Państwo, naród i.… polityka polska
Wybór pism Balickiego jest ilustracją powiązań między rolą ideologa i polityka a
zaangażowaniem w naukę: socjologię, psychologię, filozofię oraz nauki prawne i
polityczne.
Uzupełniony jest głosami polemicznymi wobec koncepcji katechizmu nacjonalistycznego,
sformułowanymi przez Elizę Orzeszkową, Ludwika Krzywickiego [J. Sierpińskiego] i
Włodzimierza Spasowicza. Joanna Kurczewska próbuje ujawniać talenty i umiejętności
Balickiego jako oryginalnego konstruktora rzeczywistości społecznej, który w
interesujący sposób prowadził metateoretyczny dialog z socjologizmem i psychologizmem
francuskim i niemieckim.
Zygmunt Balicki należał – obok Ludwika Popławskiego i Romana
Dmowskiego – do grona najważniejszych ideologów i polityków polskiego nacjonalizmu
przełomu XIX i XX wieku. Był twórcą ważnych do dziś analiz teoretycznych państwa,
kultury politycznej, parlamentaryzmu, nacjonalizmu i egoizmu narodowego. Dał się poznać
jako wnikliwy obserwator i badacz polityki oraz jej kontekstów społecznych i
kulturowych.
Joanna Kurczewska , Dlaczego warto dziś czytać Zygmunta Balickiego? 7
Zaangażowania naukowe i najważniejsze wybory teoretyczne 10
Konstruowanie analizy politycznej 31
Polityka dla Polski i Polaków . 42
PAŃSTWO, NARÓD I. POLITYKA POLSKA. WYBÓR PISM
I. Naukowe ramy etyki narodowej i polityki narodowej . 65
Socjologia na tle współczesnych nauk społecznych i ich metod – diagnozy i ich
przewidywania 65
Dwie odmiany podejścia psychologicznego w socjologii 67
Psychologia społeczna jako podstawa socjologii 70
Pierwszy krok – podstawowe podziały 70
Czynności poznawania 71
II. Katechizm nacjonalisty wedle Zygmunta Balickiego: zasady, wzorce
osobowe i konteksty 99
Etyka egoizmu narodowego – najważniejsze idee 99
Etyka idei na tle etyki ideału 99
Etyka idei wobec narodu 106
Fundamenty wychowania narodowego 117
Pożądany typ Polaka: żołnierz-obywatel 127
Konteksty porównawcze 131
Katechizm nacjonalisty wedle Romana Dmowskiego 131
Polski charakter narodowy – tradycja szlachecka a nowoczesność wedle Romana Dmowskiego
136
Polemiki w sprawie Egoizmu narodowego wobec etyki 142
Głos Elizy Orzeszkowej: Nienawiść nie zbawia narodów! 142
Głos Ludwika Krzywickiego: Nie piskorz, lecz rekin 144
Głos Ludwika Krzywickiego: Naród a interesy klasowe 150
Głos Włodzimierza Spasowicza: Przeciwko bożkowi egoizmu narodowego – ogólnie i
konkretnie 152
Próba obrony, czyli reakcja Zygmunta Balickiego na krytykę
Włodzimierza Spasowicza 163
III. Podstawy naukowe i ideowe polityki 173
Podstawy społeczeństwa 173
Z teorii konfliktów społecznych 178
Nacjonalizm a patriotyzm – powiązania i różnice 192
IV. W kręgu psychospołecznych interpretacji nastrojów społecznych i
polityki 199
Z psychologii zgromadzeń parlamentarnych .199
Z psychologii ugody .204
Z psychologii walki 206
Przesilenie duchowe i patriotyzm negatywny 214
Przepolitykowanie – geneza, objawy, skutki 220
Sen i jawa w polityce 224
Polityka narodowa przeciw oportunizmowi uczuciowemu 227
V. W kręgu kwestii tożsamościowych polskiego nacjonalizmu 229
Wady i zalety polskiego charakteru narodowego – punkt widzenia polskiego
nacjonalisty 229
Nacjonalistyczna krytyka dziedzictwa idei postępu 235
Prąd kosmopolityczno-postępowy jako wróg nacjonalizmu .243
Z psychologii wroga-socjalisty .251
Nacjonalizm wobec kwestii żydowskiej .258
Tożsamość ideowa i polityczna Narodowej Demokracji 269
Bibliografia 279
Indeks osób 283
286 stron, Format: 17.0x24.0cm, oprawa miękka