Sądowa kontrola rozwiązania
stosunku pracy
Sądowa kontrola
rozwiązania stosunku pracy stanowi jeden z elementów ochrony
trwałości stosunku pracy. Sąd pracy jest organem, do którego
pracownik może odwołać się od rozwiązania stosunku pracy i
który ma kompetencje do rozstrzygania, czy rozwiązanie to
nie nastąpiło w sposób prawnie wadliwy.
Prezentując te zagadnienia, autor przedstawił m.in.:
- umiejscowienie sądowej
kontroli rozwiązania stosunku pracy w ramach środków ochrony
trwałości stosunku pracy;
- pozostałe środki ochrony
trwałości stosunku pracy;
- regulacje prawne dotyczące
sądów pracy, ich struktury, właściwości i składu, a także
trybu postępowania sądowego w sprawach dotyczących rozwiązania stosunku
pracy;
- możliwości likwidowania
sporów związanych z rozwiązaniem stosunku pracy na drodze
pozasądowej;
- środki prawne, jakimi
dysponuje sąd pracy w przypadku stwierdzenia wadliwości wypowiedzenia
lub rozwiązania bez zachowania okresu wypowiedzenia umowy o pracę;
- pojęcia
„kontrola” i „sądowa kontrola rozwiązania
stosunku pracy”.
Autor w opracowaniu odwołuje się do regulacji zawartych w prawie
krajowym, traktatach międzynarodowych, aktach prawa Unii
Europejskiej, a także przedstawia orzecznictwo Trybunału
Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych i
administracyjnych w tym zakresie. Prezentuje również poglądy
doktryny.
Książka zainteresuje w szczególności sędziów oraz
prawników praktyków i będzie stanowić pomoc przy
rozstrzyganiu problemów prawnych związanych z oceną
zgodności z prawem rozwiązania stosunku pracy, a także
pracowników naukowych specjalizujących się w prawie pracy.
WYKAZ
SKRÓTÓW 7
WSTĘP 8
ROZDZIAŁ I
Pojęcie
i źródła sądowej kontroli rozwiązania stosunku pracy w
polskim prawie pracy
1. Uwagi wstępne 15
2. Pojęcie sądowej kontroli rozwiązania stosunku pracy i jej
usytuowanie w ramach konstrukcji ochrony trwałości stosunku
pracy 16
2.1. Pojęcie sądowej kontroli rozwiązania stosunku pracy. 16
2.2. Środki ochrony trwałości stosunku pracy o charakterze podstawowym
20
2.2.1. Forma i okres wypowiedzenia umowy o pracę. 20
2.2.2. Obowiązek uzasadnienia wypowiedzenia i rozwiązania umowy o pracę
bez wypowiedzenia 22
2.2.3. Obowiązek konsultacji zamiaru wypowiedzenia lub rozwiązania
umowy o pracę z reprezentującą pracownika organizacją związkową 24
2.2.4. Sądowa kontrola następcza wypowiedzenia lub rozwiązania umowy o
pracę 27
3. Źródła sądowej kontroli rozwiązania stosunku pracy 29
3.1. Uwagi ogólne 29
3.2. Traktaty międzynarodowe. 29
3.3. Akty prawa Unii Europejskiej. 34
3.4. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. 36
3.5. Kodeks pracy. 40
ROZDZIAŁ II
Kształtowanie
się sądowej kontroli rozwiązania stosunku pracy w polskim prawie pracy
1. Uwagi wstępne. 43
2. Sądowa ochrona trwałości stosunku pracy w okresie międzywojennym 44
2.1. Uwagi ogólne 44
2.2. Rozwiązanie stosunku pracy i zakres jego sądowej kontroli na
podstawie obowiązujących w Polsce przepisów państw
zaborczych. 47
2.2.1. Ziemie byłego zaboru niemieckiego 47
2.2.2. Ziemie byłego zaboru austriackiego 50
2.2.3. Ziemie byłego zaboru rosyjskiego. 51
2.3. Polskie ustawodawstwo okresu międzywojennego dotyczące kontroli
rozwiązania stosunku pracy. 53
2.3.1. Uwagi ogólne. 53
2.3.2. Dekrety o umowie o pracę pracowników umysłowych i o
umowie o pracę robotników 54
2.3.3. Kodeks zobowiązań. 55
2.3.4. Efektywność cywilnoprawnych sankcji z tytułu wadliwego
rozwiązania stosunku pracy. 56
2.4. Sądy pracy 57
2.4.1. Uwagi ogólne. 57
2.4.2. Struktura organizacyjna, kompetencje i tryb postępowania przed
sądami pracy na podstawie Rozporządzenia Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 marca 1928r. o sądach
pracy 59
2.4.3. Sądownictwo pracy po wejściu w życie Rozporządzenia Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 października 1934r. Prawo o sądach
pracy. 63
2.5. Ocena regulacji prawnych dotyczących zakresu sądowej kontroli
rozwiązania stosunku pracy w latach 1918-1939. 66
3. Sądowa kontrola rozwiązania stosunku pracy jako środek powszechnej
ochrony trwałości stosunku pracy po II wojnie światowej 67
3.1. Uwagi ogólne 67
3.2 Kształtowanie się sądowej kontroli rozwiązania stosunku pracy w
latach 1945 – 1975 69
3.3. Sądowa kontrola rozwiązania stosunku pracy po wejściu w życie
Kodeksu pracy 72
ROZDZIAŁ III
Sądowe
i pozasądowe organy kontroli rozwiązania stosunku pracy i zasady
postępowania odrębnego w sprawach pracowniczych
1.Uwagi wstępne 76
2.Komisje pojednawcze 78
2.1. Uwagi ogólne. 78
2.2.Funkcje komisji pojednawczych 80
2.3.Powołanie, organizacja i postępowanie przed komisją pojednawczą 81
3.Sądy pracy 86
3.1.Uwagi ogólne 86
3.2.Struktura organizacyjna sądów pracy. 87
3.3.Właściwość i skład sądu pracy w sprawach z zakresu sądowej kontroli
rozwiązania stosunku pracy 90
3.3.1. Pojęcie i rodzaje właściwości sądu pracy w sprawach z zakresu
kontroli rozwiązania stosunku pracy 90
3.3.1.1. Pojęcie właściwości sądu pracy w sprawach z zakresu kontroli
rozwiązania stosunku pracy 90
3.3.1.2. Rodzaje właściwości sądu pracy w sprawach z zakresu kontroli
rozwiązania stosunku pracy 91
3.3.2. Skład sądu pracy w sprawach z zakresu kontroli rozwiązania
stosunku pracy. 96
3.3.2.1. Zasada jednoosobowego składu sądu pierwszej instancji w
sprawach Cywilnych . 96
3.3.2.2. Skład ławniczy sądu pierwszej instancji w sprawach z zakresu
sądowej kontroli rozwiązania stosunku pracy. 97
4.Zasady postępowania sądowego w sprawach z zakresu sądowej kontroli
rozwiązania stosunku pracy 100
4.1. Uwagi ogólne. 100
4.2. Odrębności proceduralne w postępowaniu sądowym dotyczącym kontroli
rozwiązania stosunku pracy101
4.2.1. Zdolność sądowa i procesowa pracodawcy 102
4.2.2. Podmioty uprawnione do wystąpienia z pozwem w sprawie dotyczącej
kontroli rozwiązania stosunku pracy 104
4.2.3. Koszty sądowe w sprawach dotyczących rozwiązania stosunku pracy
106
4.2.4. Pozostałe odrębności postępowania sądowego w sprawach
dotyczących kontroli rozwiązania stosunku pracy. 106
4.3. Postępowanie nakazowe, upominawcze i uproszczone w sprawach z
zakresu sądowej kontroli rozwiązania stosunku pracy 109
4.4. Środki odwoławcze i nadzwyczajne środki zaskarżenia w sprawach z
zakresu sądowej kontroli rozwiązania stosunku pracy. 112
4.4.1. Uwagi ogólne 112
4.4.2. Apelacja 113
4.4.3. Zażalenie115
4.4.4 Skarga kasacyjna 116
4.4.5 Skarga o wznowienie postępowania 118
4.4.6 Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia 120
4.4.6. Skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego 121
5. Cechy sądowej kontroli rozwiązania stosunku pracy. 123
ROZDZIAŁ IV
Sądowa
kontrola rozwiązania umownego stosunku pracy za wypowiedzeniem i bez
wypowiedzenia
1. Uwagi wstępne 125
2. Zakres sądowej kontroli rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas
nieokreślony. 127
2.1. Uwagi ogólne 127
2.2. Zakres sądowej kontroli rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę
zawartej na czas nieokreślony za wypowiedzeniem. 128
2.2.1. Sądowa kontrola formalnej prawidłowości wypowiedzenia umowy o
pracę zawartej na czas nieokreślony. 128
2.2.2. Sądowa kontrola zasadności wypowiedzenia przez pracodawcę umowy
o pracę zawartej na czas nieokreślony 131
2.2.2.1. Uwagi wstępne . 131
2.2.2.2. Kryteria oceny przez sąd konkretności przyczyny wypowiedzenia
umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony. 132
2.2.2.3. Rzeczywistość przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę zawartej
na czas nieokreślony 136
2.2.2.4. Przyczyny uzasadniające wypowiedzenie umowy o pracę zawartej
na czas nieokreślony leżące po stronie pracownika. 137
2.2.2.5. Przyczyny uzasadniające wypowiedzenie umowy o pracę zawartej
na czas nieokreślony leżące po stronie pracodawcy 145
2.2.2.6. Sprzeczność z zasadami współżycia społecznego jako
podstawa ustalenia wadliwości wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na
czas nieokreślony 148
2.3. Sądowa kontrola wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas
nieokreślony dokonanego przez pracownika 150
2.4. Zakres sądowej kontroli rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas
nieokreślony bez zachowania okresu wypowiedzenia 151
2.4.1. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę zawartej na czas
nieokreślony bez zachowania okresu wypowiedzenia 151
2.4.1.1. Przyczyny zawinione przez pracownika. 152
2.4.1.2. Przyczyny niezawinione przez pracownika 159
2.4.2. Rozwiązanie przez pracownika umowy o pracę zawartej na czas
nieokreślony bez zachowania okresu wypowiedzenia 162
2.5. Uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne i orzeczenie o
przywróceniu do pracy jako wynik stwierdzenia przez sąd
wadliwości rozwiązania umowy o pracę. 164
2.5.1. Konstytutywny charakter orzeczenia o uznaniu wypowiedzenia umowy
o pracę za bezskuteczne 164
2.5.2. Konstytutywno - deklaratoryjny charakter orzeczenia o
przywróceniu do pracy i sytuacja pracownika
przywróconego do pracy 165
2.6. Odszkodowanie z tytułu wadliwego rozwiązania umowy o pracę. 168
2.6.1. Odszkodowanie jako jedno z roszczeń przysługujących pracownikowi
w przypadku wadliwego wypowiedzenia i rozwiązania bez
zachowania okresu wypowiedzenia umowy o pracę. 168
2.6.2. Odszkodowanie w przypadku uznania przez sąd niemożliwości lub
niecelowości przywrócenia pracownika do pracy. 173
3. Sądowa kontrola rozwiązania terminowych umów o pracę 175
3.1. Uwagi wstępne 175
3.2. Umowa na okres próbny 176
3.3. Umowa na czas określony. 179
ROZDZIAŁ V
Sądowa
kontrola rozwiązania stosunku pracy z powołania, wyboru, mianowania i
spółdzielczej umowy o pracę
1. Uwagi wstępne. 186
2. Stosunek pracy z powołania. 188
2.1. Uwagi ogólne 188
2.2. Zakres sądowej kontroli rozwiązania stosunku pracy z powołania 191
2.2.1. Odwołanie równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę
191
2.2.2. odwołanie równoznaczne z rozwiązaniem umowy o pracę
bez wypowiedzenia 194
2.2.3. Rozwiązanie stosunku pracy z powołania na podstawie porozumienia
stron, za wypowiedzeniem i bez zachowania okresu
wypowiedzenia dokonane przez pracownika. 196
2.2.4. Właściwość organu dokonującego odwołania i kwestia wypowiedzenia
warunków pracy i płacy. 198
2.3. Roszczenia pracownika i tryb ich dochodzenia w przypadku
rozwiązania stosunku pracy z powołania. 201
3. Stosunek pracy z wyboru. 204
3.1. Uwagi ogólne 204
3.2. Rozwiązanie stosunku pracy z wyboru. 207
3.3. Roszczenia przysługujące pracownikowi w razie wadliwego
rozwiązania stosunku pracy z wyboru 210
4. Stosunek pracy z mianowania 212
4.1. Uwagi ogólne 212
4.2. Rozwiązanie stosunku pracy z mianowania 214
4.3. Roszczenia przysługujące pracownikowi z tytułu wadliwego
rozwiązania stosunku pracy z mianowania. 217
5. Spółdzielcza umowa o pracę 220
5.1. Uwagi ogólne 220
5.2. Rozwiązanie spółdzielczej umowy o pracę. 222
5.3. Roszczenia przysługujące pracownikowi z tytułu wadliwego
rozwiązania spółdzielczej umowy o pracę 226
ZAKOŃCZENIE. 230
WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH 239
BIBLIOGRAFIA. 243
WYKAZ ORZECZNICTWA. 261
336
stron, 15.0x21.0cm, oprawa twarda