Rolnicze strategie pracy i przetrwania
Studium z antropologii ekonomicznej
Książka ta jest poświęcona rolniczym strategiom pracy i przetrwania, codziennym
sposobom radzenia sobie z rzeczywistością, nieustającym próbom zmieniania świata tak,
by był jak najprzyjaźniejszy, by życie w nim było jak najłatwiejsze i najlepsze.
[...] Wychodziłam od spraw związanych ze sferą ekonomiczną działalności rolników,
ale - w zgodzie z przyjmowaną przeze mnie tezą, że działania ekonomiczne są zanurzone
w kontekście społecznym i kulturowym - nie ograniczałam tej sfery i nie kreśliłam
wyraźnych jej granic.
W rezultacie w książce pojawia się szereg wątków, które okazały się
nierozerwalnie związane ze strategiami pracy i przetrwania.
(fragment Wstępu)
Autorka podjęła temat nieczęsto angażujący uwagę badaczy
społecznych, a mianowicie problem kulturowych i społecznych aspektów działalności
ekonomicznej współczesnych rolników w Polsce ukazany w perspektywie antropologicznej.
Zagadnienia związane ze sferą gospodarowania w rolnictwie
indywidualnym bywają najczęściej rozważane w języku klasycznej ekonomii, absolutnie
niedostosowanym do specyfiki funkcjonowania i do mentalności rolników, na co już
wielokrotnie zwracali uwagę historycy gospodarczy (Witold Kula i Jacek Kochanowicz) i
tacy badacze jak Aleksander Czajanow. [...] Zaprezentowana przez Amandę Krzyworzekę
analiza antropologiczna skutecznie koryguje słabości dotychczasowych ujęć i ukazuje
rolnicze strategie jako w pełni racjonalne, choć zanurzone w skomplikowanej
rzeczywistości kulturowo-społecznej sposoby radzenia sobie z post-transformacyjną, a
więc rynkową i europejską rzeczywistością.
(z recenzji prof. dr hab. Izabelli Bukraby-Rylskiej)
WSTĘP
Rozdział I Wprowadzenie
1. Od narzekania do ekonomii – o pytaniach badawczych
2. Niebiedna Polska „B” – o terenie badań
Rozdział II Antropologia wobec aktywności ekonomicznej człowieka
1. Powstanie i rozwój antropologii ekonomicznej
2. Przedmiot badań antropologii ekonomicznej
2.1. Tematy
2.2. Antropologia ekonomiczna o chłopach
3. Antropologia ekonomiczna a natura ludzka
4. Antropologia ekonomiczna i badania wśród rolników w Polsce
Rozdział III Bohaterowie
1. Jednostka a rodzina
2. Chłop a rolnik
3. Niejednorodność grupy
4. Przeszłość a teraźniejszość
Rozdział IV Kręgi
1. Lokalność
2. Wieś–miasto
3. Państwo–Unia Europejska
CZĘŚĆ PIERWSZA – DECYZJE
Rozdział I Proces podejmowania decyzji
1. Historia zakontraktowanych ziemniaków
2. Przygotowanie gruntu pod decyzje – nieustaące konsultacje
3. Kto podejmuje decyzje?
4. Czynniki wpływające na decyzje
Rozdział II Wiedza i strategie informacyjne
1. Dwie historie o dystrybucji informacji na poziomie lokalnym
2. Ź ródła wiedzy
2.1. Szkolenia
2.2. Media
2.3.Źródło wiedzy a jej wartość
3. Niewiedza z wyboru
4. Wiedza kobiet, wiedza mężczyzn
5. Wiedza raz dana i zawsze słuszna
CZĘŚĆ DRUGA – PRACA
Rozdział I Antropologia pracy
1. Czym jest praca?
2. „Retoryka walki”
3. Praca w czasach ponowoczesnych
Rozdział II Strategie pracy na roli
1. Bycie rolnikiem jako strategia
1.1. Historia zwykłego dnia
1.2. Specyfika życia i pracy na wsi. Zamiłowanie
2. Strategia dywersyfikacji działan
2.1. Historia odkupionego magazynu .
2.2. Bezpieczna wielotorowość
3. Strategia specjalizacji
3.1. Historia komputerowej chlewni
3.2. Opłacalna jednotorowość
4. Strategie korzystania ze świadczeń
4.1. Historia gospodarstwa przepisanego za rentę strukturalną
4.2. Renty i inne świadczenia
5. Strategia nietypowego prowadzenia gospodarstwa
5.1. Historia „zasuszanych” krów
5.2. Mniej typowe strategie prowadzenia gospodarstwa
6. Strategie pracy kobiecej
6.1. Historia gospodyni domowej „na zastę?pstwie”
6.2. Babska robota
7. Strategie współpracy sąsiedzkiej
7.1. Historia spółek i jaskółek
7.2. Współpraca sąsiedzka
8. Strategie finansowe .
8.1. Historia rolnika, który wybrukował drogę
8.2. Odwaga inwestowania
CZĘŚĆ TRZECIA – CODZIENNA ARYTMETYKA
Rozdział I Domowy budżet
1. Wspólnotowy charakter budżetu
2. „Koszty”, czyli nierozróżnianie wydatków i inwestycji
3. Różne rodzaje pienieędzy
Rozdział II Strategie konsumowania
1. Strategie oszczędzania
1.1. Zakupy
1.2. Wtórne używanie przedmiotów – okruchy ze stołu – innowacyjność
1.3. Ekologia w służbie ekonomii
1.4. Oszczędzanie czasu
2. Strategie wydawania
2.1. Oznaki luksusu
2.2. Produkty, których się niekupuje
2.3. Wakacje
3. Strategie dawania
Rozdział III Bogactwo i bieda
1. Bogactwo
2. Bieda
3. „Retoryka niezamożności”
Rozdział IV Strategie liczenia
1. Podawanie cen
2. Targowanie się
3. Przeliczanie
4. Liczenie zysków
Rozdział V „Opłacalność”
1. „Dokładanie” do gospodarki
2. Wszystko albo nic
3. „Opłacalność ” a kontakty międzyludzkie
4. Nieopłacalność rent strukturalnych?
ZAKOŃCZENIE
Rozdział I Uczciwość
1. Trzy historie o uczciwym postępowaniu
1.1. Historia drewna zabranego teściowi
1.2. Historia sfałszowanego ubezpieczenia
1.3. Historia tuczenia świn ´ i „skidki”
2. Uczciwość jako regulator stosunków wewnątrz grupy
Rozdział II Niezalezność
1. Elastyczność
2. Niechęć wobec spółek i „syndrom samodzielnego autorstwa”
3. Niechęć wobec ingerencji państwa
4. Opłacalność jako warunek niezależności
5. Zabezpieczenie przed ryzykiem – bycie dobrym gospodarzem
Rozdział III Sprawiedliwość
1. Równość czy adekwatność
2. Niezgoda na zasady wolnorynkowe
BIBLIOGRAFIA
ZESTAWIENIE ROZMÓW
348 stron, Format: 13.5x21.5cm, oprawa miękka
