Geografia historyczna i polityczna w badaniach Marka Kotera
Wybór prac
Przekazana do rąk Czytelnika książka jest zbiorem wybranych prac naukowych
Profesora Marka Kotera.
Ten niełatwy wybór to konsekwencja wielu dyskusji toczonych w gronie pracowników
naukowych Katedry Geografii Politycznej i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Łódzkiego,
której Marek Koter był twórcą i wieloletnim kierownikiem.
Głównym motywem wyboru poszczególnych opracowań było ukazanie różnorodności
zainteresowań naukowych Marka Kotera, bardzo wysokiej wartości merytorycznej Jego prac
oraz ich wszechstronności, można powiedzieć ponadczasowości. Zawarte w nich
przemyślenia, syntezy i analizy, po upływnie kilkunastu, a nierzadko kilkudziesięciu
lat od pierwodruku, nadal zachowują aktualność i inspirują. Ponadto dzięki napisaniu
ich w typowy dla Profesora sposób, czyli językiem bardzo precyzyjnym, a jednocześnie
zrozumiałym i przejrzystym, są po prostu ciekawą i niezmiennie fascynującą lekturą.
Jestem przekonany, że opublikowane w tym tomie prace będą pomocne i inspirujące nie
tylko dla studentów, doktorantów i pracowników naukowych geografii, historii,
politologii, stosunków międzynarodowych i innych dyscyplin, lecz także dla wszystkich
interesujących się szeroko pojętymi procesami i przekształceniami
geograficzno-historycznymi oraz geograficzno-politycznymi Polski i świata.
Marek Barwiński
Słowo wstępne ( Marek Barwiński ) 9
Marek Koter – geograf historyczny i twórca naukowej szkoły morfologii miast (
Andrzej Rykała ) 13
Profesor Marek Koter jako restytutor polskiej geografii politycznej ( Marek Sobczyński )
23
Część 1. Prace z geografii historycznej 31
Fizjonomia, morfologia i morfogeneza miasta. Przegląd rozwoju oraz próba uściślenia
pojęć 33
Struktura morfogenetyczna wielkiego miasta na przykładzie Łodzi 49
Od fizjonomii do morfogenezy i morfologii porównawczej. Podstawowe
zagadnienia teoretyczne morfologii miast 81
Kształtowanie się sieci miast na obszarze Polski Środkowej 91
Plany średniowiecznych miast polskich 113
Morfologia miast – stan i tendencje rozwoju 133
Zastosowanie metod conzenowskich w polskich badaniach morfologii miast 147
Badania form przestrzennych miast w Polsce 163
Część 2. Prace z geografii politycznej 177
Istota pograniczy, granic i kresów. Uwagi ogólne 179
Region polityczny – geneza, ewolucja i morfologia 191
Geograficzna klasyfikacja mniejszości etnicznych 213
Region geograficzno - historyczny: pojęcie, pochodzenie oraz czynniki wpływające na
jego rozwój 227
Kresy państwowe – geneza i właściwości w świetle doświadczeń geografii
politycznej 251
Ludność pograniczy – pochodzenie i klasyfikacja 291
Geograficzne i historyczne podstawy kształtowania się granic dawnej i współczesnej
Polski 303
Zróżnicowanie genetyczne mniejszości niemieckiej w Europie Środkowej 323
Wielokulturowe pogranicza Europy – formy składu etnicznego i proces różnicowania
335
Rola czynników etnicznych i politycznych w kształtowaniu architektury polskich miast w
XIX i XX wieku na przykładzie Łodzi 345
Spis publikacji Marka Kotera 355
368 stron, Format: 17.0x24.0cm, oprawa twarda