W publikacji omówiono zagadnienia związane z odpowiedzialnością powstałą na
skutek szkody majątkowej. Problemy związane z zadośćuczynieniem za doznaną krzywdę
(rekompensatą za cierpienia fizyczne i psychiczne) omówiono w osobnej publikacji tego
autora (Zadośćuczynienie za szkodę niemajątkową, Oficyna Wydawnicza Branta ).
W rozdziale pierwszym przedstawiono pojęcie szkody majątkowej oraz jej rodzaje. Autor
podjął również próbę rozgraniczenia szkody majątkowej od niemajątkowej.
Zagadnienie to wzbudza szereg wątpliwości i dlatego kryteria podziału tych dwóch
instytucji prawnych z pewnością będą pomocne osobom, które w ramach swojej działalności
lub wykonywanego zawodu muszą dokonywać oceny charakteru wyrządzonej szkody.
Rozdział drugi poświęcony jest czynnikom wpływającym na określenie wysokości
odszkodowania. Autor przedstawia metody ustalanie odszkodowania zastosowane we współczesnym
prawodawstwie. Szczegółowo została omówiona zasada pełnego odszkodowania
obowiązującego w prawie polskim. Osobno przedstawiono zagadnienie uzyskania
odszkodowania za korzyści, które poszkodowany mógłby uzyskać, gdyby nie została
wyrządzona mu szkoda. Ponadto przedstawiony jest też problem miarkowania odszkodowania
tzn. obniżania wysokości odszkodowania z uwagi na okoliczności sprawy (np. stopień
winy sprawy, stosunki majątkowe), a także problem pomniejszania wysokości odszkodowania
o korzyści jakie uzyskał poszkodowany - trzeba bowiem pamiętać, że określone
zdarzenie powodujące szkodę może też - dzięki np. ubezpieczeniu - przynieść
korzyść majątkową, która częściowo pokryje szkodę.
Rozdział trzeci dotyczy szeregu zagadnień związanych ze sposobem naprawienia szkody.
Omówiono takie zagadnienia, jak przywrócenie stanu poprzedniego (naprawienie naruszonego
dobra) i wynagrodzenie szkody poprzez wypłatę odszkodowania pieniężnego. Przedstawiono
również funkcje jakie nauka prawa przypisuje instytucji odpowiedzialności
odszkodowawczej.
Rozdział czwarty dotyczy problematyki wynagrodzenia szkody wyrządzonej na osobie
czynem niedozwolonym. Do tej kategorii zalicza się szkody wynikające z uszkodzenia
ciała, rozstroju zdrowia, pozbawienia życia lub wolności, naruszenia innych dóbr
osobistych. Rozważania autora dotyczą tylko szkody majątkowej, a nie zagadnień
związanych z wygrodzeniem krzywdy. Poruszono zatem problem zwrotu poniesionych przez
poszkodowanego kosztów np. leczenia (wydatki na lekarstwa, pomoc pielęgniarki itp.),
odpowiedniego odżywiania się, zakupienie odpowiednich urządzeń (np. wózka
inwalidzkiego). Szkoda majątkowa obejmuje też sprawę renty, która ma rekompensować
poszkodowanemu utratę dochodów na skutek całkowitej lub częściowej niezdolności do
pracy zarobkowej. Autor omawia zagadnienia szczegółowe związane z przyznaniem renty,
zmianą wysokości i czasu trwania renty. Poruszony został też problem odszkodowania
przysługującego osobom bliskim poszkodowanego, który zmarł tj. roszczeniu o zwrot
kosztów leczenia i pogrzebu, a także renty jaka im przysługuje w celu pokrycia środków
utrzymania jakie dostarczał im zmarły .
W rozdziale piątym zasygnalizowane zostały zagadnienia graniczne, które wiążą
się z cywilnoprawnym odszkodowania majątkowego tj. zagadnienie obowiązku naprawienia
szkody w prawie karnym, w prawie pracy i roszczeniem o zaniechanie naruszania dóbr
prawnych.
Opracowanie A. Szpunara w sposób usystematyzowany prezentuje zagadnienie odszkodowania
majątkowego. Jego poglądy zaciekawią przede wszystkim przedstawicieli nauki prawa.
Opracowanie zawiera niewątpliwie cenne wskazówki dla praktyków prawa: sędziów,
adwokatów, radców prawnych. Mogą być one też pomocne osobom zatrudnionym w sektorze
ubezpieczeń. Z pewnością z publikacją powinni się zapoznać studenci prawa, którzy
chcą poszerzyć swoją wiedzę na temat odszkodowania.
Książka może być również w pewnym zakresie pomocna osobom nie mających
wykształcenia prawniczego lub wiedzy prawniczej nabytej w toku swojej pracy zawodowej, a
chcącym zdobyć informacje o roszczeniach jakie im przysługują. Jednak aby uniknąć
nieporozumień i rozczarowania muszę zaznaczyć, że publikacja nie ma charakteru
poradnika dla nieprawników. Nie ma w niej żadnych wzorów pism prawnych, ani zwięzłego
i jasnego wyjaśnienia jak uzyskać odszkodowanie. W mojej ocenie książka jest napisana
w dosyć przystępny sposób, to jednak trzeba podkreślić, że jest to publikacja
naukowa i większość osób nie mających kontaktu z prawem może ocenić ją jako zbyt
trudną i zbyt teoretyczną. Z tego względu należy traktować opracowanie jako źródło
uzupełnienia podstawowej wiedzy i pomoc w rozstrzygnięciu niektórych wątpliwości.
212 stron