ZAKRES REDYSTRYBUCJI DOCHODOWEJ W UBEZPIECZENIOWYM SYSTEMIE EMERYTALNYM
Niniejsza praca jest rozprawą doktorską napisaną i obronioną w 2010 r. w Szkole
Głównej Handlowej w Warszawie. Jej celem jest sklasyfikowanie i ustalenie tendencji
zmian redystrybucji dochodowej występującej w systemach emerytalnych oraz dokonanie
pomiaru i oceny redystrybucji dochodowej występującej w części bazowej polskiego
systemu ubezpieczenia emerytalnego. Centralną tezą jest stwierdzenie, iż reformowanie
systemów emerytalnych w kierunku rozwiązań o zdefiniowanej składce i finansowania
kapitałowego powoduje znaczne ograniczenie redystrybucji dochodów występującej w
zabezpieczeniu społecznym na okres starości. Jednakże, ze względów społecznych, jest
ona nadal stosowana, choć przy wykorzystaniu innych narzędzi redystrybucyjnych.
Przykładem takiego podejścia do redystrybucji jest zmiana systemu zabezpieczenia
emerytalnego w Polsce.
W pracy wykorzystane zostały analizy porównawcze, metody statystyczne oraz modele
aktuarialne, możliwe do zastosowania w studiach i badaniach emerytalnych. Podstawowymi
źródłami informacji są publikacje tematyczne i dokumenty instytucji emerytalnych, akty
prawne oraz dane statystyczne (demograficzne i finansowe).
Spis treści:
WPROWADZENIE
ROZDZIAŁ I. UBEZPIECZENIE W ZABEZPIECZENIU EMERYTALNYM
1. Ryzyko starości w systemie zabezpieczenia społecznego
1.1.1. Definicje ryzyka społecznego
1.1.2. Katalog ryzyk społecznych
1.1.3. Pojęcie i charakterystyka ryzyka starości
1.2. Zabezpieczenie emerytalne
1.2.1. Zabezpieczenie emerytalne jako przedmiot polityki społecznej
1.2.2. Definicja i cele systemu zabezpieczenia emerytalnego
2. Zarządzanie ryzykiem starości w systemie zabezpieczenia emerytalnego
2.1. Metody zabezpieczenia emerytalnego
2.2. Przesłanki wyboru metody ubezpieczenia w zarządzaniu ryzykiem starości
3. Definicja ubezpieczeniowego systemu emerytalnego
ROZDZIAŁ II. CECHY SYSTEMÓW I TYPOLOGIA REFORM EMERYTALNYCH
1. Charakterystyki systemów zabezpieczenia emerytalnego
1.1. Systemy bazowe i dodatkowe
1.2. Zasady przystępowania do systemów
1.3. Metody finansowania systemów
1.4. Formuły obliczania świadczeń emerytalnych
1.5. Zarządzanie systemami
1.6. Tradycyjne i nowoczesne systemy emerytalne
2. Koncepcje prezentacji systemów emerytalnych
2.1. Klasyczna koncepcja wielofilarowego systemu emerytalnego
2.2. Podejście Międzynarodowej Organizacji Pracy
2.3. Typologia Banku Światowego
2.4. Terminologia Komisji Europejskiej
2.5. Propozycja Europejskiego Stowarzyszenia Zabezpieczenia Emerytalnego
2.6. Inne koncepcje wielofilarowego systemu emerytalnego
3. Reformowanie systemów emerytalnych - tendencje światowe
3.1. Podstawowe przesłanki reformowania systemów emerytalnych
3.2. Typologie reform emerytalnych
3.3. Główne kierunki zmian systemów emerytalnych
ROZDZIAŁ III. ZNACZENIE I FORMY REDYSTRYBUCJI W SYSTEMACH EMERYTALNYCH
1. Wprowadzenie do redystrybucji dochodów
1.1. Polityka społeczna a sprawiedliwy podział dochodów
1.2. Koncepcje sprawiedliwości społecznej
1.3. Pojęcie redystrybucji
1.4. Motywy redystrybucji - tezy podstawowe
2. Redystrybucja emerytalna jako szczególny rodzaj redystrybucji dochodów
2.1. Cele i funkcje redystrybucji emerytalnej
2.2. Definicja redystrybucji emerytalnej
2.3. Rodzaje redystrybucji emerytalnej
2.4. Narzędzia redystrybucji emerytalnej
2.4.1. Stopa składki emerytalnej
2.4.2. Wysokość opłat
2.4.3. Zróżnicowanie wieku emerytalnego
2.4.4. Tablice przeciętnego dalszego trwania życia
2.4.5. Parametryzacja świadczeń
2.4.6. Emerytura minimalna
2.4.7. Waloryzacja świadczeń
2.5. Redystrybucja a ekwiwalentność systemu emerytalnego
3. Redystrybucja emerytalna w świetle reformowania systemów emerytalnych -
tendencje zmian
ROZDZIAŁ IV. MIARY REDYSTRYBUCJI EMERYTALNEJ
1. Miary zróżnicowania wysokości i adekwatności świadczeń emerytalnych
1.1. Wskaźnik zróżnicowania wysokości emerytur
1.2. Stopy zastąpienia
2. Miary ogólnego stopnia redystrybucji
2.1. Wskaźnik efektywnej progresywności
2.2. Indeksy progresywności
3. Miary bazujące na wartości przepływów emerytalnych
3.1. Wartość bieżąca przepływów emerytalnych netto
3.2. Stopa oskładkowania netto
3.3. Współczynnik wartości bieżącej
3.4. Zróżnicowanie wewnętrznych stóp zwrotu
4. Problemy pomiaru redystrybucji w systemach emerytalnych
ROZDZIAŁ V. REDYSTRYBUCYJNOŚĆ POLSKIEGO SYSTEMU UBEZPIECZENIA EMERYTALNEGO
1. Stary system emerytalny
1.1. Podstawowe zasady funkcjonowania systemu
1.2. Finansowanie
1.3. Wypłata świadczeń
2. Nowy system emerytalny
2.1. Przesłanki zmiany systemu emerytalnego
2.2. Zasadnicze zmiany w funkcjonowaniu systemu
2.3. Podstawowe zasady funkcjonowania nowego systemu
2.4. Finansowanie
2.5. Wypłata świadczeń
2.5.1. Formuła emerytury repartycyjnej
2.5.2. Formuła emerytury kapitałowej
3. Redystrybucyjność starego systemu emerytalnego
3.1. Parametryzacja formuły emerytalnej
3.2. Zróżnicowanie wieku emerytalnego
3.3. Emerytura minimalna
3.4. Waloryzacja świadczeń
4. Elementy redystrybucyjne w nowym bazowym systemie emerytalnym
4.1. Koszty transformacji systemu
4.2. Kapitał początkowy
4.3. Kredytowanie składek
4.4. Indeksacja uprawnień
4.5. Dziedziczenie środków
4.6. Stopa zwrotu OFE
4.7. Tablice przeciętnego dalszego trwania życia
4.8. Wielość form wypłaty świadczeń emerytalnych
4.9. Emerytura minimalna
4.10. Waloryzacja emerytury
ROZDZIAŁ VI. WPŁYW REDYSTRYBUCJI NA ZRÓŻNICOWANIE EMERYTUR BAZOWYCH -
PRZYKŁAD POLSKIEGO SYSTEMU UBEZPIECZENIA EMERYTALNEGO
1. Metoda badawcza
2. Źródła danych
3. Wyniki empiryczne
3.1. Wysokość świadczeń emerytalnych
3.2. Wskaźnik relatywnego zróżnicowania wysokości świadczeń
3.3. Stopy zastąpienia
3.4. Wewnętrzne stopy zwrotu
4. Ocena redystrybucji w nowym bazowym systemie emerytalnym
ZAKOŃCZENIE
BIBLIOGRAFIA
SPIS RYSUNKÓW
SPIS TABEL
253 strony, B5, oprawa miękka
