Obywatel rycerz
Zarys socjologii filmu
Niekonwencjonalna książka Marcina Darmasa o blaskach i cieniach etosu rycerskiego w
polskim filmie (na podstawie twórczości Wajdy, Munka i Skolimowskiego) jest lekturą nie
tylko dla socjologów i kulturoznawców niewątpliwie wzbudzi też zainteresowanie
współczesnych badaczy filmu i kinematografii.
Dlaczego Krzysztof Kolumb nie przerwał żeglugi do Indii i odkrył Amerykę?
Dlaczego greccy hoplici nie używali łuków?
Dlaczego Aleksander Wielki gardził tymi, którzy atakowali pod osłoną nocy?
I co to ma wspólnego z filmami Andrzeja Wajdy, Andrzeja Munka i Jerzego
Skolimowskiego?
Elementem, który łączy te odległe zjawiska, są zachowania wymykające się
racjonalnym kalkulacjom: honor, godność i odwaga ? etos rycerski. To nieprawda, że
przestał istnieć w ciemnych wiekach średnich. Żył nadal, a w wiekach XIX i XX
zaczął się demokratyzować. Obywatel rycerz. Zarys socjologii filmu jest
wędrówką po meandrach świata etosowego. Według autora ciągle znajdują się ludzie,
którzy stawiają sobie najwyższe wymagania etyczne. Co więcej, etos rycerski wciąż
silnie spaja wspólnotę.
Marcin Darmas pisze w stanie, który nazwałbym gorączką
intelektualną. Potrafi na przykład trafnie łączyć zjawiska z odległych czasów i
kontekstów i wikłać je w szersze konteksty poznawcze. W jego stylu jest to
"coś".
Wiesław Godzic
Książka Marcina Darmasa jest przeglądem różnych wcieleń etosu rycerskiego
rozumianego jako "teatr godności". Metaforyczność, symboliczność jest
bowiem tym, co sprawia, że człowiek nabiera kształtu człowieka i mówi o tym, jak
ludzie mogą być razem. Za nowymi odczytaniami procesu racjonalizacji kryje się
przekonanie, że od początku stawka była większa, niż to się niegdyś wydawało.
Małgorzata Jacyno
Praca stanowi interesujące studium filmu i jego związków z życiem społecznym,
w tym w szczególności z polityką. Pisząc ją, autor skorzystał z posiadanej przez
siebie rozległej, a w kontekście polskim bez mała unikalnej wiedzy z zakresu
socjologicznej analizy twórczości filmowej, przy czym jednak treść pracy wykracza, jak
sądzę, poza pole socjologii.
Jarosław Kilias
Marcin Darmas adiunkt w Ośrodku Kultury Francuskiej i Studiów Frankofońskich
UW. Socjolog i dziennikarz. W swojej pracy badawczej porusza się po obrzeżach nauk
społecznych. Zajmował się socjologią polityki, literatury i filmu. Drukował m.in. w
"Znaku", "Odrze" i 'Res Publice Nowej". Stały współpracownik
"Teologii Politycznej" i kwartalnika "Fronda".
230 stron, Format: 14.8x21.0cm, oprawa miękka
