Dyscyplina finansów
publicznych
Aktualne
problemy w systemie odpowiedzialności
W książce przedstawiono
aktualne kwestie pojawiające się na gruncie stosowania ustawy o
odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów
publicznych.
Omówione
zagadnienia dotyczą m.in.:
- dostępu do informacji
publicznej,
- przesłanek winy i
adekwatności kary, a także roli obrońcy w postępowaniu o naruszenie
dyscypliny finansów publicznych,
- naruszeń związanych z
dokonywaniem wydatków i zaciąganiem zobowiązań,
- odpowiedzialności za
nierozliczenie w terminie otrzymanej dotacji,
- wydatkowania subwencji
przez publiczne uczelnie akademickie.
W publikacji omówiono nowelizację z ustawy - Prawo
zamówień publicznych z 11.09.2019 r., która
wejdzie w życie od 1 stycznia 2021 r., wprowadzającą istotne zmiany w
przepisach ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny
finansów publicznych. Odniesiono się także do ostatniej
nowelizacji z 2019 r. (Dz.U. poz. 1495), która wprowadza
modyfikacje zwolnień z odpowiedzialności w związku z ugodą zawartą
przez jednostki sektora finansów publicznych.
Uwzględniono ponadto rozwiązania prawne dotyczące zapobiegania,
przeciwdziałania i zwalczania COVID-19 odnoszące się do
odpowiedzialności za naruszenia dyscypliny finansów
publicznych
Autorzy książki są naukowcami i praktykami związanymi
zarówno z podmiotami finansów publicznych, jak i
organami właściwymi w sprawach odpowiedzialności za naruszenie
dyscypliny finansów publicznych. W związku z tym w
opracowaniu przedstawiono najistotniejsze kwestie z punktu widzenia
konstrukcji reżimu odpowiedzialności oraz praktyki jej dochodzenia.
Publikacja przeznaczona dla adwokatów i radców
prawnych biorących udział w postępowaniach sądowych o naruszenie
dyscypliny finansów publicznych. Zainteresuje też
naukowców na kierunkach prawo, administracja, ekonomia,
zajmujących się problematyką finansów publicznych.
Wykaz
skrótów | str. 13
Przedmowa | str. 19
Rozdział 1
Definicje
legalne w regulacjach finansów publicznych –
zagadnienia wprowadzające
(Paweł Borszowski) | str. 21
1.1. Uwagi ogólne | str. 21
1.2. Wybór obszaru podlegającego definiowaniu w regulacji
finansów publicznych | str. 23
1.3. Determinanty wprowadzania definicji legalnych dla ograniczenia
obszaru nieostrości w regulacji finansów publicznych | str.
28
1.4. Podsumowanie | str. 30
Rozdział 2
Zwroty
niedookreślone (nieostre) w tekście aktu prawnego na przykładzie ustawy
o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów
publicznych – analiza wybranych zagadnień (Wojciech
Bożek) | str. 32
2.1. Uwagi ogólne | str. 32
2.2. Zwroty niedookreślone i nieostre w tekście aktu prawnego | str. 34
2.3. Zwroty niedookreślone w ustawie o odpowiedzialności za naruszenie
dyscypliny finansów publicznych na przykładzie
„szkodliwości czynu dla finansów
publicznych” | str. 36
2.4. Aspekty praktyczne badanej problematyki | str. 47
2.4.1. Wykładnia przepisów o charakterze sankcyjnym | str. 47
2.4.2. Odtworzenie toku rozumowania komisji orzekającej | str. 47
2.4.3. Szkoda dla finansów publicznych. Stopień szkodliwości
czynu dla finansów publicznych (znikomy, nieznaczny,
znaczny, rażący) | str. 48
Rozdział 3
Dostęp
do informacji publicznej w zakresie odpowiedzialności za naruszenie
dyscypliny finansów publicznych
(Anna Kościńska-Paszkowska) | str. 50
3.1. Uwagi ogólne | str. 50
3.2. Jawność na gruncie ustawy o odpowiedzialności za naruszenie
dyscypliny finansów publicznych | str. 52
3.3. Dostęp do niektórych informacji | str. 55
3.4. Podsumowanie | str. 59
Rozdział 4
Wina
jako przesłanka odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny
finansów publicznych
(Jerzy Lachowski) | str. 61
4.1. Uwagi ogólne | str. 61
4.2. Pojęcie winy jako przesłanki odpowiedzialności za naruszenie
dyscypliny finansów publicznych | str. 62
4.3. Przesłanki przypisania winy | str. 67
4.4. Funkcje winy | str. 72
4.4.1. Funkcja legitymizująca winy | str. 72
4.4.2. Funkcja winy w procesie wymiaru kary | str. 74
4.5. Dodatek praktyczny – wybór tez z orzecznictwa
| str. 75
Rozdział 5
Adekwatność
kar za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
– wybrane zagadnienia
(Wojciech Gonet) | str. 78
5.1. Uwagi ogólne | str. 78
5.2. Czyny powodujące stratę finansową dla sektora finansów
publicznych | str. 79
5.3. Czyny niepowodujące straty finansowej dla sektora
finansów publicznych | str. 81
5.4. Katalog kar za naruszenie dyscypliny finansów
publicznych | str. 83
5.5. Koszty postępowania | str. 85
5.6. Podsumowanie | str. 87
Rozdział 6
Rola
obrońcy w postępowaniu o naruszenie dyscypliny finansów
publicznych (Ewa Kosior) |
str. 88
6.1. Uwagi ogólne | str. 88
6.2. Umocowanie obrońcy | str. 90
6.3. Tajemnica | str. 94
6.4. Relacja pomiędzy obwinionym a obrońcą. Kolizja
interesów | str. 96
6.5. Podsumowanie | str. 103
Rozdział 7
Prawidłowość
ugody w przedmiocie należności cywilnoprawnej jako warunek wyłączający
bezprawność gospodarowania środkami publicznymi
(Joanna M. Salachna) | str. 105
7.1. Uwagi ogólne | str. 105
7.2. Obowiązujące unormowania. Podstawowe warunki zawarcia ugody i ich
systemowa analiza | str. 106
7.3. Ocena skutków zawarcia ugody w sprawie spornej
należności cywilnoprawnej – zasady | str. 111
7.4. Schemat oceny skutków zawarcia ugody w sprawie spornej
należności cywilnoprawnej | str. 112
7.5. Zawieranie ugód a wymogi kontroli zarządczej.
Zmodyfikowany schemat oceny skutków ugody | str. 114
7.6. Formuła zawarcia ugody | str. 120
7.7. Względna dobrowolność zawarcia ugody przez jednostkę sektora
finansów publicznych (okoliczności wskazujące na
obligatoryjność ugodzenia się) | str. 121
7.8. Podsumowanie | str. 124
Rozdział 8
Naruszenie
dyscypliny finansów publicznych a udzielanie ulg w spłacie
należności jednostek sektora finansów publicznych
(Paweł Majka) | str. 125
8.1. Uwagi ogólne | str. 125
8.2. Zakres regulacji prawnych | str. 126
8.3. Pojęcie należności jednostek sektora finansów
publicznych | str. 129
8.4. Pojęcie niezgodnego z przepisami udzielania ulg | str. 133
8.5. Podsumowanie | str. 136
Rozdział 9
Upoważnienie
jako podstawa do nabycia zdolności dyscyplinarnej za czyny naruszające
dyscyplinę finansów publicznych (Anna
Rotter) | str. 138
9.1. Uwagi ogólne | str. 138
9.2. Kierownik jednostki sektora finansów publicznych jako
podmiot potencjalnie odpowiedzialny za naruszenie dyscypliny
finansów publicznych | str. 141
9.3. Powierzenie przez kierownika jednostki sektora finansów
publicznych określonych obowiązków w zakresie gospodarki
finansowej | str. 144
9.4. Powierzenie przez kierownika jednostki sektora finansów
publicznych określonych obowiązków głównemu
księgowemu | str. 150
9.5. Upoważnienie a pełnomocnictwo | str. 153
9.6. Prawidłowy rozdział zadań pomiędzy pracowników a
nienależyte wykonywanie przez kierownika jednostki sektora
finansów publicznych obowiązków w zakresie
kontroli zarządczej | str. 154
9.7. Podsumowanie | str. 156
Rozdział 10
Naruszenia
dyscypliny finansów publicznych związane z dokonywaniem
wydatków i zaciąganiem zobowiązań –
próba systematyzacji i oceny
(Anna Ostrowska) | str. 157
10.1. Uwagi ogólne | str. 157
10.2. Dokonanie wydatku bez upoważnienia lub z przekroczeniem zakresu
upoważnienia | str. 160
10.3. Dokonanie wydatku z naruszeniem przepisów dotyczących
dokonywania poszczególnych rodzajów
wydatków | str. 165
10.4. Zaciągnięcie zobowiązania bez upoważnienia lub z naruszeniem
przepisów dotyczących zaciągania zobowiązań | str. 169
10.5. Podsumowanie | str. 174
Rozdział 11
Konstrukcja
prawna odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów
publicznych związana z dokonywaniem wydatków publicznych w
formie dotacji na realizację zadań publicznych
(Klaudia Stelmaszczyk) | str. 176
11.1. Uwagi ogólne | str. 176
11.2. Wadliwe udzielenie lub przekazanie dotacji – art. 8 pkt
1 u.o.n.d.f.p. | str. 179
11.3. Niezatwierdzenie w terminie przedstawionego rozliczenia dotacji
– art. 8 pkt 2 u.o.n.d.f.p. | str. 189
11.4. Nieustalenie kwoty do zwrotu – art. 8 pkt 3
u.o.n.d.f.p. | str. 193
11.5. Podsumowanie | str. 198
Rozdział 12
Odpowiedzialność
za naruszenie dyscypliny finansów publicznych w związku z
nierozliczeniem w terminie otrzymanej dotacji
(Krzysztof Czarnecki) | str. 199
12.1. Uwagi ogólne | str. 199
12.2. Obowiązek rozliczenia jako signum specificum dotacji | str. 200
12.3. Konstrukcja prawna wybranych rodzajów dotacji a
odpowiedzialność na podstawie art. 9 pkt 2 u.o.n.d.f.p. | str. 203
12.4. Podsumowanie | str. 213
Rozdział 13
Odpowiedzialność
za naruszenie dyscypliny finansów publicznych w zakresie
wydatkowania subwencji przez publiczne uczelnie akademickie (Michał
Stawiński) | str. 216
13.1. Uwagi ogólne | str. 216
13.2. Geneza i charakterystyka przepisu art. 9a u.o.n.d.f.p. | str. 216
13.3. Charakter prawny subwencji dla publicznej uczelni akademickiej |
str. 219
13.4. Dysponowanie subwencją przez publiczne uczelnie akademickie a
znamiona czynu z art. 9a pkt 2 u.o.n.d.f.p. | str. 223
13.5. Pierwsza interpretacja (szeroka) | str. 223
13.6. Druga interpretacja (wąska) | str. 224
13.7. Problemy praktyczne | str. 228
Rozdział 14
O
konieczności nowelizacji art. 14 u.o.n.d.f.p. (Jacek
Wantoch-Rekowski, Martyna Wilmanowicz) | str. 230
14.1. Uwagi ogólne | str. 230
14.2. Delikt finansowy z art. 14 pkt 1 u.o.n.d.f.p. | str. 230
14.3. Artykuł 14 pkt 1 a art. 16 ust. 1 u.o.n.d.f.p. | str. 233
14.4. Ład finansów ubezpieczeń społecznych a ZUS | str. 236
14.5. Aspekty praktyczne – wybrane orzecznictwo | str. 239
Rozdział 15
Nowe
Prawo zamówień publicznych – wyzwania dla
orzecznictwa w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów
publicznych (Sylwester
Kuchnio) | str. 243
15.1. Uwagi ogólne | str. 243
15.2. Znaczenie nowych unormowań zamówień publicznych | str.
243
15.3. Zmiany przepisów ustawy o odpowiedzialności za
naruszenie dyscypliny finansów publicznych dotyczących
naruszeń w obszarze zamówień publicznych | str. 247
15.4. Podsumowanie | str. 252
Rozdział 16
Dylematy
zamówień podprogowych z perspektywy odpowiedzialności z
tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych
(Małgorzata Filipek) | str. 253
16.1. Uwagi ogólne | str. 253
16.2. Zamówienia podprogowe – definicja i ich
rodzaje | str. 254
16.3. Zasady udzielania zamówień do progu 30 000 euro | str.
262
16.4. Konsekwencje naruszenia zasad wydatkowania środków
publicznych | str. 266
16.5. Podsumowanie | str. 269
Rozdział 17
Delikt
określenia kryteriów oceny ofert w sposób
niezgodny z przepisami o zamówieniach publicznych
(Ewaryst Kowalczyk) | str. 271
17.1. Uwagi ogólne | str. 271
17.2. Pojęcie kryteriów oceny ofert w
zamówieniach publicznych | str. 272
17.3. Pojęcie określenia kryteriów oceny ofert | str. 274
17.4. Pojęcie niezgodności z przepisami o zamówieniach
publicznych jako kwalifikacji określenia kryteriów oceny
ofert | str. 277
17.5. Naruszenia przepisów dotyczące doboru
poszczególnych rodzajów kryteriów
oceny ofert | str. 279
17.5.1. Naruszenie zasady określającej konieczność określania
kryteriów oceny ofert związanych z przedmiotem
zamówienia | str. 279
17.5.2. Naruszenie zasady ograniczonego zastosowania jedynego lub
dominującego kryterium cenowego | str. 280
17.6. Naruszenia dotyczące sposobu (metody) formułowania dobranych
kryteriów oceny ofert | str. 281
17.7. Podsumowanie | str. 282
Rozdział 18
Naruszanie
dyscypliny finansów publicznych w zakresie sprawozdawczości
budżetowej. Aspekty prawne i ekonomiczne
(Janusz Sarnowski) | str. 284
18.1. Uwagi ogólne | str. 284
18.2. Znaczenie i funkcje sprawozdawczości w systemie
finansów publicznych | str. 285
18.3. Zasady zapewniające jakość prezentowanych danych | str. 287
18.4. Zakres i podstawy prawne sprawozdawczości w sektorze publicznym |
str. 288
18.5. Naruszenia dyscypliny finansów publicznych w zakresie
sprawozdawczości | str. 289
18.6. Wykazanie danych niezgodnych z danymi z ewidencji księgowej |
str. 293
18.7. Sporządzenie sprawozdania na podstawie błędnej ewidencji | str.
294
18.8. Naruszenie dyscypliny finansów publicznych w zakresie
sprawozdawczości budżetowej a uszczerbek dla finansów
publicznych. Sankcje za nieprawidłowości w sprawozdawczości | str. 296
18.9. Podsumowanie | str. 298
Rozdział 19
Zmiana
umowy o zamówienie publiczne a odpowiedzialność za
naruszenie dyscypliny finansów publicznych w czasie epidemii
(Ewa Piechota-Oloś) | str. 300
19.1. Uwagi ogólne | str. 300
19.2. Zmiana umowy na gruncie Prawa zamówień publicznych a
dopuszczalna zmiana umowy na podstawie przepisów specustawy
o COVID-19 | str. 302
19.3. Odpowiedzialność z tytułu naruszenia dyscypliny
finansów publicznych jako następstwo zmiany umowy o
zamówienie publiczne w trybie przepisów
specustawy o COVID-19 | str. 313
19.4. Podsumowanie | str. 317
Wykaz aktów prawnych | str. 319
Bibliografia | str. 323
Autorzy | str. 329
334
strony, Format: 15.0x21.0cm, oprawa twarda