Szkice o sferze publicznej i polskim społeczeństwie obywatelskim
Zasadnicza część prac zebranych w niniejszej publikacji jest poświęcona
problematyce polskiej, ściślej - procesowi formowania się polskiego społeczeństwa
obywatelskiego. Zamysłem autora nie było jednak, jak można by oczekiwać, pokazanie
przeobrażeń społeczeństwa polskiego, które nastąpiły po upadku systemu tzw.
realnego socjalizmu w roku 1989, czyli w wyniku odzyskania przez Polskę niepodległości,
przestawienia gospodarki z planowej na wolnorynkową, a także wejścia naszego kraju do
politycznych, gospodarczych oraz militarnych struktur Europy, i szerzej - zachodniego
świata. Przeciwnie. Motywem przewodnim tej książki jest próba pokazania, że rola
wymienionych czynników w przeobrażeniach społeczeństwa polskiego jest w istotny
sposób ograniczana i modyfikowana, niekiedy wręcz wypaczana, przez tradycyjne elementy
czy też wzory kulturowe, ukształtowane i utrwalone w narodowej historii. Oddziaływanie
tych tradycyjnych czynników kulturowych będzie z czasem słabnąć. Ów czas trzeba
wszelako widzieć w perspektywie historycznie długiego trwania społeczeństw. W procesie
słabnięcia starych wzorców kulturowych znaczącą rolę odegrają przemiany
świadomości zbiorowej. I z myślą o owych koniecznych przemianach przygotowałem tę
książkę.
Fragment Słowa od autora
Kazimierz Zbigniew Sowa jest socjologiem, absolwentem, a obecnie profesorem zwyczajnym
Uniwersytetu Jagiellońskiego i kierownikiem Katedry Badań Społeczeństwa Obywatelskiego
Słowo od autora 7
Sfera publiczna i działania społeczne 11
Społeczeństwo obywatelskie a polityka. Uwagi o historycznych uwarunkowaniach i
perspektywach społeczeństwa obywatelskiego w Polsce 53
Obywatel w państwie, czyli o typach ładu zbiorowego i społeczeństwie polskim
słów kilka 89
Polak jako obywatel. Uwarunkowania historyczno-kulturowe 109
Tożsamość Europy a jej wewnętrzne granice 129
O osobliwościach pojęcia narodu i mniejszości narodowej w Europie
Środkowo-Wschodniej 151
O „miłowaniu czynem i prawdą”. Kilka uwag o pracy i gospodarce na marginesie
encyklik Jana Pawła II 169
Solidarność – społeczny ideał miłości 185
Summary 193
Contents 197
198 stron, A5, oprawa miękka