Budżet i wieloletnia prognoza finansowa jednostek samorządu
terytorialnego – od projektu do sprawozdania (z suplementem elektronicznym)
Jak prawidłowo, zgodnie z nowymi przepisami przeprowadzić procedurę
budżetową (w tym opracować budżet, stworzyć i podjąć uchwałę budżetową,
przeprowadzić jej wykonywanie), a także wprowadzić Wieloletnią Prognozę Finansową.
Poradnik przygotowany z uwzględnieniem nowych przepisów ustawy o finansach
publicznych, która wprowadziła liczne, niejednokrotnie bardzo zasadnicze zmiany w
dotychczasowym systemie prawnofinansowym JST.
W publikacji:
- charakterystyka i konstrukcja Wieloletniej Prognozy Finansowej oraz procedura
jej opracowywania i uchwalania
- omówienie struktury uchwały budżetowej oraz zaproponowanie wzoru takiej
uchwały (w kilku wariantach)
- dług jednostki samorządu terytorialnego i deficyt budżetowy – regulacje
prawne, konsekwencje przekroczenia wskaźnika
- zagadnienia procedury budżetowej JST – opracowywanie oraz uchwalanie budżetu
oraz reguły jego wykonywania z uwzględnieniem obszarów, które przysparzają wielu
problemów praktycznych
- sprawozdawczość finansowa JST oraz autoryzacja wykonania budżetu.
Omówieniom poszczególnych zagadnień towarzyszy nie tylko powoływanie istniejącej
dotychczas praktyki (np. orzeczniczej) i autorskich poglądów, ale – co szczególnie
istotne – wskazano konkretne problemy występujące w praktyce i możliwości ich
rozwiązania oraz zaproponowano wzory dokumentów, uchwał, przykłady sporządzenia
sprawozdań itp.
Publikacja niezbędna dla każdego skarbnika, głównego księgowego oraz osób
zaangażowanych w tworzenie, uchwalanie i wykonanie budżetu oraz wieloletniej prognozy
finansowej w jednostkach samorządu terytorialnego.
Ewa Czołpińska – prawnik, praktyk, autorka wielu publikacji z
dziedziny gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego, długoletni pracownik
Regionalnej Izby Obrachunkowej – Naczelnik Wydziału Informacji Analiz i Szkoleń,
Zastępca Przewodniczącego Regionalnej Komisji Orzekającej w sprawach o naruszenie
dyscypliny finansów publicznych przy RIO.
Anna Ostrowska – doktor nauk prawnych; adiunkt Wyższej Szkoły
Finansów i Zarządzania w Białymstoku; członek Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej,
członek Regionalnej Komisji Orzekającej w sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów
Publicznych, autorka kilkudziesięciu publikacji z zakresu finansów państwa i samorządu
terytorialnego.
Joanna M. Salachna – dr hab. nauk prawnych; adiunkt Uniwersytetu w
Białymstoku; członek Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej oraz Przewodnicząca
Regionalnej Komisji Orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych
przy RIO; autorka lub współautorka kilkudziesięciu publikacji z zakresu gospodarki
finansowej jednostek samorządu terytorialnego, w tym komentarza do ustawy o finansach
publicznych
Spis treści:
Wykaz skrótów
Wstęp .
Informacje o autorkach.
Rozdział I.
Wieloletnia prognoza finansowa jako formalna "wytyczna" konstrukcji
budżetu jednostki samorządu terytorialnego.
1. Uwagi wprowadzające - zakładana rola WPF i jej prawny charakter (J.M.
Salachna)
2. Zakres przedmiotowy ustaleń zawieranych w WPF w świetle uregulowań ustawowych. (J.M.
Salachna)
2.1. Elementy WPF - uwagi ogólne oraz możliwe warianty redakcji uchwały.
2.2. Zakres WPF odnośnie do prognoz "budżetowych" oraz ich objaśnienia
2.3. Załącznik wieloletnich przedsięwzięć jako podstawowa i integralna część WPF
2.4. Okres obejmowany WPF a prognoza kwoty długu
3. Wymogi zgodności wartości ujętych w WPF i w budżecie jednostki samorządu
terytorialnego (J.M. Salachna)
4. Procedura uchwałodawcza w sprawie WPF (J.M. Salachna)
4.1. Kompetencje organów j.s.t. w zakresie opracowywania i uchwalania WPF
4.2. Opiniowanie projektu oraz uchwały w sprawie WPF (a także jej zmian) przez RIO -
zakres, rola oraz skutki
5. Wzory uchwał (i ich projektów) w sprawie WPF - przykłady. (E. Czołpińska)
5.1. Część tekstowa uchwały
5.2. Załącznik przedsięwzięć wieloletnich
6. Zmiany WPF - wybrane zagadnienia (J.M. Salachna)
6.1. Zmiany wydatków na realizację przedsięwzięć wieloletnich
6.2. Inne zmiany w WPF dokonywane przez organ wykonawczy jednostki samorządu
terytorialnego
Rozdział II.
Uchwała budżetowa i jej konstrukcja
1. Uchwała budżetowa - pojęcie, rola oraz podstawowe elementy (J.M. Salachna)
1.1. Obowiązujące unormowania oraz dokonane zmiany i ich znaczenie
1.2. Budżet jako plan finansowy. Roczność budżetu i uchwały budżetowej oraz jej
konsekwencje
1.3. Prawny charakter aktu budżetowego
1.4. Znaczenie uchwały budżetowej
1.5. Zakres przedmiotowy uchwały budżetowej na tle regulacji u.f.p.- uwagi ogólne i
wstępne warianty konstrukcyjne
2. Zakres przedmiotowy uchwały budżetowej. (J.M. Salachna)
2.1. Ogólne przepisy uchwały budżetowej j.s.t..
2.1.1. Podstawowe uregulowania; typologia i funkcje przepisów ogólnych
2.1.2. Obligatoryjne przepisy ogólne uchwały budżetowej
2.1.3. Fakultatywne postanowienia w przepisach ogólnych uchwały budżetowej
2.2. Budżet jednostki samorządu terytorialnego - wytyczne ustawowe w zakresie
konstrukcji
2.2.1. Dochody bieżące i majątkowe
2.2.2. Wydatki bieżące i majątkowe
2.2.3. Inne podziały dochodów i wydatków budżetowych
2.2.4. Rezerwy budżetowe .
2.3. Pozostała część uchwały budżetowej (ustawowo określone załączniki)
2.3.1. Uwagi ogólne
2.3.2. Załącznik dotacji udzielanych z budżetu jednostki samorządu terytorialnego
2.3.3. Załącznik dochodów jednostek oświatowych oraz wydatków nimi finansowanych
2.3.4. Załącznik przychodów i kosztów zakładów budżetowych
2.4. Zakaz "obładowywania" uchwały budżetowej .
3. Wzory wariantów uchwał budżetowych jednostki samorządu terytorialnego (E.
Czołpińska)
3.1. Część tekstowa uchwały
3.2. Załącznik dochodów
3.3. Załącznik wydatków
3.4. Załącznik dotacji
Rozdział III.
Deficyt (nadwyżka) oraz dług jednostki samorządu terytorialnego - zasady
normatywne uwzględniane w uchwale budżetowej oraz WPF
1. Uregulowania dotyczące deficytu budżetowego (J.M. Salachna)
1.1. Zasady ogólne
1.2. Deficyt w sekcji bieżącej i majątkowej budżetu jednostki samorządu
terytorialnego
2. Uregulowania dotyczące długu (J.M. Salachna)
2.1. Nowe regulacje obowiązujące od 2014 roku, ale uwzględniane w prognozie długu od
roku 2011, oraz ich konsekwencje
2.2. Szczególne zasady obliczania spłat zadłużenia członków związku jednostek
samorządu terytorialnego
2.3. Konsekwencje przekroczenia wskaźnika
Rozdział IV.
Procedura tworzenia budżetu jednostki samorządu terytorialnego
1. Uchwała organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego dotycząca procedury
budżetowej
1.1. Uwagi wprowadzające - dotychczasowe unormowania w zakresie uchwał proceduralnych
(J.M. Salachna)
1.2. Aktualne unormowania zakresu uchwał organów stanowiących j.s.t. w zakresie
procedury budżetowej (J.M. Salachna)
1.2.1. Charakterystyka dokonanych zmian regulacji
1.2.2. Zakres regulacji w uchwałach proceduralnych
1.3. Możliwe warianty uchwał proceduralnych - przykłady regulacji (E. Czołpińska)
2. Opracowanie i przedłożenie projektu uchwały budżetowej lub projektu jej zmian (J.M.
Salachna)
2.1. Wyłączność inicjatywy uchwałodawczej organu wykonawczego i jej konsekwencje
2.2. Przedłożenie projektu uchwały budżetowej oraz innych dokumentów i materiałów
2.3. Przekazanie informacji o planowanych kwotach jednostkom podległym
3. Prace nad przedłożonym przez organ wykonawczy projektem uchwały (J.M. Salachna)
3.1. Uwagi ogólne. Opinia RIO o projekcie uchwały budżetowej .
3.2. Zgłaszanie autopoprawek do projektu uchwały budżetowej - problemy interpretacyjne
3.3. Wprowadzanie zmian przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego
4. Podejmowanie uchwały budżetowej (J.M. Salachna)
4.1. Termin podjęcia uchwały - obowiązujące zasady oraz ich konsekwencje
4.2. Zasady głosowania w odniesieniu do podejmowania uchwały budżetowej
5. Ogłaszanie i wejście w życie uchwały budżetowej (J.M. Salachna)
6. Procedury szczególne (J.M. Salachna)
6.1. Uchwalanie prowizorium budżetowego jednostki samorządu terytorialnego.
6.2. Zastępcze ustalenie budżetu przez RIO
Rozdział V.
Procedura wykonywania uchwały budżetowej jednostki samorządu terytorialnego.
1. Uwagi wprowadzające. Opracowanie dokumentów "wykonawczych". (J.M.
Salachna)
2. Ustawowe zasady gospodarki finansowej (A. Ostrowska)
2.1. Zasady gospodarowania środkami publicznymi.
2.2. Zasady gospodarki finansowej obowiązujące w toku wykonywania budżetu j.s.t. .
3. Dotowanie z budżetu jednostki samorządu terytorialnego (A. Ostrowska)
3.1. Uwagi wprowadzające. Istota wydatku dotacyjnego
3.2. Klasyfikacje dotacji udzielanych z budżetu jednostek samorząduterytorialnego .
3.3. Udzielanie dotacji podmiotom sektora finansów publicznych .
3.4. Udzielanie dotacji podmiotom spoza sektora finansów publicznych .
3.4.1. Dotacje dla organizacji pozarządowych .
3.4.2. Dotacje dla niepublicznych szkół i przedszkoli
3.4.3. Dotacje dla pozostałych podmiotów spoza sektora finansów publicznych
3.5. Wzory uchwał dotacyjnych
3.5.1. Wzór uchwały w sprawie trybu udzielania i rozliczania dotacji dla szkół i
placówek niepublicznych
3.5.2. Wzór uchwały w sprawie udzielenia pomocy finansowej innej j.s.t.
3.5.3. Wzór uchwały w sprawie ustalenia stawki jednostkowej dotacji przedmiotowej dla
zakładu budżetowego.
4. Dokonywanie zmian w uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego (J.M.
Salachna)
4.1. Uwagi wprowadzające - charakterystyka ogólna dokonywanych zmian i ich klasyfikacje
4.2. Zmiany dokonywane przez organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego na mocy
upoważnień ustawowych .
4.3. Zmiany dokonywane przez organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego na mocy
upoważnienia udzielonego przez organ stanowiący
5. Zawieranie umów w związku z realizacją budżetu - wybrane zagadnienia.
5.1. Czynności prawne dotyczące zobowiązań o charakterze dłużnym (J.M. Salachna)
5.2. Umowy w sprawie udzielenia dotacji (A. Ostrowska)
5.3. Zaciąganie zobowiązań przez kierowników jednostek budżetowych - charakterystyka
ogólna (J.M. Salachna)
6. Instytucje blokowania oraz wygasania (niewygasania) wydatków budżetowych (J.M.
Salachna)
Rozdział VI.
Wybrane elementy sprawozdawczości jednostek samorządu terytorialnego oraz
autoryzacja wykonania budżetu
1. Akty prawne regulujące zasady sporządzania sprawozdań przez j.s.t. i jej
jednostki organizacyjne - uwagi ogólne (E. Czołpińska)
2. Sprawozdawczość budżetowa (E. Czołpińska)
2.1. Zakres podmiotowy i przedmiotowy rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości
budżetowej .
2.2. Ogólne zasady sporządzania i przekazywania sprawozdań budżetowych
2.2.1. Plan i wykonanie
2.2.2. Agregowanie danych w sprawozdaniach
2.2.3. Sposoby, formy i terminy przekazywania sprawozdań
2.3. Omówienie sprawozdań budżetowych
2.3.1. Sprawozdanie Rb-27S miesięczne/roczne z wykonania planu dochodów budżetowych
jednostki samorządu terytorialnego
2.3.2. Sprawozdanie Rb-PDP roczne z wykonania dochodów podatkowych gminy/miasta na
prawach powiatu
2.3.3. Sprawozdanie Rb-27ZZ kwartalne z wykonania planu dochodów związanych z
realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych
jednostkom samorządu terytorialnego ustawami
2.3.4. Sprawozdanie Rb-28S miesięczne/roczne z wykonania planu wydatków budżetowych
jednostki samorządu terytorialnego
2.3.5. Sprawozdanie Rb-50 kwartalne o dotacjach/wydatkach związanych z wykonywaniem
zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom
samorządu terytorialnego ustawami
2.3.6. Sprawozdanie Rb-NDS kwartalne o nadwyżce/deficycie jednostki samorządu
terytorialnego
2.3.7. Sprawozdanie Rb-30S półroczne/roczne z wykonania planów finansowych
samorządowych zakładów budżetowych
2.3.8. Sprawozdanie Rb-34S półroczne/roczne z wykonania dochodów i wydatków na
rachunku, o którym mowa w art. 223 ust. 1 ustawy o finansach publicznych
2.3.9. Sprawozdanie Rb-ST roczne o stanie środków na rachunkach bankowych jednostek
samorządu terytorialnego
2.3.10. Sprawozdanie Rb-WSa roczne o wydatkach strukturalnych poniesionych przez jednostki
samorządu terytorialnego
2.3.11. Sprawozdanie Rb-ZPPP o stanie zobowiązań z tytułu umów partnerstwa
publiczno-prywatnego
3. Sprawozdania jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych
(E. Czołpińska)
3.1. Zasady sporządzania sprawozdań
3.2. Formy sprawozdań oraz terminy i sposoby ich przekazywania.
3.3. Omówienie rodzajów sprawozdań
3.3.1. Sprawozdanie Rb-Z o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych oraz
poręczeń i gwarancji i Rb-N o stanie należności oraz wybranych aktywów finansowych
3.3.2. Układ przedmiotowy sprawozdania Rb-Z o stanie zobowiązań według tytułów
dłużnych oraz poręczeń i gwarancji
3.3.3. Zakres przedmiotowy sprawozdania Rb-N o stanie należności oraz wybranych aktywów
finansowych
3.3.4. Sprawozdanie Rb-ZN kwartalne o stanie zobowiązań oraz należności Skarbu
Państwa z tytułu wykonywania przez jednostki samorządu terytorialnego zadań zleconych
3.3.5. Sprawozdanie Rb-UZ roczne uzupełniające o stanie zobowiązań według tytułów
dłużnych oraz Rb-UN roczne uzupełniające o stanie należności z tytułu papierów
wartościowych wg wartości księgowej
4. Informacje oraz sprawozdania z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego.
(J.M. Salachna)
4.1. Informacja o przebiegu wykonania budżetu za I półrocze
4.2. Roczne sprawozdanie o realizacji budżetu
5. Rozliczanie organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego z wykonania
budżetu (J.M. Salachna)
5.1. Rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania. Rola komisji rewizyjnej.
5.2. Uchwała w przedmiocie absolutorium
Bibliografia
408 stron, B5, oprawa miękka
