Przedłożona praca dotyczy jednego z fundamentalnych zagadnień nauk
administracyjnych, dotyczy funkcji administracji publicznej, w szczególności funkcji
regulacyjnej. (...) Podjęta problematyka nie została w tak kompleksowy i
systemowy sposób zbadana i wyrażona dotychczas w polskiej literaturze, jak i w
literaturach państw europejskiego kręgu kultury prawnej. (...) Autor przeprowadził
bardzo szerokie badania, zarówno historycznoprawne (ale nie tylko – również z zakresu
historii gospodarki, społeczeństwa, w tym historii zwyczajów i obyczajów oraz ich
wpływu na prawo), jak i normatywne. Ich zasięg doprowadził go do bardzo oryginalnych
wniosków, które dotychczas w nauce prawa administracji i nauce administracji nie
zostały postawione.
(z recenzji prof. zw. dra hab. Jana Łukasiewicza, Uniwersytet Rzeszowski)
Spis treści:
Część I
PODSTAWOWE INSTRUMENTY I POJĘCIA
Rozdział I
O metodach poznania administracji publicznej
1. O pojęciu metody badawczej
2. Klasyczna nauka prawa administracyjnego, jej metody badawcze i cele
Zastane metody badawcze nauki prawa administracyjnego
Cele klasycznej nauki prawa administracyjnego
3. Nowa nauka prawa administracyjnego, jej metody badawcze i cele
Sterowanie i teoria sterowania jako filary metodologiczne nowej nauki prawa
administracyjnego
Cele nowej nauki prawa administracyjnego
4. Układ regulacyjny jako rodzaj układu sterowania
Zagadnienia podstawowe
Sterowanie przez prawo
Sterowanie przez zasoby
Definicja regulacyjnego układu sterowania
Rozdział II
Pojęcie funkcji administracji publicznej
1. Uwagi ogólne
2. Pojęcie funkcji państwa w teorii prawa
3. Pojęcie funkcji administracyjnej w teorii prawa administracyjnego
4. Pojęcie funkcji a cele i zadania - podstawowe rozróżnienia
Rozdział III
Pojęcie zadania publicznego
1. Zagadnienia ogólne
2. Definicje zadań publicznych
3. Źródła zadań publicznych
4. Rozwój historyczny zadań publicznych
5. Legitymacja do wykonywania zadań publicznych
Część II
KLASYCZNE FUNKCJE ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ
Rozdział I
Funkcja policyjno-reglamentacyjna administracji publicznej
l. Zagadnienia ogólne
2. Uwarunkowania historyczne
Państwo policyjne
Monarchia konstytucyjna. Liberalne państwo prawa
3. Funkcja policyjna administracji publicznej
Istota funkcji policyjnej
Dobra policyjne
Cechy funkcji policyjnej
Podstawy prawne działalności policyjnej
Etapy rozwoju administracji policyjnej
Środki działania administracji policyjnej
Stosunki prawne powstające na tle realizacji funkcji policyjnej
4. Funkcja reglamentacyjna administracji publicznej
Istota funkcji reglamentacyjnej
Dobra reglamentacyjne
Cechy działalności reglamentacyjnej
Podstawy prawne działalności reglamentacyjnej
Środki działania administracji reglamentacyjnej
Stosunki prawne powstające na tle realizacji funkcji reglamentacyjnej
Rozdział II
Funkcja nadzorcza administracji publicznej
l. Uwarunkowania historyczne
2. Pojęcie nadzoru i jego rodzaje
Istota nadzoru
Nadzór nad wykonywaniem norm prawa administracyjnego materialnego
Nadzór nad wykonywaniem zadań publicznych
Nadzór a kierownictwo
3. Cechy funkcji nadzorczej administracji publicznej
4. Podstawy prawne działalności nadzorczej
5. Środki działania administracji nadzorczej
6. Stosunki prawne powstające na tle wykonywania funkcji nadzorczej
Rozdział III
Funkcja administracji świadczącej
l. Uwarunkowania historyczne
2. Pojęcie administracji świadczącej w nauce prawa administracyjnego
3. Istota funkcji administracji świadczącej
4. Cechy funkcji administracji świadczącej
5. Podstawy prawne działalności administracji świadczącej
6. Środki realizacji funkcji administracji świadczącej
7. Administracja świadcząca a sytuacja prawna jednostki
Rozdział IV
Funkcja planistyczna administracji publicznej
1.Uwarunkowania historyczne
2. Planowanie i plany
3. Istota i cechy funkcji planistycznej
4. Podstawy prawne działalności planistycznej administracji publicznej
5. Plany a sytuacja prawna jednostki
Część III
FUNKCJA REGULACYJNA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ
Rozdział I
Pojęcie i istota regulacji
I. Uwarunkowania historyczne
2. Poglądy nauki prawa na pojęcie regulacji
3. Rzeczywiste źródła regulacji
4. Istota funkcji regulacyjnej
Cele funkcji regulacyjnej
Teoria ciągu działań Adama Chełmońskiego
Relacje między państwem a sektorem prywatnym
5. Cechy funkcji regulacyjnej
6. Zakres przedmiotowy regulacji
7. Odpowiedzialność gwarancyjna administracji publicznej
Rozdział II
Regulacja a pojęcia pokrewne
I. Zagadnienia wstępne
2. Regulacja a policja administracyjna
3. Regulacja a reglamentacja administracyjna
4. Regulacja a nadzór
Nadzór policyjno-reglamentacyjny a nadzór wzmocniony
Nadzór ex post a nadzór ex ante
Nowe typy nadzoru
5. Regulacja a planowanie i plany
Rozdział III
Podstawy prawne funkcji regulacyjnej
I. Aspekt formalny
2. Aspekt materialny
Rozdział IV
Podmiotowa struktura regulacyjnych układów sterowania
l. Organy administracyjne
Zagadnienia wstępne
Organy regulacyjne
Pozostałe organy wykonujące funkcję regulacyjną
2. Podmioty prywatne
Zagadnienia wstępne
Podmioty prywatne w sensie materialnym
Podmioty prywatne w sensie formalnym
Rozdział V
Instrumenty regulacji
l. Regulacja a klasyczna teoria prawnych form działania administracji publicznej
2. Regulacyjne ciągi działań. Ciągi regulacyjnych ciągów działania
3. Rozporządzenia wykonawcze do ustaw i plany
4. Akty administracyjne
5. Umowy cywilne
6. Działania faktyczne
7. Instrumenty regulacyjne a ich adresaci
Rozdział VI
Regulacja a sytuacja prawna jednostki
1. Zagadnienia wstępne
2. Jednostka a wolumen zadań publicznych i procesy prywatyzacyjne
3. Jednostka a administracja regulacyjna
4. Administracja regulacyjna a stosunki prawne jednostki z usługodawcami
5. Wnioski końcowe
Wykaz aktów normatywnych
336 stron, oprawa miękka