HORYZONTALNY WYMIAR SPRAW KONSTYTUCYJNYCH FLORCZAK-WĄTOR M. Księgarnia

Horyzontalny wymiar praw konstytucyjnych

Koniecznym elementem konstytucjonalizacji prawa w Polsce jest horyzontalny wymiar wolności i praw człowieka.

Tezy tej nikt nie kwestionuje, jednak nie była ona dotychczas przedmiotem szerzej zakrojonych badań. Potrzeba ich prowadzenia jest oczywista z trzech powodów.

Po pierwsze, ze względu na ścisłe związki polskiego prawa z systemami prawnymi innych państw, w szczególności członków Unii Europejskiej.

Po drugie, ze względu na ujednolicanie międzynarodowych standardów ochrony praw człowieka i, po trzecie, ze względu na potrzeby praktyki, która jest coraz częściej konfrontowana z horyzontalnym wymiarem praw człowieka. Monika Florczak-Wątor takie badania podejmuje. Za bardzo interesującą uważam analizę poszczególnych modeli horyzontalnego obowiązywania praw konstytucyjnych.

Autorka przedstawia własną ich charakterystykę, sposób funkcjonowania oraz ocenia je pod kątem realizacji ochrony praw konstytucyjnych.

Czytelnik uzyskuje dzięki temu aktualny i reprezentatywny obraz współczesnego stanu badań i praktyki orzeczniczej w zakresie horyzontalnego obowiązywania praw.

Monografia ta powinna nie tylko zapoczątkować dyskusję nad horyzontalnym wymiarem praw człowieka gwarantowanych przez polską Konstytucję, lecz także stanowić jej główny punkt odniesienia.

Z recenzji dr. hab. Piotra Tulei, prof. UJ

Od autora

Wstęp

I. PRAWA KONSTYTUCYJNE W STOSUNKACH HORYZONTALNYCH
1. Uwagi wstępne
2. Analiza pojęcia "prawa konstytucyjne"
2.1. Prawo konstytucyjne w znaczeniu podmiotowym i przedmiotowym
2.2. Prawa konstytucyjne a wolności konstytucyjne
2.3. Typologia praw konstytucyjnych
3. Analiza pojęcia "stosunek horyzontalny"
3.1. Ogólna charakterystyka stosunku horyzontalnego
3.2. Podstawowe zasady rządzące stosunkiem horyzontalnym
4. Kształtowanie się warunków rozwoju idei horyzontalnego działania praw konstytucyjnych
4.1. Zacieranie granicy między tym, co publiczne, i tym, co prywatne
4.2. Ewolucja funkcji i zadań państwa
4.3. Ewolucja treści i funkcji konstytucji
4.4. Ewolucja treści i funkcji praw konstytucyjnych
4.5. Ewolucja sposobu konstytucjonalizacji praw jednostki
5. Wnioski

II. MODELE HORYZONTALNEGO DZIAŁANIA PRAW KONSTYTUCYJNYCH
1. Uwagi wstępne
2. Model bezpośredniego horyzontalnego działania praw konstytucyjnych
2.1. Model unmittelbare Drittwirkung w Niemczech
2.1.1. Podstawy konstytucyjne
2.1.2. Rozwój modelu w orzecznictwie sądowym
2.1.3. Ocena modelu w doktrynie prawa
2.2. Model constitutional action w Irlandii
2.2.1. Podstawy konstytucyjne
2.2.2. Rozwój modelu w orzecznictwie sądowym
2.2.3. Ocena modelu w doktrynie prawa
2.3. Ogólna charakterystyka modelu w ujęciu porównawczym
3. Model pośredniego horyzontalnego działania praw konstytucyjnych
3.1. Model mittelbare Drittwirkung w Niemczech
3.1.1.Podstawy konstytucyjne
3.1.2. Rozwój modelu w orzecznictwie sądowym
3.1.3. Ocena modelu w doktrynie prawa
3.2. Model indirect horizontal application w RPA
3.2.1. Podstawy konstytucyjne
3.2.2. Rozwój modelu w orzecznictwie sądowym
3.2.3. Ocena modelu w doktrynie prawa
3.3. Ogólna charakterystyka modelu w ujęciu porównawczym
4. Model pozytywnych obowiązków państwa w zakresie ochrony praw jednostki w stosunkach horyzontalnych
4.1. Model Grundrechtliche Schutzpfl ichten des Staates w Niemczech
4.1.1. Podstawy konstytucyjne
4.1.2. Rozwój modelu w orzecznictwie sądowym
4.1.3. Ocena modelu w doktrynie prawa
4.2. Ogólna charakterystyka modelu
5. Model wymagający ustalenia działania państwa
5.1. Model state action w USA
5.1.1. Podstawy konstytucyjne
5.1.2. Rozwój modelu w orzecznictwie sądowym
5.1.2.1. Orzeczenie Civil Rights Cases
5.1.2.2. Rozwój modelu na tle spraw dotyczących dyskryminacji rasowej
5.1.2.3. Ekspansja modelu w latach 40. i 50. XX w.
5.1.2.4. Regres rozwoju modelu w latach 70. XX w.
5.1.2.5. Podejście liberalne od lat 90. XX w.
5.1.2.6. Podsumowanie
5.1.3. Ocena modelu w doktrynie prawa
5.2. Model governmental action w Kanadzie
5.2.1. Podstawy konstytucyjne
5.2.2. Rozwój modelu w orzecznictwie sądowym
5.2.3. Ocena modelu w doktrynie prawa
5.3. Ogólna charakterystyka modelu w ujęciu porównawczym
6. Modele teoretyczne sformułowane w niemieckiej doktrynie prawa
6.1. Drei-Ebenen-Modell der Drittwirkung Roberta Alexy‘ego
6.2. Zurechnungstheorie Jrgena Schwabego
7. Wnioski

III. ZAKRES HORYZONTALNEGO DZIAŁANIA PRAW KONSTYTUCYJNYCH
1. Uwagi wstępne
2. Pojęcie kolizji praw konstytucyjnych
3. Prawa konstytucyjne jako zasady (nakazy optymalizacyjne)
4. Zasada proporcjonalności i jej znaczenie dla zakresu horyzontalnego działania praw konstytucyjnych
5. Mechanizm ważenia wartości leżących u podstaw praw konstytucyjnych jako sposób wyznaczania zakresu horyzontalnego działania tych praw
5.1. Pojęcie wartości
5.2. Aksjologiczne podstawy konstytucji
5.3. Aksjologia konstytucyjnych praw i wolności jednostki
5.4. Zasady działania mechanizmu ważenia wartości
5.5. Zasada poszanowania konstytucyjnych praw i wolności jako naturalna metoda rozstrzygania kolizji praw konstytucyjnych
6. Stosowanie mechanizmu ważenia w poszczególnych modelach horyzontalnego działania praw konstytucyjnych
7. Wnioski

IV. HORYZONTALNY WYMIAR PRAW I WOLNOŚCI W KONSTYTUCJI RP
1. Uwagi wstępne
2. Problem horyzontalnego działania konstytucyjnych praw i wolności w pracach nad Konstytucją RP
2.1. Rozwiązania przyjęte w projektach konstytucyjnych
2.2. Dyskusja nad zasadnością zamieszczenia klauzuli horyzontalnego działania w Konstytucji RP
2.3. Wnioski dla wykładni przepisów konstytucyjnych
3. Regulacja praw i wolności w Konstytucji RP
3.1. Sposób regulacji konstytucyjnych praw i wolności
3.2. Podział konstytucyjnych praw i wolności
3.3. Podmioty konstytucyjnych praw i wolności
3.3.1. Zasada uniwersalności korzystania z konstytucyjnych praw i wolności
3.3.2. Obywatel jako podmiot konstytucyjnych praw i wolności
3.3.3. Szczególnie określone podmioty konstytucyjnych praw i wolności
3.3.4. Problem podmiotowości konstytucyjnej podmiotów realizujących funkcje władzy publicznej
3.3.5. Problem podmiotowości prawnokonstytucyjnej publicznych podmiotów gospodarczych
4. Bezpośrednie stosowanie konstytucji jako warunek horyzontalnego działania konstytucyjnych praw i wolności
4.1. Warunki, od których spełnienia zależy bezpośrednie stosowanie konstytucji
4.2. Ewolucja zasady bezpośredniego stosowania konstytucji w polskiej doktrynie prawa i orzecznictwie sądowym do 1997 r.
4.3. Przebieg prac nad przepisem konstytucyjnym statuującym zasadę bezpośredniego stosowania Konstytucji RP
4.4. Treść normatywna zasady bezpośredniego stosowania konstytucji w kształcie nadanym jej przez art. 8 ust. 2 Konstytucji RP
4.4.1. Zasada bezpośredniego stosowania konstytucji a zasada jej nadrzędności
4.4.2. Bezpośrednie stosowanie konstytucji na tle przepisów konstytucyjnych dotyczących stosowania innych aktów prawnych
4.4.3. Doktrynalne sposoby defi niowania pojęcia bezpośredniego stosowania konstytucji
4.5. Formy bezpośredniego stosowania konstytucji
4.5.1. Samoistne stosowanie konstytucji
4.5.2. Współstosowanie konstytucji i ustawy
4.5.3. Stosowanie kolizyjne konstytucji i ustawy
4.6. Wyjątki od zasady bezpośredniego stosowania konstytucji
4.7. Wnioski

5. ADAPTACJA MODELI HORYZONTALNEGO DZIAŁANIA KONSTYTUCYJNYCH PRAW I WOLNOŚCI W POLSKICH REALIACH KONSTYTUCYJNYCH
5.1. Model bezpośredniego horyzontalnego działania praw konstytucyjnych
5.1.1. Warunki wstępne
5.1.2. Prawa i wolności w Konstytucji RP nadające się do bezpośredniego horyzontalnego stosowania
5.1.3. Podmioty prywatne jako podmioty zobowiązane do realizacji konstytucyjnych praw i wolności
5.1.4. Obowiązki będące korelatem konstytucyjnych praw i wolności
5.1.5. Konsekwencje naruszenia konstytucyjnych praw i wolności przez podmioty prywatne
5.1.6. Wnioski
5.2. Model pośredniego horyzontalnego działania praw konstytucyjnych
5.2.1. Warunki wstępne
5.2.2. Przenikanie wartości konstytucyjnych do prawa prywatnego w następstwie bezpośredniego stosowania Konstytucji RP
5.2.2.1. Podstawowe założenia mechanizmu promieniowania wartości konstytucyjnych
5.2.2.2. Znaczenie klauzul generalnych i innych zwrotów niedookreślonych
5.2.2.3. Współstosowanie konstytucji i ustaw jako sposób wypełniania treścią klauzul generalnych i innych zwrotów niedookreślonych
5.2.2.4. Sąd jako organ transponujący wartości konstytucyjne do prawa prywatnego
5.2.2.5. Kontrola sposobu przenikania wartości konstytucyjnych do prawa prywatnego
5.2.3. Wnioski
5.3. Model obowiązków ochronnych państwa w stosunkach horyzontalnych
5.3.1. Warunki wstępne
5.3.2. Państwo jako podmiot zobowiązany do realizacji konstytucyjnych praw i wolności jednostki
5.3.3. Pozytywny charakter obowiązku ochrony konstytucyjnych praw i wolności jednostki przez państwo
5.3.4. Obowiązek ochrony przez państwo słabszej strony stosunku horyzontalnego
5.3.5. Wnioski
5.4. Model wymagający ustalenia działania państwa
5.4.1. Warunki wstępne
5.4.2. Podmioty prywatne odpowiadające tak jak organy władzy publicznej
5.4.3. Podmioty prywatne realizujące zadania publiczne
5.4.4. Wnioski
6. Uwagi końcowe

Zakończenie

Wykaz skrótów
Wykaz skróconych nazw aktów prawnych
Wykaz orzeczeń
Bibliografia

450 stron, Format: 16.0x23.5cm, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.