Japonizacja
Anime i jego polscy fani
"Książka Piotra Siudy i Anny Koralewskiej to próba wyjaśnienia fenomenu
seriali anime w kontekście popularności, jaką cieszą się w samej Japonii, ale przede
wszystkim w świecie Zachodu, ze szczególnym uwzględnieniem Polski.
Popularność ta przekłada się na wytworzenie się specyficznej subkultury fanów,
którzy aktywnie włączają się w promocję poszczególnych seriali oraz w ich
jakościowe oblicze, tłumacząc we własnym zakresie ścieżki dialogowe i tworząc
napisy do filmów (często z pogwałceniem restrykcyjnie rozumianych praw autorskich).
Oznacza to, że fani przestają być jedynie typowymi konsumentami dzieła filmowego, ale
także współtwórcami złożonego fenomenu, jakimi są seriale anime. Umożliwia to
współczesna technologia – dziś każdy użytkownik komputera może edytować filmy na
własnym sprzęcie. Powodzenie projektów przygotowywanych przez fanów jest
współcześnie powszechną praktyką – także w Polsce. Fani przygotowują napisy do
seriali anime, edytują filmy i publikują w sieci wyniki swej pracy. Co równie istotne
– dzięki sieci użytkownicy chętnie komentują wyniki takiej pracy edytorskiej i
dzielą się spostrzeżeniami na temat jakości napisów tworzonych przez fanów. [...]
Szczególną rolę w rozważaniach zawartych w książce stanowią rozdziały dotyczące
polskich fansuberów – ich swoistości, tworzenia subkultury i zachowań świadczących
o pasji, z jaką wykonują swoje dzieła (często traktowane niemal w kategoriach
specyficznego posłannictwa). [...] . Wyniki badania własnego nad polską subkulturą
fansuberską stanowią o wartości omawianego dzieła – jest ono oryginalnym wkładem w
refleksję naukową na polu socjologii i kulturoznawstwa. Dokonano tu badania drogą
wywiadów z fanami anime, wypowiadającymi się na różnorodne tematy związane z
funkcjonowaniem subkultury fansuberskiej, filozofią daru i wymiany, akcjami wymieniania
się filmami przez fanów, dylematami moralnymi, kwestiami stosunku do praw autorskich,
konstytuowania się wirtualnej wspólnoty wraz z wytwarzaniem się mechanizmów nagród i
negatywnych sankcji wobec tych, którzy przejawiają zachowania dewiacyjne".
prof. Marek Jeziński
Piotr Siuda – zainteresowany między innymi popkulturą,
sieciowością i kulturami fanowskimi. Adiunkt w Katedrze Socjologii na Wydziale
Administracji i Nauk Społecznych UKW w Bydgoszczy, wykładowca na Humanistyce 2.0 tej
uczelni. Publicysta, badacz, koordynator projektów oraz autor książek: "Religia a
Internet", "Kultury prosumpcji".
Anna Koralewska – absolwentka Instytutu Socjologii Uniwersytetu
Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Wyższej Szkoły Bankowej w Toruniu. Ekspertka z
centralnej bazy ekspertów Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, od 2010 roku ocenia wnioski
o dofinansowanie projektów z Europejskiego Funduszu Społecznego. Jej naukowe
zainteresowania to społeczności fanów anime i manga.
Wprowadzenie
Część I. Globalne oddziaływanie anime
Rozdział 1.
1.1. Przezwyciężając dominację Stanów Zjednoczonych
1.2. Przezwyciężając kulturową bliskość
1.3. Japonizacja przez anime
1.4. Kłopoty w raju
1.5. Pytania
Rozdział 2.
2.1. Anime jako produkt amerykański
2.2. Anime jako produkt japoński
2.3. A może bezwonność?
Rozdział 3.
3.1. Kolejne powody popularności
3.2. Kreatywność i jej pochodna numer jeden, czyli powtórkowość
3.3. Kreatywność i jej pochodna numer dwa, czyli odmienność tematyki
3.4. Kreatywność i jej pochodna numer trzy, czyli odmienność sposobu rysowania
3.5. Kreskówki nie dla dzieci
3.6. Kreskówki dla dzieci, czyli potęga kawaii
3.7. Postmodernizm i ryzyko
Część II. Otaku, czyli o fanach
Rozdział 4.
4.1. Najbardziej zaangażowani konsumenci
4.2. Negatywny wizerunek fana
4.3. Kolekcjonerzy znaczeń
4.4. Entuzjazm i wtórna produkcja
4.5. Internetowe społeczności fanów
4.6. Wspólnoty internetowe a inteligencja otwarta i kolektywna
4.7. Niewidzialna rewolucja, czyli o rodzajach kolektywnej inteligencji
4.8. Codzienność społeczności wiedzy Pierrea Lévyego
Rozdział 5.
5.1. Fani anime
5.2. Otaku
5.3. Tworząca informacyjna elita
5.4. Otaku jako propagatorzy anime
Rozdział 6.
6.1. Otaku jako wyraz postmodernizmu
6.2. Trzy pokolenia otaku
6.3. Kołowrót symulakrów
6.4. Baza danych
6.5. Moe
6.6. Krytyka Azumy
6.7. Anime a japońskość
6.8. Transnarodowość i lokalność w jednym
Część III. Polscy fansuberzy anime
Rozdział 7.
7.1. Skąd się wzięli polscy fansuberzy?
7.2. Słownik terminów
7.3. „Dziadkowie fansubingu” (19MO) czyli od kaset do plików
7.4. Czas poświęcany „subtytlom”
7.5. Obraz przeciętniaka z nieprzeciętnej społeczności
7.6. Fan to nie ja
7.7. Robię to tylko dla siebie
7.8. Czynnik zabawowy
Rozdział 8.
8.1. Trzy dekady postępu niezgodnego z prawem
8.2. Prawo autorskie w świecie cyfrowym
8.3. Pewne prawa zastrzeżone
8.4. Opowieść o darze
8.5. „Od fanów dla fanów”
8.6. Nie będziesz brał pieniędzy, ani płacił
8.7. A po licencji niech ci ręka odpadnie
8.8. Moralna schizofrenia i sposoby na jej obejście
8.9. Tragedia wspólnego pastwiska
8.10. Akcja „Anime za free”
8.11. Kara za bezinteresowność
8.12. Powiązania między fansuberami a rynkiem komercyjnym na polskim przykładzie
Rozdział 9.
9.1. W głębi grupy fansuberskiej
9.2. „Samodzielne Jednostki Subujące”, które „tak naprawdę nigdy nie są same”
9.3. Poławiacze pereł
9.4. Ci, którzy sami odchodzą i ci, którzy muszą odejść
9.5. Otwarty podział pracy
9.6. Mechanizmy kontroli
9.7. Płynność w wielkim stylu
9.8. Prestiż i popularność grupy
Rozdział 10.
10.1. O czym mówi ideał fansubera?
10.2. Pomoc i wsparcie tylko dla inteligentnych
10.3. „Dla dobra suba” – system komentarzy
10.4. Co daje plagiat?
10.5. Czarna owca społeczności
Zakończenie
Aneks metodologiczny
348 stron, oprawa miękka
