Wieloletnia prognoza finansowa jako instrument zarządzania finansami lokalnymi
Instytucja WPF wprowadzona przepisami ustawy o finansach publicznych wciąż ewoluuje,
na co istotnie wpływają modyfikacje innych konstrukcji systemu finansów publicznych.
Kolejne zmiany w przepisach o finansach publicznych, wprowadzone w
szczególności ustawą z 8.11.2013 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych
(Dz.U. z 2013 r., poz. 1646 ze zm.) oraz ustawą z 9.5.2014 r. o zmianie ustawy o
finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r., poz. 911),
które weszły w życie odpowiednio 28.12.2013 r. i 11.7.2014 r., miały także
znaczenie dla kształtu WPF. Nowelizacje te wprowadziły zmiany w odniesieniu do
zakresu wyłączeń z obliczenia relacji spłaty zobowiązań, jak również nowe
regulacje dotyczące procedur uchwalania budżetu i WPF w przypadku niespełniania przez
jednostkę samorządową zasad wynikających z art. 242 – art. 244 ustawy o finansach
publicznych.
Celem niniejszej książki jest, m.in., wyjaśnienie wpływu powyżej wspomnianych
zmian na sporządzanie WPF na 2015 r. i lata kolejne.
Dodatkowo w książce przedstawiono poszczególne części uchwały w sprawie
WPF oraz zachodzące między nimi relacje, jak również pokazano prognozę w szerszym
kontekście prowadzenia gospodarki finansowej przez JST.
Kolejne wydanie książki wzbogacone zostało o aktualne orzecznictwo dotyczące WPF,
jak również szereg symulacji pokazujących związki między określonymi decyzjami
finansowymi podejmowanymi przez JST i wprowadzanymi do budżetu a treścią WPF. Szerzej
omówiona została także problematyka zgodności budżetu i uchwały w sprawie WPF.
Pokazane zostały możliwe zmiany w budżecie i ich wpływ na treść WPF. Znacząco
rozbudowana została tematyka obliczania wskaźnika spłaty zobowiązań (art. 243 ustawy
o finansach publicznych), także w związku z istotnymi zmianami w katalogu ustawowych
wyłączeń z obliczania ww. wskaźnika. Ważną pozycją książki jest rozdział
stanowiący swoisty przewodnik po wzorze WPF. Książka prezentuje także nowe procedury
umożliwiające uchwalenie budżetu i WPF w sytuacji niespełniania przez JST zasad
określonych w przepisach o finansach publicznych. W porównaniu do poprzednich wydań
dodatkowo zamieszczony został w książce artykuł identyfikujący najczęściej
stwierdzane nieprawidłowości w zakresie WPF przez regionalne izby obrachunkowe.
Projekt Wieloletniej Prognozy Finansowej na 2015 r. i lata kolejne należy sporządzić
do 15 listopada 2014 r. Jest to dokument wieloaspektowy, niezwykle złożony, ogniskujący
bardzo wiele zagadnień charakteryzujących gospodarkę finansową JST, a jednym z
istotnych jej elementów jest prognoza długu (kwota długu, wskaźniki
zadłużenia, sposób spłaty długu). Dług JST jest o tyle ważny, że od 1
stycznia 2014 r. obowiązuje nowy wskaźnik zadłużenia (spłaty zobowiązań).
Niespełnienie relacji skutkuje – co do zasady - brakiem możliwości uchwalenia
budżetu i WPF.
Publikacja wyjaśnia m.in. następujące zagadnienia:
Jaki jest charakter prawny WPF i jej moc obowiązująca?
Co oznacza realistyczność WPF?
Jaką rolę pełnią objaśnienia przyjętych w WPF wartości?
Jak obliczać wskaźnik spłaty zobowiązań?
W jaki sposób rozumieć ustawowe wyłączenia z obliczania wskaźnika spłaty
zobowiązań?
Jak dokonywać zmian w WPF?
Jaka jest rola uchwały w sprawie WPF dla zaciągania zobowiązań wieloletnich?
Co jest przedsięwzięciem w rozumieniu WPF?
Czy umowa dotycząca odbioru odpadów komunalnych jest przedsięwzięciem?
Co oznacza zgodność WPF z uchwałą budżetową i jaki jest zakres tej zgodności?
Jak zmiany w budżecie pokazać w WPF w roku bazowym i latach kolejnych?
Jakie dane powinna zawierać informacja o kształtowaniu się WPF?
W jaki sposób orzecznictwo kształtuje praktykę stosowania przepisów dotyczących
WPF?
Jakie nieprawidłowości stwierdzają regionalne izby obrachunkowe w odniesieniu do
WPF?
W którym kierunku idą propozycje zmian legislacyjnych w zakresie WPF?
Czy WPF obejmują obowiązujące w JST procedury kontroli zarządczej?
Książka zawiera wzory (aktualne na 2014 i 2015 r.):
Uchwały w sprawie WPF wraz z załącznikami (wykaz przedsięwzięć wieloletnich
itp.),
Uchwały w sprawie zaniechania realizacji przedsięwzięcia,
Uchwały w sprawie uchwalenia budżetu, uwzględniającej upoważnienie do
zaciągania zobowiązań dłużnych dla organu wykonawczego JST,
Zarządzenia wójta gminy sprawie zaciągnięcia kredytu na sfinansowanie
przejściowego deficytu budżetu,
Uchwały w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych
realizujących budżet JST w zakresie prowadzenia przedsięwzięć określonych w WPF
(wraz z załącznikami),
Uchwały w sprawie określenia zakresu i formy informacji o przebiegu wykonania
budżetu gminy i informacji o kształtowaniu się WPF oraz informacji o przebiegu
wykonania planu finansowego samorządowych instytucji kultury,
Uchwały w sprawie WPF zawierający jedynie informację o kształtowaniu się WPF, w
tym o realizacji przedsięwzięcia.
Wprowadzenie
Wykaz autorów
Wykaz skrótów
1. Uchwała w sprawie wieloletniej prognozy finansowej na 2015 rok
1.1. Podstawa prawna uchwalenia wieloletniej prognozy finansowej
1.2. Elementy uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej
1.3. Wymóg realistyczności wieloletniej prognozy finansowej
1.4. Okres obowiązywania uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej
1.5. Objaśnienia
1.6. Kompetencje organów JST w zakresie uchwały w sprawie wieloletniej prognozy
finansowej
1.7. Zakres zgodności między budżetem a WPF
1.7.1. Uwagi wprowadzające
1.7.2. Zakres zgodności budżet - WPF
1.7.3. Zmiany wartości mających znaczenie dla oceny zachowania relacji spłaty
zobowiązań w roku budżetowym
1.7.4. Zmiany wartości mających znaczenie dla oceny zachowania relacji spłaty
zobowiązań w latach następnych
1.8. Szczególna procedura uchwalania wieloletniej prognozy finansowej
1.8.1. Uwagi wprowadzające
1.8.2. Postępowanie naprawcze
1.8.3. Ustalanie budżetu przez RIO
1.9. Wzór wieloletniej prognozy finansowej
1.10. Obowiązki informacyjne
1.11. Prognoza i przekształcenia w systemie ochrony zdrowia
1.12. Upoważnienia w uchwale w sprawie WPF
1.13. Uwagi końcowe
2. Wzór wieloletniej prognozy finansowej dla jednostki samorządu terytorialnego
2.1. Wstęp
3. Metodologia ustalania prognozowanych kwot wydatków i dochodów w kontekście
wymogu realistyczności wieloletniej prognozy finansowej - wybrane zagadnienia
3.1. Realistyczność danych finansowych przyjętych do WPF
3.2. Dochody budżetowe
3.2.1. Dochody bieżące
3.2.3. Dochody majątkowe
3.3. Wydatki budżetu
3.3.1. Wydatki bieżące
3.3.2. Wydatki majątkowe
3.4. Metody prognozowania dochodów i wydatków budżetowych w JST
3.5. Realistyczne określenie wielkości budżetowych
4. Przedsięwzięcia w wieloletniej prognozie finansowej
4.1. Wprowadzenie
4.2. Załącznik w sprawie przedsięwzięć - obowiązek czy uprawnienie
4.3. Pojęcie przedsięwzięcia
4.4. Programy, projekty lub zadania
4.5. Partnerstwo publiczno-prywatne
5. Zmiany w WPF
5.1. Źródła zmian WPF
5.2. Zakres i forma zmian w WPF
5.3. Forma wprowadzania zmian do WPF
5.4. Zakres kompetencji organów wykonawczych do zmian WPF
5.5. Zakres zmian WPF objętych wyłączną właściwością organu stanowiącego
5.5.1. Wprowadzenie do wykazu nowego przedsięwzięcia wieloletniego oraz zmiany limitów
związane z zamówieniami publicznymi
5.5.2. Zmiany w zakresie przychodów, rozchodów, deficytu i nadwyżki budżetowej
5.6. Zmiany w uchwale budżetowej i ich wpływ na dane zawarte w WPF
5.7. Program postępowania naprawczego i ustalanie budżetu przez RIO a zmiany WPF
5.8. Objaśnienia przyjętych wartości jako element uchwały (zarządzenia) zmieniającej
WPF
5.9. Zgodność WPF z uchwałą budżetową po dokonaniu zmian w obu dokumentach
5.10. Kiedy zmieniać WPF?
5.11. Uchwała w sprawie zaniechania realizacji przedsięwzięcia
6. Informacja finansowa za pierwsze półrocze roku budżetowego, w tym o
kształtowaniu się WPF
6.1. Podstawa prawna
6.2. Uwarunkowania prawne treści uchwały
6.2.1. Zakres (granice, szczegółowość) informacji
6.2.2. Forma informacji
6.3. Orzecznictwo RIO
6.4. Wzory uchwał
7. Relacja spłaty zobowiązań - art. 243 ustawy o finansach publicznych i
relacja części operacyjnej budżetu - art. 242 ustawy o finansach publicznych
7.1. Uwagi wprowadzające
7.2. Charakter ograniczenia wynikającego z art. 243 ustawy o finansach publicznych
7.3. Relacja określona w art. 243 ustawy o finansach publicznych
7.4. Roczny wskaźnik spłat zobowiązań
7.5. Maksymalny wskaźnik spłaty zobowiązań
7.5.1. Dochody bieżące
7.5.2. Wydatki bieżące
7.5.3. Dochody ze sprzedaży majątku
7.5.4. Obliczenie relacji
7.6. Wyłączenia ze wskaźnika spłaty zobowiązań
7.7. Zasada budżetu zrównoważonego w części bieżącej - art. 242 FinPublU
8. Planowanie i realizacja przedsięwzięć w jednostkach samorządu
terytorialnego - wybrane zagadnienia
8.1. Charakter przedsięwzięć wieloletnich
8.2. Środki publiczne na realizację zadań JST
8.3. Planowanie przedsięwzięć wieloletnich
8.4. Ocena efektywności inwestycji
8.5. Montaż finansowy przedsięwzięć wieloletnich
8.6. Partnerstwo publiczno-prywatne
8.7. Planowanie wieloletnie w budżecie JST
8.8. Wieloletnie zadania inwestycyjne w uchwale budżetowej
8.9. Planowanie wieloletnie - wpływ na wykonanie budżetu
8.10. Zarządzenie (uchwała) w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych w
zakresie przedsięwzięć
8.11. Przedsięwzięcia w jednostkach budżetowych JST
8.12. Ewidencja księgowa przedsięwzięć w budżecie JST
8.13. Informacja za I półrocze o kształtowaniu się wieloletniej prognozy finansowej
oraz sprawozdanie z wykonania budżetu za dany rok budżetowy w zakresie przedsięwzięć
określonych w uchwale o wieloletniej prognozie finansowej jednostki samorządu
terytorialnego
8.14. Wzór zarządzenia (uchwały)
9. Wieloletnia prognoza finansowa w systemie kontroli zarządczej
9.1. Kontrola zarządcza w systemie finansów publicznych
9.2. Wyznaczanie celów w perspektywie wieloletniej
9.3. Zarządzanie ryzykiem
9.4. Zarządzanie ryzykiem w zakresie WPF - wielkości finansowe
9.5. Zarządzanie ryzykiem w zakresie WPF - przedsięwzięcia
10. Wieloletnia prognoza finansowa w orzecznictwie regionalnych izb obrachunkowych
i sądów administracyjnych
10.1. Orzecznictwo RIO jako wynik problemów ze stosowaniem przepisów dotyczących WPF
10.2. Elementy normatywne w WPF
10.3. Jawność finansów publicznych - dostępność WPF dla mieszkańców JST
10.4. Termin uchwalenia WPF
10.5. Obligatoryjne elementy uchwały w sprawie WPF
10.6. Inicjatywa w sprawie sporządzenia projektu uchwały w sprawie WPF i jej zmiany
10.7. Pozostałe unormowania uchwały w sprawie WPF
10.8. Zakres czasowy uchwał podejmowanych w sprawie WPF
10.9. Przedsięwzięcia w WPF
10.9.1. Zadania stanowiące przedsięwzięcia w WPF
10.9.2. Załącznik do WPF zawierający wykaz przedsięwzięć
10.9.3. Zgodność wydatków na przedsięwzięcia w WPF i uchwale budżetowej
10.9.4. Zmiany przedsięwzięć w WPF
10.10. Prognoza kwoty długu
10.10.1. Błędne określenie wielkości prognozowanego długu na koniec poszczególnych
lat budżetowych
10.10.2. Zobowiązania z tytułu kredytów, pożyczek i emisji papierów wartościowych
zaciągane w związku z realizacją zadań
współfinansowanych ze środków zagranicznych
10.10.3. Ograniczenia ustawowe dotyczące wielkości długu publicznego oraz możliwości
spłat zadłużenia wraz z odsetkami w ciągu roku budżetowego
10.10.4. Spłata długu
10.10.5. Zaciąganie zobowiązań na zadania inwestycyjne
10.11. Realistyczność WPF
10.12. Zachowanie równowagi budżetowej, w tym w zakresie części bieżącej budżetu
JST
10.13. Zgodność WPF z uchwałą budżetową
11. Reguły zaciągania zobowiązań przez zarządy jednostek samorządu
terytorialnego a wieloletnia prognoza finansowa
11.1. Wprowadzenie
11.2. Czas popełnienia czynu i okres przedawnienia
11.3. Reguły zaciągania zobowiązań
11.4. Zaciągane pożyczki i kredyty
11.5. Wzór uchwały rady gminy w sprawie uchwalenia budżetu, uwzględniający
upoważnienie do zaciągania zobowiązań dłużnych dla organu wykonawczego jednostki
samorządu terytorialnego
11.6. Wzór zarządzenia wójta gminy w sprawie zaciągnięcia kredytu na sfinansowanie
przejściowego deficytu budżetu
11.7. Umowy zawierane w trakcie wykonywania budżetu, w ramach danego roku budżetowego
11.8. Umowy wykraczające poza rok budżetowy
11.8.1. Wzór upoważnienia dla kierownika jednostki budżetowej do zawierania umów,
których realizacja w roku budżetowym i w latach następnych jest niezbędna do
zapewnienia ciągłości działania jednostki i z których
wynikające płatności wykraczają poza rok budżetowy
11.9. Udzielane poręczenia i gwarancje
11.10. Udzielane pożyczki
12. Wieloletnia prognoza jako przedmiot kontroli regionalnych izb obrachunkowych
12.1. Uwagi wprowadzające
12.2. Przedmiot kontroli regionalnych izb obrachunkowych
12.3. Naruszenia stwierdzane przez RIO
12.3.1. Brak objaśnień do wieloletniej prognozy finansowej
12.3.2. Nierzetelne prognozowanie dochodów ze sprzedaży majątku
12.3.3. Nierzetelne prognozowanie rozchodów z tytułu pożyczek i kredytów
12.3.4. Nieprawidłowo ujęte wyłączenia z obliczania relacji spłaty zobowiązań
12.3.5. Brak prognozowania w wieloletniej prognozie wydatków z tytułu gwarancji i
poręczeń
12.3.6. Brak zgodności między budżetem a wieloletnią prognozą finansową
12.3.7. Zaciąganie zobowiązań wieloletnich z przekroczeniem limitu zobowiązań
wynikającego z załącznika przedsięwzięć
12.3.8. Nierzetelne prognozowanie innych niż sprzedaż majątku dochodów
13. Wieloletnia prognoza finansowa - empiryczna analiza danych
13.1. Uwagi wprowadzające
13.2. Podstawowe założenia
13.3. Opis źródeł danych i zakres ich analizy
13.4. Metodologia badań
13.4.1. Tworzenie zbiorczej tabeli dla WPF
13.4.2. Tworzenie tabeli analitycznej na podstawie danych zbiorczych WPF
13.4.3. Tworzenie tabel z danymi sprawozdawczymi
13.5. Założenie przyjęte do przeprowadzania symulacji
13.6. Zakres podmiotowy analizy
13.7. Analiza parametrów ekonomicznych - dochody ze sprzedaży majątku
13.7.1. Symulacja planowanych i wykonanych dochodów ze sprzedaży majątku - spełnianie
relacji określonej w art. 243 FinPublU
13.8. Wielkości ekonomiczne uwzględniane przy ustalaniu kwoty wykonania z roku
bezpośrednio poprzedzającego rok bazowy
14. Odpowiedzi na pytania
14.1. Wieloletnia prognoza finansowa a indywidualne wskaźniki zadłużenia
14.2. Zgodność wieloletniej prognozy finansowej z budżetem
14.3. Limit zobowiązań na przedsięwzięcie dwuletnie z WPF oraz limity wydatków na to
przedsięwzięcie w WPF i w budżecie JST
14.4. Oszacowanie zdolności zaciągania kredytu, pożyczki, emitowania papierów
wartościowych oraz potencjalnych spłat kwot wynikających z udzielonych poręczeń i
gwarancji
14.5. Informacja uzupełniająca do sprawozdania finansowego jednostki samorządu
terytorialnego
14.6. Zastaw rejestrowy a wskaźniki zadłużenia
14.7. Relacja między uchwałą budżetową a wieloletnią prognozą finansową
14.8. Obliczanie wskaźnika spłaty zadłużenia - art. 243 ustawy o finansach publicznych
14.9. Zmiany w zakresie limitów wydatków i limitu zobowiązań na przedsięwzięcie
ujęte w uchwale w sprawie WPF
14.10. Upoważnienia w uchwale w sprawie wieloletniej prognozy finansowej
14.11. Pojęcie przedsięwzięcia
14.12. Ujmowanie przedsięwzięć w uchwale w sprawie WPF w ostatnim roku ich realizacji
14.13. Samorządowy zakład budżetowy jako jednostka realizująca przedsięwzięcie
14.14. Zaciąganie zobowiązań wieloletnich
14.15. Konsolidacja zadłużenia
371 stron, Format: 15.6x23.5cm, oprawa miękka
