Wprowadzenie do semantyki językoznawczej
Podstawowy podręcznik do semantyki wykorzystywany na studiach filologicznych.
Autorka omawia ogólne zagadnienia teoretyczno-metodologiczne i szczegółowe problemy
semantycznego opisu wyrazów i wypowiedzi.
Część I przedstawia podstawy teoretyczne i metodologiczne oraz omawia
główne współczesne teorie semantyczne.
Część II poświęcona jest opisowi semantycznemu wyrazów i zdań.
Część III omawia ciekawe problemy z pogranicza semantyki i pragmatyki.
Wstęp do wydania pierwszego
Przedmowa do wydania trzeciego
Część pierwsza OGÓLNE PROBLEMY TEORETYCZNE SEMANTYKI
Rozdział I. Problem definicji znaczenia
1. Filozoficzne koncepcje znaczenia
1.1. W kręgu szeroko rozumianej psychologii: znaczenie jako element myśli
1.2. Znaczenie jako zachowanie: ujęcie behawioralne
1.3. Znaczenie jako przedmiot idealny: znaczenie intencjonalne
1.4. Ujęcie denotacyjno-konotacyjne: znaczenie jako przedmiot lub cechy przedmiotów
1.5. Znaczenie jako świadomość ekstensji i potoczna wiedza o obiektach (teoria Putnama)
1.6. Znaczenie (sens) jako związek między wyrażeniami
1.7. Znaczenie jako sposób użycia wyrażenia
2. Lingwistyczne koncepcje znaczenia
3. Znaczenie jako własność znaku
Rozdział II. Znaczenie jednostek systemu a znaczenie wypowiedzi (semantyka a
pragmatyka)
1. Akt mowy i jego składniki
2. Odróżnienie znaczenia systemowego i pragmatycznego wypowiedzi
3. Systemowe wykładniki intencji wypowiedzi
4. Przedmiot semantyki: badanie znaczeń jednostek systemu
Rozdział III. Problemy teoretyczno-metodologiczne semantycznego opisu
wyrażeń językowych
1. Znaczenie leksykalne a znaczenie tekstowe
2. Granice między polisemią a monosemią
3. Typy znaczeń wariantowych
4. Typy polisemii właściwej
5. Polisemia a homonimia
6. Problem tzw. znaczeń konotacyjnych (asocjacji)
7. Składnik emocjonalno-oceniający znaczeń wyrazów
8. Problem zapisu znaczenia
Rozdział IV. Współczesne teorie semantyczne
1. Semantyka w obrębie strukturalnej teorii języka: badanie pól semantycznych
2. Badanie semantyczne w obrębie generatywnej teorii języka
2.1. Semantyka w teorii Chomskiego
2.2. Dalsza krytyka teorii Chomskiego
2.3. Główne idee semantyki generatywnej
3. Semantyka składnikowa
4. Model „Sens-Tekst”
5. Teoria aktów mowy i badanie pragmatycznych znaczeń wypowiedzi
5.1. Teoria aktów mowy i teora illokucji
5.2. Typy aktów mowy
5.3. Grice`a teoria znaczenia: pojęcie implikatury
6. Semantyka kognitywna
6.1. Nowe spojrzenie na metaforę
6.2. Konstruowanie pojęć: profilowanie, figura i tło
6.3. Problemy kategoryzacji: rozmycie granic, pojęcie prototypu
6.4. Problemy polisemii: rodziny (sieci znaczeń)
Część druga SZCZEGÓŁOWE PROBLEMY SEMANTYCZNEGO OPISU ZDAŃ I
JEDNOSTEK LEKSYKALNYCH
Rozdział I. Ogólna charakterystyka struktury semantycznej zdania
1. Struktura predykatowo-argumentowa
2. Typy predykatów i podstawowe role semantyczne argumentów
3. Wyrażenia argumentowe
4. Modalność
5. Charakterystyka temporalna zdarzeń
6. Charakterystyka lokatywna i inne składniki semantyczne wypowiedzi
Rozdział II. Rozkład semantyczny predykatów
1. Źródła idei rozkładania znaczeń
2. Współczesne próby rozkładania predykatów
3. Typy składników semantycznych
4. Hierarchia składników semantycznych
5. Próba ogólnej klasyfikacji predykatów
Rozdział III. Problemy referencji
1. Typy zdań ze względu na referencję (charakterystyka ogólna)
2. Zdania z referencją szczegółową określoną
3. Zdania z referencją szczegółową nieokreśloną
4. Zdania ogólne
5. Kwantyfikacja określeń czasu, miejsca i sposobu
6. Wprowadzanie negacji do zdań z kwantyfikatorami
7. Zdania niedookreślone referencyjnie
8. Wtórny system referencyjny: anafora
Rozdział IV. Problemy modalności
1. Punkty dyskusyjne w kwestii modalności
2. Typy modalności: charakterystyka ogólna
3. Modalność intencjonalna
4. Modalność epistemiczna
5. Modalność deontyczna
6. Modalność wyrażana systemowo a klasyfikacja aktów mowy
Rozdział V. Charakterystyka temporalna wypowiedzi
1. Czas jako kategoria zdarzeń
2. Informacje temporalne a modalność
3. Czas w wypowiedzeniach powiadamiających
4. Główne sposoby wyznaczania czasu zdarzeń
5. Wewnętrzna charakterystyka temporalna predykatów
Część trzecia POGRANICZA SEMANTYKI I PRAGMATYKI
Rozdział I. Informacje przekazywane przez wypowiedź niejawnie
1. Informacje przekazywane (uzyskiwane) pragmatycznie
2. Informacje sugerowane przez typ wypowiedzi (warunki właściwego użycia)
3. Informacje przekazywane systemowo przez części zdań poza asercją
4. Typy presupozycji leksykalnych
Rozdział II. Badanie mechanizmów rozumienia wypowiedzi
1. Problem wiedzy o świecie: ramy interpretacyjne
2. Zasady wnioskowania (inferencji): teoria implikatur Grice`a i teoria relewancji
Sperbera i
Wilson
3. Aluzja, metafora, ironia
Rozdział III. Pojęcie językowego obrazu świata i sposoby jego rekonstrukcji
1. Definicje językowego obrazu świata
2. Podstawy rekonstrukcji językowego obrazu świata
3. Analiza przykładu: językowy obraz ziemi
4. Aspekty porównawcze: badanie różnic w językowych obrazach świata
Uwagi końcowe
Bibliograf
224 strony, Format: 16.5x24.0cm, oprawa miękka
