|
||
Strona główna > opis książki
• wydawnictwa polskie
• Zamów informacje o nowościach z wybranego tematu • kontakt
• Cookies na stronie |
KATOLICKIE MNIEJSZOŚCI WYZNANIOWE W POLSCE I UKRAINIE STUDIA PORÓWNAWCZEZOWCZAK M. RED.wydawnictwo: OFICYNA NAUKOWA , rok wydania 2021, wydanie Icena netto: Katolickie mniejszości wyznaniowe w Polsce i UkrainieStudia porównawczetudia zawarte w monografii ukazują społeczności dwóch wyludniających się, peryferyjnych miasteczek: Murafy na ukraińskim Podolu, gdzie wśród prawosławnych zamieszkują od wieków rzymscy katolicy, oraz Białego Boru, gdzie po drugiej wojnie światowej osiedlono deportowanych z Bieszczad grekokatolików. Dla obu mniejszości wyznaniowych religia pozostaje ważnym zwornikiem tożsamości, a ich życie nadal koncentruje się wokół świątyń. Murafscy katolicy, wraz ze zmianą języka liturgii i modlitwy, odrzucają bagaż pamięci, który łączył ich z polską tradycją. Grekokatolicy w Białym Borze konstruują swoją ukraińską tożsamość wokół traumy przesiedleń, w opozycji wobec prawosławia. Ich etnoreligię przezwycięża mistyka zaprojektowanej przez Jerzego Nowosielskiego cerkwi, nawiązującej do wzorów starochrześcijańskich. W kontrze do niej wyrastają w okolicy kopulaste cerkiewki, wznoszone przez niezadowolonych z modernizacji wiernych. W Murafie starsze pokolenie rzymskich katolików pozbawiono części lokalnej, polskiej tradycji, a wraz z nią – części tożsamości. Jednak murafska parafia pozostaje „ogródkiem Matki Boskiej” objętym Bożą ochroną, w przeciwieństwie do bardziej zsekularyzowanego i zróżnicowanego świata białoborskich grekokatolików, którzy postrzegają się jako lud bez ojczyzny, a swoje główne dziedzictwo upatrują w języku i liturgii. Część I Kultura religijna w perspektywie porównawczej Magdalena Zowczak 13 Wprowadzenie. Badania porównawcze kultury religijnej 21 Katolicy dwóch obrządków w czasach transformacji ustrojowej 27 Czas karnawału 30 Powrót tradycjonalizmu i etnoreligia 35 Badania kultury religijnej. Cele i metoda 43 Fenomenologiczne inspiracje projektu 45 O porównaniu 50 Wybór społeczności badanych 68 Blaski i cienie transformacji 72 Grupy badawcze i konstrukcja pracy Elżbieta Przybył-Sadowska 77 Termin „kultura religijna” w badaniach religioznawczych w Polsce Magdalena Zatorska 95 Porównanie we współczesnej praktyce antropologicznej 99 Refleksja nad porównaniem. Implikacje polityczne i etyczne 102 Powrót do porównania 106 Odpowiedzialność publiczna (public responsibility) — Andre Gingrich i Richard B. Fox 107 Świadomość porównawcza (comparative consciousness) — Laura Nader 110 Porównawcze sumienie (comparative conscience) — Kirsten Hastrup 111 Zestawieniowy model porównania — Susan Stanford Friedman 113 Teoria kontekstu — Marit Melhuus 115 Porównanie wielopoziomowe (multilevel comparison) — Michael Schnegg 116 Podsumowanie Marcin Skupiński 120 Religia a tożsamość w postsocjalistycznym pejzażu. Perspektywa porównawcza 121 Kościoły i „realnie istniejący socjalizm”, czyli krótka historia życia religijnego w dwóch miejscowościach 127 O „prawdziwym” kapłaństwie — rola księży w kreowaniu wspólnoty 135 Murafa. Wspólnota w wierze — stosunek do innych wyznań i religii 141 Biały Bór. Wspólnota w narodzie — religia i nacjonalizm 150 Podsumowanie Część II Mniejszości wyznaniowe Murafy i Białego Boru. Studia przypadków W ogródku Matki Bożej Murachowskiej Marcin Skupiński 155 Czerez nasze selo iszła Boża Matir. Religia publiczna i zaczarowanie świata we współczesnej Ukrainie (Wsie Murafa i Klekotyna, obwód winnicki) 156 Murafa i Klekotyna w świetle dotychczasowych badań nad religijnością na terenie Ukrainy i byłego ZSRR 160 Religia publiczna w Murafie 166 Końce światów 173 Miejsce Murafy i Ukrainy w świecie 178 Podsumowanie Maria Sokołowska 179 Język a tożsamość. Społeczność katolicka Murafy wobec zmian językowych w Kościele 182 Kościół w Murafie 183 Pamięć zbiorowa 184 Specyfika umiejętności językowych 188 Nowa rola języka polskiego 189 Język w przestrzeni kościoła 191 Sfera domowa jako sfera wyboru 193 Stereotypy językowe 194 Tożsamość tutejsza 195 Lokalne autorytety wobec konfliktu interesów w Kościele 198 Podsumowanie Katarzyna Kaczmarska 199 Narracje na temat Karty Polaka i jej wpływ na tożsamość mieszkańców Murafy 199 Badania 200 Język katolicki — polski jako język modlitwy 204 Egzamin na Kartę Polaka 210 Postawy katolickich mieszkańców Murafy wobec Karty Polaka 210 Najstarsze pokolenie 212 Średnie pokolenie 218 Młode pokolenie Jan Wawrzyniec Lech 222 Odgłosy chaosu — sytuacja muzyki liturgicznej w środowisku murafskich „rzymokatolików” 222 „Muzyka zaniedbana” 227 Cztery zespoły, różne postawy, główni aktorzy 239 Dwie drogi w przestrzeni muzycznej 243 Chaos Magdalena Zatorska 247 Relacje chrześcijańsko-żydowskie w modelu antagonistycznej tolerancji. Od wspólnoty religijnej do wspólnoty pamięci 250 Szarogród i Murafa 257 Spór o Kalwarię 262 Antagonistyczna tolerancja 264 Humań 269 Wspólnota pamięci 271 Pamięć publiczna 275 Pamięć prywatna 279 Pamięć oficjalna Lud bez ojczyzny. „Matko Wygnańców, nie daj nam zginąć!” Jacek Wajszczak 289 Cerkiew Jerzego Nowosielskiego w Białym Borze — recepcja i konteksty kulturowe 289 Białoborski pejzaż 297 Metoda 300 Powstanie cerkwi 302 Czas i miejsce 319 Budowa świątyni 329 Praktyki 336 Eksperymentalna placówka Julia Bujskich 341 Wspólnoty wyznaniowe jako wspólnoty pamięci: grekokatolicy Białego Boru i prawosławni Włodawy 342 Wprowadzenie 345 Miejsce, naracja, pamięć 352 Greckokatolicka ukraińska wspólnota Białego Boru 360 Prawosławni „tutejsi” Włodawy i jej okolic 373 Podsumowanie Urszula Rukat 376 Rola księży w kształtowaniu kultury religijnej parafii unickich w Kostomłotach i Białym Borze 377 Historia parafii neounickiej w Kostomłotach 379 Parafia greckokatolicka w Białym Borze 380 Co łączy obie parafie? 382 Kształtowanie kultury religijnej Kostomłot 387 Biały Bór — pytania o tożsamość religijną i narodową 393 Podsumowanie Tomasz Kosiek 396 Gdy Inny staje się bliskim… Etnologiczne autorefleksje o funkcjonowaniu w grupie ukraińskiej w Białym Borze 401 Początki 403 Zadziwienia 409 Polsko-ukraińskie małżeństwa między badaniami a doświadczeniem 420 Zanurzenie i tożsamość 423 Plusy i minusy bycia członkiem grupy badanej 425 Podsumowanie Magdalena Zowczak 427 „Tutejsi” i przesiedleńcy. Modernizacja kultury religijnej w etnograficznym kolażu 432 Model zmian 437 Epoka heroiczna. Surowe zasady 440 Język i tradycja. Reinwencja rodowodu 451 Społeczny rodowód tradycji 454 Bulgocąca krew, czyli o konflikcie pamięci 460 Ksiądz jako trickster i inne autorytety 466 Śpiewacy 470 Mirakula, kulty maryjne i estetyki 481 Miejsca pamięci 485 Podsumowanie 491 Bibliografia 506 Materiały internetowe 508 Literatura ukraińska i rosyjska 509 Ukraińskie i rosyjskie materiały internetowe 510 Spis ilustracji 517 Indeks osób 525 Indeks miejscowości 529 Informacje o autorach 532 strony, w tym wiele kolorowych fotografii, Format 138 x 220 mm, oprawa miękka
Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy, |
