Dotychczas problematyka obszarów metropolitalnych zajmowała w Polsce jedynie
bardzo wąskie grono ekspertów. Od kiedy jednak w połowie 2008 roku zaczęto mówić o
rządowych pracach nad ustawą regulującą funkcjonowanie samorządów na obszarach
wokół największych miast w Polsce, zagadnienie to budzi bardzo wiele emocji. I jak
często bywa w takich sytuacjach, wielu wypowiadającym się brakuje pogłębionej wiedzy.
Pierwsza część pracy ma charakter teoretyczny. Autorka z godną najwyższego podziwu
erudycją omawia istniejące koncepcje teoretyczne i rozwiązania praktyczne stosowane w
zakresie zarządzania obszarami metropolitalnymi na świecie oraz formułuje własną
propozycję. Oryginalnym dorobkiem Autorki jest bowiem koncepcja "komplementarnych
opozycji" dotyczących rozwiązań stosowanych w zarządzaniu metropolitalnym.
Stanowi ona znakomitą syntezę bardzo szerokiej i wielowątkowej debaty akademickiej.
Druga część pracy ma charakter empiryczny i składa się z dwóch rozdziałów.
Pierwszy z nich jest badaniem porównawczym 12 obszarów metropolitalnych w Polsce,
pokazującym różne rozwiązania i poglądy ekspertów oraz działaczy samorządowych
formułowane w sytuacji braku odgórnych rozwiązań instytucjonalnych. Drugi to obszerne
studium przypadku Wrocławskiego Obszaru Metropolitalnego.
Publikacja Marty Lackowskiej ma szansę odegrać duże znaczenie świecie naukowym oraz
istotnie przyczynić do poprawy jakości debaty publicznej.
Spis treści:
Przedmowa
Wstęp
1. Zagadnienia terminologiczne
1.1. Obszar metropolitalny, aglomeracja czy region miejski?
1.2. Obszar metropolitalny w ujęciu regionalnym
1.3. Obszar metropolitalny w ujęciu systemowym i sieciowym
1.3.1. Skład systemu, czyli elementy sieci
1.3.2. Otoczenie systemu, czyli umocowanie sieci
1.3.3. Struktura systemu, czyli relacje w sieci
2. Zarządzanie obszarem metropolitalnym - dyskurs akademicki a praktyka
2.1. "Problem metropolitalny"
2.2. Zarządzanie obszarami metropolitalnymi z perspektywy naukowej
2.2.1. Tradycja reformy metropolitalnej
2.2.2. Teoria wyboru publicznego
2.2.3. Koncepcja governance
2.2.4. System komplementarnych opozycji
2.3. Rzeczywistość wobec problemu metropolitalnego
2.3.1. Zarządzanie metropolitalne poprzez sztywne formy instytucjonalne
2.3.2. Zarządzanie metropolitalne bez reformy administracyjnej
2.3.3. Unde venis Metropolio?
3. Metodologia badań
3.1. Hipotezy badawcze
3.2. Kierunki postępowania badawczego
3.3. Operacjonalizacja hipotez
3.4. Metodyka pracy
4. Polska scena metropolitalna
4.1. Obszary metropolitalne w Polsce (konceptualizacja przedmiotowa)
4.2. Problem metropolitalny w Polsce
4.3. Polskie metropolie w świetle regulacji prawnych
4.3.1. "Wołanie o polską politykę prometropolitalną"
4.3.2. Propozycje rozwiązań prawnych w duchu teorii reformistycznej
4.3.3. Próby podejścia reformistycznego w praktyce
4.3.4. Głos municypalistów
4.3.5. Wspólny mianownik różnych postulatów
4.4. Praktyka zarządzania metropolitalnego wobec braku lex metropolis
4.4.1. Roma locuta causa finita, czyli aneksacja
4.4.2. Modus cooperandi, czyli związki międzygminne
4.4.3. Primus inter pares, czyli inne formy współpracy ogólnometropolitalnej
4.4.4. Ogólnopolska tendencja?
4.5. Polska scena metropolitalna... czy raczej proscenium
5. Wrocławski Obszar Metropolitalny (WrOM) - wzorcowe studium przypadku?
5.1. WrOM sceną współpracy metropolitalnej
5.1.1. Charakterystyka społeczno-gospodarcza WrOM
5.1.2. Geneza i warunki nawiązywania współpracy
5.2. Komitet Planu Strategicznego Aglomeracji Wrocławskiej (KPSAW)
5.2.1. Przyczyny założenia KPSAW
5.2.2. Struktura wewnętrzna KPSAW
5.2.3. Historia rozwoju KPSAW
5.3. Ziarno zostało zasiane. Ocena KPSAW
5.3.1. Operacjonalizacja kryteriów oceny
5.3.2. Ustalanie wspólnych celów
5.3.3. Proces decyzyjny
5.3.4. Realizacja ustalonych celów
5.3.5. Legitymizacja zewnętrzna działań KPSAW
5.3.6. Dychotomia ewaluacji
5.4. Mało żyzna gleba. Uwarunkowania sprawności KPSAW
5.4.1. Przyczyny zamarcia KPSAW w opinii rozmówców
5.4.2. Statyści sceny metropolitalnej, czyli aktywność członków KSPAW
5.4.3. Przywództwo metropolitalne
5.4.4. Chwasty obojętności
5.5. Wrocławski Obszar Metropolitalny - rozczarowujące efekty szlachetnych przesłanek
Wnioski dla teorii, rekomendacje dla praktyki
Literatura
Spis rycin
Spis tabel
Załącznik 1. Ankieta do miast centralnych obszarów metropolitalnych zrzeszonych w UMP
Załącznik 2. Ankieta do przedstawicieli samorządów członkowskich KPSAW
Załącznik 3. Ankieta do mieszkańców WrOM
Załącznik 4. Struktura wywiadów pogłębionych
Załącznik 5. Lista przeprowadzonych wywiadów
Załącznik 6. Lista respondentów ankietowanych w badaniu aktorów instytucjonalnych WrOM
Załącznik 7. Obszar badania na poziomie studium przypadku
348 stron, oprawa miękka
