PRZEKONTRAKTOWE INWESTYCJE SPECYFICZNE SPYRA M. - W REŻIMIE ODPOWIEDZIALNOŚCI PRZEDKONTRAKTOWEJ Księgarnia

Przedkontraktowe inwestycje specyficzne w reżimie odpowiedzialności przedkontraktowej

Inwestycje specyficzne to nakłady, które mogą być efektywnie wykorzystane wyłącznie w relacji umownej ze ściśle określoną osobą. Zaangażowanie zasobów w takie inwestycje ma konsekwencje dla swobody, z jaką strona zaangażowana może uczestniczyć w grze rynkowej.

Jest to szczególnie wyraźne w przypadku, w którym inwestycja specyficzna jest realizowana przed zawarciem umowy, od której zależy jej ekonomiczna efektywność (inwestycje przedkontraktowe). Inwestycje specyficzne stały się przedmiotem wielu analiz z różnych dziedzin wiedzy, takich jak ekonomia, socjologia i psychologia.

Celem niniejszej pracy jest odpowiedź na pytanie o możliwość wykorzystania wspomnianego wyżej dorobku do sprecyzowania zasad postępowania stron podejmujących starania o zawarcie umowy oraz do określenia treści odpowiedzialności z tytułu naruszenia tych zasad. Jest to więc pytanie o użyteczność refleksji z zakresu ekonomii oraz psychologii do wskazania granicy między dopuszczalnym zachowaniem zmierzającym do maksymalizacji własnych korzyści a zachowaniami, które stoją w sprzeczności z dobrymi obyczajami, oraz do określenia optymalnych sankcji związanych z naruszeniem dobrych obyczajów.

Wykaz skrótów
Bibliografia
Wstęp

Część pierwsza. Zagadnienia ogólne

Rozdział I. Podstawowe pojęcia i założenia
§ 1. Inwestycje i aktywa specyficzne dla relacji
I. Inwestycje
II. Inwestycje specyficzne
III. Specyficzne inwestycje kooperatywne i niekooperatywne
IV. Aktywa specyficzne
§ 2. Znaczenie inwestycji specyficznych i kosztów przepadłych dla ekonomii transakcji
I. Inwestycje specyficzne a konkurencja
II. Związanie (hold-up) i quasi-renty
III. Rynek, hierarchie i hybrydy
IV. Umowy otwarte
§ 3. Koszty, nakłady, wydatki
I. Nakłady i wydatki
II. Koszty
III. Koszty przepadłe
§ 4. Dobre obyczaje i odpowiedzialność przedkontraktowa
I. Pojęcie odpowiedzialności przedkontraktowej
II. Dobre obyczaje jako kryterium oceny zachowania stron przed zawarciem umowy

Rozdział II. Inwestycje specyficzne przed zawarciem umowy
§ 1. Inwestycje specyficzne i koszty przepadłe przed zawarciem umowy
§ 2. Racjonalność specyficznych inwestycji przedkontraktowych

Rozdział III. Ekonomiczne uwarunkowania inwestycji specyficznych na etapie przedkontraktowym
§ 1. Potrzeba specyficznych inwestycji przedkontraktowych źródłem nieefektywnych decyzji gospodarczych
I. Sformułowanie problemu
II. Powstrzymanie się od inwestycji jako strategia równowagi
III. Powstrzymanie się od inwestycji jako konsekwencja ryzyka oportunistycznego zachowania drugiej strony
IV. Symetryczne zaangażowanie w inwestycje specyficzne
§ 2. Krytyka stanowiska większościowego
I. Uwagi ogólne
II. Znaczenie czynnika interakcji
III. Poniesienie kosztów przepadłych jako czynnik motywacji w procesie decyzyjnym
IV. Czynnik konkurencji
§ 3. Politycznoprawne założenia regulacji przedkontraktowych inwestycji specyficznych

Część druga. Zagadnienia bezprawności zachowań przedkontraktowych

Rozdział IV. Zakaz agresywnego wykorzystania przewagi płynącej z asymetrii inwestycji specyficznych (zachowań oportunistycznych)
§ 1. Przekład koncepcji ekonomicznej na język normy prawnej
§ 2. Inwestycje równoczesne i nierównoczesne
§ 3. Doprowadzenie do asymetrii przedkontraktowych inwestycji specyficznych jako sprzeczne z dobrymi obyczajami uzyskanie
przewagi negocjacyjnej
§ 4. Wykorzystanie przewagi negocjacyjnej płynącej z asymetrii inwestycji specyficznych
I. Żądanie podziału korzyści ze szkodą dla strony realizującej inwestycję
II. Czy każda propozycja podziału sprzecznego z dobrymi obyczajami uzasadnia roszczenia odszkodowawcze?
III. Odzyskanie nakładów poniesionych na przedkontraktowe inwestycje specyficzne
IV. Kwestia ekonomicznej efektywności projektu
V. Rodzaj chronionych inwestycji
VI. Znaczenie jawności inwestycji
1. Sformułowanie problemu
2. Czy dobre obyczaje wymagają utajnienia specyficznych inwestycji przedkontraktowych?
3. Umyślność wykorzystania przewagi
4. Umyślność działania, akceptowanie i inspirowanie inwestycji. Czy niepotrzebny puzzel?
VII. Bezprawne wykorzystanie przewagi kontraktowej płynącej z asymetrii inwestycji specyficznych: znamiona typu sprzecznego z dobrymi obyczajami zachowania na etapie przedkontraktowym
VIII. Proponowana konstrukcja bezprawnego wykorzystania przewagi kontraktowej a delikt wyzysku

Rozdział V. Przepływ i ochrona informacji związanych z przedkontraktowymi inwestycjami specyficznymi
§ 1. Zagadnienia ogólne
§ 2. Obowiązki informacyjne a specyficzne inwestycje w informacje
I. Uzasadnienie istnienia obowiązku informacyjnego
II. Prawo do zachowania tajemnicy jako środek służący ochronie społecznie użytecznych inwestycji w informacje
1. Pełny zwrot z inwestycji w informacje jako konieczny warunek inwestycji na optymalnym poziomie
2. Przesłanki powstania prawa zachowania w tajemnicy informacji uzyskanej w wyniku inwestycji
III. Krytyka postulatu ochrony przedkontraktowych inwestycji w informacje
IV. Rozwarstwienie problemu ochrony przedkontraktowych inwestycji w informacje ze względu na ich produktywny lub dystrybutywny charakter
V. Kwestia istnienia obowiązku ujawnienia informacji, gdy informacja i ujawnienie są produktywne
1. Systemowa analogia z prawem własności intelektualnej
2. Wnioski płynące z analogii z systemem prawa własności intelektualnej
3. Specyficzne inwestycje w uzyskanie produktywnych informacji
VI. Obowiązek produktywnego ujawnienia nieproduktywnej informacji
1. Ogólna reguła ujawnienia informacji de lege lata
2. Realizacja inwestycji specyficznych
VII. Czy istnieje obowiązek nieproduktywnego ujawnienia nieproduktywnej informacji?
§ 3. Informacje dotyczące uwarunkowań przedkontraktowych inwestycji specyficznych
I. Ogólne uzasadnienie istnienia obowiązku informacyjnego
II. Ograniczenia wynikające z charakteru komunikatu o prawdopodobieństwie zawarcia umowy
III. Szczególne przypadki, w których istnieje obowiązek powiadomienia o niskim prawdopodobieństwie zawarcia umowy
1. Okoliczności wymagające notyfikacji
2. Informacja o niemożliwości zawarcia skutecznej umowy
A. Okoliczności obiektywne
B. Okoliczności subiektywne
C. Uzasadnienie istnienia obowiązku informacyjnego na gruncie prawa polskiego
D. Przyczynienie poszkodowanego, wina sprawcy
3. Informacja o okolicznościach, od których zależy zawarcie umowy
A. Propozycja normy
B. Zastrzeżenia
C. Konkluzje
4. Informacja o nieadekwatności realizacji inwestycji specyficznej w aktualnym stanie negocjacji

Rozdział VI. Swoboda wycofania się z rozmów
§ 1. Sformułowanie problemu
§ 2. Stan zaawansowania rozmów a prawo odstąpienia od negocjacji
§ 3. Wpływ realizacji przedkontraktowej inwestycji specyficznej na swobodę odstąpienia od rokowań oraz zmiany propozycji umownych przez drugą stronę
I. Sformułowanie problemu
II. Odpowiedzialność z tytułu nieuzasadnionego odstąpienia od rokowań jako przypadek Vertrauenshaftung w prawie niemieckim, szwajcarskim i austriackim
1. Przesłanki ograniczenia swobody odstąpienia od rokowań
2. Związek przyczynowy między inwestycją specyficzną a uzasadnionym przekonaniem o zawarciu umowy
3. Zachowanie uzasadniające przekonanie o pewności zawarcia umowy
4. Adekwatny powód odstąpienia od rokowań
III. Odpowiedzialność z tytułu zerwania rozmów w jurysdykcjach romańskich
IV. Promissory estoppel
V. Ocena zasadności przyjęcia ograniczenia prawa do odstąpienia jako elementu dobrych obyczajów na gruncie prawa polskiego
1. Kwestie ogólne
2. Nakłady przedkontraktowe wpływające na ograniczenie prawa zaniechania starań o zawarcie umowy
A. Ochrona inwestycji specyficznych
B. Rodzaj chronionych inwestycji specyficznych
C. Związek przyczynowy między zachowaniem strony odstępującej od rozmów a realizacją inwestycji
D. Brak ochrony inwestycji bagatelnych
3. Brak racjonalnych podstaw dla pewności co do zawarcia umowy przed osiągnięciem pełnego konsensusu
4. Zaufanie do oświadczeń dotyczących warunków zawarcia umowy
5. Odpowiedzialność z tytułu nieuzasadnionej zmiany stanowiska zamiast odpowiedzialności z tytułu nieuzasadnionego zerwania rozmów
6. Ograniczenie prawa zmiany propozycji negocjacyjnych a swoboda zakończenia negocjacji. Problem spójności systemu
7. Usprawiedliwione przyczyny zawiedzenia zaufania

Część trzecia. Instrumenty ochrony interesów strony realizującej przedkontraktowe inwestycje specyficzne

Rozdział VII. Wartość inwestycji specyficznych jako podstawa ustalenia odszkodowania z tytułu naruszenia dobrych obyczajów przy zawieraniu umowy (art. 72 § 2 KC)
§ 1. Trzy grupy sytuacji będących podstawą roszczeń z tytułu odpowiedzialności przedkontraktowej
§ 2. Związek przyczynowy
I. Dwa typy związku przyczynowego określające zakres roszczeń odszkodowawczych z tytułu odpowiedzialności przedkontraktowej
II. Przypadki, w których ważna umowa wiąże strony
III. Przypadki, w których nie zawarto ważnej umowy
1. Kontrowersje wokół rozumienia związku przyczynowego na gruncie art. 72 § 2 KC
2. Naprawienie szkód powstałych w związku z zaangażowaniem w wadliwy proces zawierania umowy
A. Naprawienie szkód pozostających w związku z zaangażowaniem się w proces zawierania umowy jako rozwiązanie problemu hold-up
B. Naprawienie szkody pozostającej w związku z zaangażowaniem w proces zawierania umowy a rekompensacyjna funkcja odszkodowania
C. Argumenty odnoszące się do wykładni literalnej art. 72 § 2 KC
D. Argumenty wywodzące się z koncepcji odpowiedzialności przedkontraktowej jako odpowiedzialności z tytułu zawiedzionego zaufania
3. Naprawienie szkód pozostających wyłącznie w związku z bezprawnym zachowaniem sprawcy
IV. Przypadki, w których poszkodowany uchylił się od skutków oświadczenia
V. Przypadki, w których zawarta umowa została zmodyfikowana
§ 3. Rodzaj przedkontraktowych inwestycji specyficznych objętych ochroną odszkodowawczą
I. Inwestycje specyficzne o charakterze majątkowym
II. Inwestycje specyficzne o charakterze niemajątkowym. Problem utraconych korzyści wynikających z niezawarcia umowy alternatywnej
§ 4. Czy roszczenia odszkodowawcze z tytułu odpowiedzialności przedkontraktowej obejmują wyłącznie wartość inwestycji
przedkontraktowych?
§ 5. Sposób ustalenia wartości szkody związanej z przedkontraktowymi inwestycjami specyficznymi
I. Praktyczna przewaga roszczeń odszkodowawczych nad roszczeniami restytucyjnymi w przypadku odpowiedzialności przedkontraktowej
II. Wycena aktywów jako podstawa ustalenia rozmiaru roszczeń odszkodowawczych
III. Reguły wyceny aktywów w prawie bilansowym. Różnice z wyceną przy odszkodowaniach
IV. Szkoda poniesiona w związku z inwestycją specyficzną niewiążącą się z wytworzeniem lub nabyciem aktywów
specyficznych
V. Szkoda poniesiona w związku z inwestycją przedkontraktową polegającą na wytworzeniu lub nabyciu aktywów specyficznych,
które nie mają alternatywnego zastosowania
VI. Szkoda poniesiona w związku z inwestycją przedkontraktową polegającą na wytworzeniu lub nabyciu aktywów specyficznych,
które mają alternatywne zastosowanie
1. Szkoda jako różnica wartości nakładów oraz wartości wynikającej z możliwości alternatywnego wykorzystania aktywów specyficznych
2. Różne metodologie wyceny aktywów
3. Zasada wyceny - przy pomocy rynkowej - zbywczej wartości aktywów
4. Zastosowanie innych metod wyceny niż odniesienie do aktualnej wartości rynkowej
§ 6. Nadmierne inwestycje a wielkość odszkodowania
I. Sformułowanie problemu
II. Pojęcie nadmiernej inwestycji przedkontraktowej
III. Ograniczenie odpowiedzialności z tytułu tzw. negatywnego interesu umownego maksymalnie do wartości korzyści
objętych tzw. interesem pozytywnym
IV. Zastosowanie kryterium adekwatnego związku przyczynowego jako narzędzia przeciwdziałania nadmiernym inwestycjom przedkontraktowym
1. Sformułowanie problemu
2. Odpowiedzialność za szkody pozostające w związku z bezprawnym zachowaniem dłużnika
3. Odpowiedzialność za uszczerbek spowodowany zaangażowaniem w wadliwy proces zawierania umowy
V. Nadmierna inwestycja jako przyczynienie się do zwiększenia rozmiarów szkody
1. Sformułowanie problemu
2. Przyczynienie się do powstania szkody pozostającej w związku z bezprawnych zachowaniem dłużnika
3. Przyczynienie się do powstania szkody pozostającej w adekwatnym związku z nieskutecznych podjęciem starań o zawarcie niewadliwej umowy
§ 7. Wpływ późniejszych relacji kontraktowych stron na odszkodowanie z tytułu winy w kontraktowaniu obejmujące wartość przedkontraktowych
inwestycji specyficznych
I. Skutki zawarcia nowej umowy dotyczącej tego samego przedmiotu
II. Skutki podjęcia nieskutecznych starań o zawarcie nowej umowy

Rozdział VIII. Modyfikacja treści umowy jako środek uzupełniający w modelu ochrony inwestycji przedkontraktowych
§ 1. Modyfikacja umowy. Potrzebne uzupełnienie wachlarza środków ochrony
§ 2. Interes społeczny i indywidualny jako decydujące kryteria dopuszczalności modyfikacji umowy
§ 3. Wykorzystanie przewagi kontraktowej wynikającej z asymetrii przedkontraktowych inwestycji specyficznych jako sytuacja przymusowa
I. Sformułowanie problemu
II. Wykorzystanie przewagi wynikającej z asymetrii przedkontraktowych inwestycji specyficznych jako przypadek wyzysku
III. Wykorzystanie przewagi wynikającej z asymetrii przedkontraktowych inwestycji specyficznych a pojęcie groźby bezprawnej (art. 87 KC)
IV. Ocena obowiązującej regulacji oraz projektów jej modyfikacji
1. Ocena obowiązującej regulacji
A. Zakres przysługujących uprawnień
B. Termin wykonania uprawnień
C. Mechanizm modyfikacji umowy
2. Ocena regulacji wyzysku w projekcie I Księgi KC

Część czwarta. Fiasko prawidłowo prowadzonych starań o zawarcie umowy

Rozdział IX. Rozliczenie wartości przedkontraktowych inwestycji specyficznych w razie niezawarcia umowy przez prawidłowo działające strony
§ 1. Uwagi ogólne
§ 2. Rozliczenie jako narzędzie stymulujące prawidłowy przepływ informacji między stronami
I. Treść propozycji
II. Ocena propozycji
§ 3. Rozliczenie jako mechanizm skłaniający do realizacji inwestycji
kooperatywnych na optymalnym poziomie
I. Postulat restytucji wartości korzyści uzyskanych przez drugą stronę z nadzwyczajnych inwestycji specyficznych
II. Roszczenia o zwrot wartości korzyści płynących z inwestycji kooperatywnej de lege lata
1. Klasyfikacja przypadków
2. Inwestycje kooperatywne realizowane w trakcie rokowań na podstawie wstępnego porozumienia
3. Inwestycje kooperatywne realizowane w trakcie rokowań bez podstawy umownej
A. Zagadnienia ogólne
B. Bezpodstawne wzbogacenie
C. Roszczenia między właścicielem a posiadaczem windykowanej rzeczy
D. Roszczenia z tytułu prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia
III. Ocena trafności i proporcjonalności roszczenia o zwrot korzyści jako środka stymulującego inwestycje kooperatywne
Wnioski

Indeks rzeczowy

370 stron, Format: 14.5x20.5cm, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.