jako potencjalna kwalifikacja karna
pozorowanych zdarzeń drogowych (art. 298 § 1 k.k.) .
224
2.5. Zbieg przepisów 234
2.6. Kwalifikacja karna pozorowanych zdarzeń drogowych . 237
3. Cofanie lub ingerowanie we wskazania licznika przebiegu w pojeździe
mechanicznym 239
3.1. Uwagi wprowadzające 239
3.2. Założenia noweli marcowej . 240
3.3. Treść noweli marcowej w zakresie prawnokarnym 241
3.4. Wybrane zagadnienia procesowe . 244
3.5. Analiza materialnoprawna przestępstw typizowanych w treści art.
306a k.k. 245
3.6. Uwagi końcowe . 263
Rozdział 8
Rekonstrukcja
wypadku drogowego i zdarzenia drogowego przez biegłego .
271
1. Zagadnienia ogólne 271
2. Dopuszczenie dowodu 275
3. Przedmiot opinii 280
4. Zasada bezstronności i obiektywizmu 284
5. Przesłuchanie biegłego 290
6. Opinia pozaprocesowa i jej ocena 294
7. Tajemnica biegłego, specjalisty i tłumacza . 297
8. Ocena opinii 303
Rozdział 9
Opinia
biegłego do spraw ruchu drogowego i techniki samochodowej. Założenia
ogólne
313
1. Uwagi wprowadzające . 313
2. Ogólne założenia opinii . 315
3. Ocena materiału badawczego . 318
4. Zakres opinii . 331
5. Założenia przyjęte do opiniowania 334
Rozdział 10
Rodzaje
opinii. Zagadnienia podstawowe
341
1. Ocena stanu technicznego pojazdu, jego zespołów lub
części . 341
2. Rekonstrukcja wypadków z udziałem pieszych . 347
3. Rekonstrukcja zderzeń pojazdów 369
4. Ustalenie osoby kierującej pojazdem 380
5. Wypadki drogowe z udziałem jednośladów . 389
6. Ocena rodzaju i stopnia uszkodzeń pojazdów . 395
7. Nowoczesne techniki w opiniowaniu – komputerowe
wspomaganie rekonstrukcji zdarzeń drogowych . 403
Rozdział 11
Zagadnienia
wybrane w procesie opiniowania
406
1. Zasady planowania eksperymentu i aktualne podejście do opiniowania
zdarzeń zaistniałych w okresie ograniczonej widoczności 406
2. Ślady cyfrowe w rekonstrukcji zdarzeń drogowych –
odbiorniki GPS, kamery samochodowe, monitoring (fotogrametria 3D),
tachografy, „czarne skrzynki” i sterowniki
pojazdów 449
2.1. Uwagi wprowadzające 449
2.2. Nawigacje satelitarne i systemy APRS . 450
2.3. Kamery samochodowe . 456
2.4. Monitoring (fotogrametria 3D) 470
2.5. Tachografy . 485
2.6. Rejestratory danych i systemy elektroniczne
pojazdów 494
3. Nietypowość rekonstrukcji zdarzeń z udziałem pojazdów
szynowych . 502
4. Interpretacja śladu DNA – interdyscyplinarne ustalenie
osoby kierującej z zastosowaniem modelu wielobryłowego 523
4.1. Ślady biologiczne 523
4.2. Ślady biologiczne w kontekście wypadków
drogowych . 525
4.3. Właściwe postępowanie podczas oględzin oraz czynniki wpływające na
wynik badań genetycznych . 528
4.4. Metody poszukiwania i identyfikacji śladów
biologicznych 532
4.5. Struktura materiału genetycznego 534
4.6. Metody stosowane w analizie genetycznej do celów
sądowych . 535
4.7. Nowe metody analityczne w genetyce sądowej 544
4.8. Zapewnienie jakości badań genetycznych . 547
4.9. Słowniczek podstawowych pojęć związanych z genetyką
ogólną i genetyką sądową . 548
4.10. Ustalenie osoby kierowcy – zagadnienia teoretyczne i
praktyczne . 554
4.11. Dynamika ruchu ciała człowieka wewnątrz pojazdu . 576
4.12. Przykład interdyscyplinarnego ustalenia osoby kierowcy .
579
4.13. Podsumowanie 584
4.14. Przyszłość 585
5. Zdarzenia pozorowane, wyłudzenia odszkodowań i cofanie
drogomierzy 586
Rozdział 12
Dogmatyczna
ocena materiału dowodowego
617
1. Uwagi wprowadzające . 617
2. Obiektywne przypisanie skutku . 625
3. Koncepcja rozszerzonej odpowiedzialności . 633
4. Konstrukcja obojętności woli . 639
5. Nieprzewidywalność zachowań i ich ocena . 644
6. Kontrowersje wokół przyczynienia pokrzywdzonego.
Próba oceny . 648
Rozdział 13
Błędy
organów procesowych oraz biegłych i ich ocena
653
1. Uwagi wprowadzające . 653
2. Błędy organów procesowych 655
3. Błędy rekonstrukcyjne i ich przyczyny 657
4. Procesowa ocena błędów organów państwa i
opinii biegłych 662
5. Ocena braków dowodowych 665
Załącznik. Tabele . 669
Suplement 677
Wykaz ważniejszej literatury . 679
708
stron, Format: 14.0x20.0cm, oprawa miękka