Boska radość powtórzenia
Idea wiecznego powrotu
Ponownie narodzisz się w jakimś łonie, ponownie ukształtuje się twój szkielet,
ponownie trafi ta właśnie stronica do tych samych twoich rąk, ponownie przemierzysz
wszystkie godziny aż do godziny twej niepojętej śmierci [Borges, Doktryna cykli].
Sformułowanie Jorge Luisa Borgesa wydobywa inspirującą siłę Nietzscheańskiej myśli
o wiecznym powrocie, a równocześnie uwypukla jej przenikliwy i dojmujący charakter.
Zdanie sobie sprawy z możliwości takiego powtórzenia może prowadzić do
zakwestionowania oczywistości naszego trwania w czasie, wyobcowuje nas z nas samych. Idea
wiecznego powrotu skłania do zadania pytania, które od tej pory powinno nam towarzyszyć
nieustannie: „Czy chcesz tego jeszcze raz i jeszcze niezliczone razy?”.
Hanna Buczyńska-Garewicz, komentując chyba najbardziej znane wyrażenie tej idei –
paragraf 341 Wiedzy radosnej – twierdzi, że na to pytanie można odpowiedzieć dwojako:
wściekłością „zgrzytania zębami” lub „boską radością powtórzenia”, która
rodzi się wraz z umiłowaniem wiecznego powracania losu. Monografia Boska radość
powtórzenia. Idea wiecznego powrotu ponawia pytanie o filozoficzne znaczenie
Nietzscheańskiej idei wiecznego powrotu w przekonaniu, że wywołane w ten sposób
odpowiedzi będą istotne nie tylko dla badaczy pism Nietzschego, lecz także dla
wszystkich zainteresowanych problemem ludzkiego istnienia w czasie.
Prezentowana praca jest próbą, z jednej strony, ustosunkowania się do obecnych w
literaturze interpretacji „myśli przepaścistej”, poddania ich refleksji i krytyce, z
drugiej – pokazania nowych możliwości jej rozumienia. Obok rozważań filozoficznych
proponuje rozważania filologiczne, które porządkują system pojęć związanych z
kategorią czasu w języku greckim oraz w literaturze greckiej.
Monika Proszak, Anna Żymełka
Boska radość powtórzenia: postawienie problemu 9
Hanna Buczyńska-Garewicz
Wieloznaczność myśli o wiecznym powrocie wszystkiego 27
Bogdan Banasiak
Wieczny powrót w myśli Friedricha Nietzschego – chaos czy ład? 41
Jacek Filek
Idea wiecznego powrotu jako zaprzeczenie bezpowrotności 59
Krzysztof Bielawski
?????? (chronos) – ?????? (kairos) – ???? (aion):
czas dla filologa 63
Paweł Pieniążek
Jednostka i kosmos. Rozdarta wieczność w Nietzscheańskiej wizji wiecznego
powrotu 71
Stanisław Łojek
Incipit Tragoedia: Heidegger o Nietzscheańskiej myśli wiecznego powrotu 89
Radosław Strzelecki
Święte „tak”. Idea wiecznego powrotu jako zadanie pojednania z czasem 109
Piotr Augustyniak
Wieczny powrót – między przymusem powtarzania a wolą mocy 123
Malwina Rolka
Zagadka Ariadny – mityczny szyfr wiecznego powrotu 133
Arkadiusz Górnisiewicz
Starożytność na szczycie nowoczesności. Karl Löwith o Nietzscheańskiej idei
wiecznego powrotu 151
Anna Szklarska
Myśl przepaścista i jej konsekwencje 163
Maciej Banasik
Schopenhauer i Nietzsche. Koncepcja afirmacji woli życia jako antycypacja idei
wiecznego powrotu 183
Karolina Feć
Czy wieczny powrót oznacza koniec nihilizmu? 197
Przemysław Tacik
Idea wiecznego powrotu Nietzschego a mesjanizm nowoczesnej filozofii
213
Alfred Fouillée
Uwaga o Nietzschem i Langem: „wieczny powrót”, przeł. Bogdan
Banasiak 233
Bibliografia 245
Noty o autorach 249
252 strony, Format: 16.0x23.0cm, oprawa miękka