Psychospołeczne uwarunkowania defaworyzacji dzieci i młodzieży
Książka powstała jako jeden z rezultatów działań naukowych i edukacyjnych
realizowanych w ramach międzynarodowego projektu europejskiego JUDGE – Juvenile
Delinquents’ Guided Education - program: Youth in Action (2008-2009).
Celem projektu było opracowanie metod oddziaływań wychowawczych kierowanych do
młodzieży defaworyzowanej społecznie, a także zaprojektowanie i przeprowadzenie
szkoleń dla trenerów pracujących z tą młodzieżą w ośrodkach wychowawczych.
W publikacji zostało zaprezentowane wieloaspektowe podejście do zjawiska
defaworyzacji, obejmujące zarówno wybrane wymiary społeczne oddziaływań
defaworyzujących, jak również uwarunkowania podmiotowe oraz interakcje szeroko
rozumianych czynników psychospołecznych. Samo zjawisko defaworyzacji – mimo
różnorakich kontekstów, w jakich jest rozpatrywane przez poszczególnych autorów –
jest na poziomie pojęciowym rozumiane najczęściej jako element składowy mechanizmów
dyskryminacji oraz społecznej ekskluzji.
Autorzy wskazują, iż istotą defaworyzacji jest obniżanie pozycji jednostek i grup w
określonym porządku społecznym, a także umniejszanie ich szans na korzystanie z
należnych im praw określonych normami (formalnymi lub nieformalnymi) danej struktury
społecznej. Całość publikacji ma układ problemowy złożony z trzech części. W
pierwszej zaprezentowane zostały mechanizmy defaworyzacji w kontekście wybranych,
istotnych dla zagadnienia sytuacji społecznych. Uwzględniony został zarówno
psychologiczny punkt widzenia (spojrzenie na obiekt oddziaływań defaworyzacyjnych przez
pryzmat jego poczucia własnej wartości), poprzez podejścia pedagogiczne (spojrzenie na
społeczny problem dzieci ulicy oraz postawy wobec niepełnosprawności), aż po ujęcie
problemu z poziomu oddziaływań instytucjonalnych. Uwzględnione zostały także kwestie
otyłości oraz wykluczenia cyfrowego – jako społeczne konteksty oddziaływań
defaworyzujących. Druga część pracy opiera się na rozważaniach skoncentrowanych
wokół środowiska szkoły. Uwzględnione w niej zostały zagadnienia związane z
defaworyzacją uczniów z określonymi problemami (zachowania agresywne, nadpobudliwość
psychoruchowa), jak również sformułowane zostały wytyczne określające kierunki
profilaktyki. Trzecia część koncentruje się na różnych formach szeroko rozumianej
społecznej profilaktyki defaworyzacji. Rozważania w tej części mają charakter
zarówno ideowy (problematyka równości szans), jak i odwołują się do zaprezentowania
konkretnych metod i form pracy, możliwych do zastosowania na różnych poziomach
profilaktyki defaworyzacji (kampanie społeczne, psychoedukacja, tutoring, survival oraz
oddziaływanie poprzez sztukę). Ponadto został zaprezentowany system pomocy ofiarom grup
destruktywnych jako osobom uwikłanym w wielokierunkowe relacje defaworyzujące.
Od redakcji
Zamiast wstępu
Krzysztof Hitszel
Część 1. Mechanizmy defaworyzacji w kontekście wybranych sytuacji
społecznych.Społeczne oddziaływania defaworyżujące a poczucie własnej wartości
dzieci i młodzieży
Andrzej Zbonikowski
Problem dzieci ulicy w kontekście zjawiska defaworyzacji społecznej
Nella Stohńska-PobraJska
Wpływ instytucji "pomocowych" na proces wykluczenia społecznego dzieci i
młodzieży zagrożonej demoralizacją
Renata Szczcpanik
Droga do osiągnięcia wielu celów Unii wiedzie przez społeczeństwo informacyjne
Grażyna TadeusJewicz
Społeczna defaworyzacja otyłości
Mariola Świderska
Defaworyzacja społeczna osób z niepełnosprawnością intelektualną
Część II. Zjawisko defaworyzacji społecznej w środowisku szkolnym.
Przeciwdziałanie społecznej defaworyzacji dzieci i młodzieży. Rola przywództwa
edukacyjnego
Joanna Michalak
Poziom kompetencji komunikacyjnej a defaworyzacja dziecka w środowisku szkolnym
Kinga Kuszak
Profilaktyka wobec zjawiska defaworyzacji w szkole
Daria Modrzejewska
Przemoc i agresja wśród dzieci i młodzieży - implikacje profilaktyczne i terapeutyczne
Konstantinos Tsirigotis, Ewa Lcwik-Tsirigotis
Społeczna defaworyzacja nastolatków z ADHD - raport z badań
Wanda Baranowska
Równość szans oświatowych - koncepcje teoretyczne oraz zalecenia w zakresie polityki
edukacyjnej
Robert Pawlak
Część III. Przeciwdziałanie defaworyzacji i działania profilaktyczne.
Kampanie społeczne jako szansa w przezwyciężaniu społecznej defaworyzacji
Błażej Dyczewski
Równe szansę w edukacji - dwa oblicza idei
Danuta Uryga
Uczelnia równych szans. O praktycznym wymiarze wprowadzania tutoringu na polskie uczelnie
Monika Czyżewska
Zapomniane wpływy natury - survival drogą do samego siebie?
Krzysztof J. Kwiatkowski
System pomocy dla osób uzależnionych od grup destruktywnych (sekt)
Laura Gatlas
Znaczenie metody warsztatowej w procesie przeciwdziałania defaworyzacji młodzieży
akademickiej
Monika Kustra-Paszek, Aldona Urbanek, Szymon Niesłańczyk
Malarstwo jako źródło ekspresji, energia odbioru dzieła. Spotkanie ze sztuką
spotkaniem siebie. Dzieci i młodzież w muzeum
Jacek Dziekoński
Afiliacje autorów
208 stron, Format: 15.5x23.0cm, oprawa miękka