Kosmetologia
Podstawy
Podręcznik zgodny z obowiązujacą podstawą programową, przeznaczony do nauki
kosmetologii w zawodzie technik usług kosmetycznych.
Zawiera 22 rozdziały, w których omówiono zagadnienia związane z budową skóry i
jej przydatków, rodzajami cery i ich pielęgnacją, a także problemami skóry starczej i
wrażliwej ze zmianami naczyniowymi. Zostały opisane metody diagnostyki skóry, wpływ
czynników zewnętrznych, hormonów i odżywiania na skórę.
Omówiono różne metody pielęgnowania skóry w gabinecie kosmetycznym oraz
substancje czynne wykorzystywane do produkcji kosmetyków. Sporo miejsca poświęcono
wadom i schorzeniom skóry, jak np. nadmierne owłosienie, cellulit, rozstępy,
otyłość, zaburzenia barwnikowe, blizny, nadmierna potliwość.
W ostatnim rozdziale omówiono zagadnienia chirurgii plastycznej i estetycznej. Po
każdym rozdziale zamieszczono pytania i zadania kontrolne.
Na końcu zamieszczono wykaz literatury oraz skorowidz najważniejszych pojęć.
Książka ma bogatą szatę graficzną.
1. Wstęp
7
1.1. Czym jest kosmetologia?
7
1.2. Kosmetyki a kosmeceutyki
8
1.3. Kosmetyki naturalne
8
1.4. Rodzaje zabiegów kosmetycznych
9
2. Budowa skóry i jej przydatków
10
2.1. Naskórek
10
2.1.1. Warstwa podstawna (rozrodcza) 11
2.1.2. Warstwa kolczysta
11
2.1.3. Warstwa ziarnista
11
2.1.4. Warstwa rogowa
11
2.2. Skóra właściwa
13
2.3. Tkanka podskórna
14
2.4. Unaczynienie skóry
14
2.5. Unerwienie skóry
. 14
2.6. Płaszcz wodno-lipidowy (hydro-lipidowy)
14
2.7. Wskaźnik pH skóry
15
2.8. Flora bakteryjna i grzybiczna skóry
15
2.9. Przydatki skóry
16
2.9.1. Gruczoły potowe ekrynowe
16
2.9.2. Gruczoły potowe apokrynowe
16
2.9.3. Gruczoły łojowe
17
2.9.4. Budowa i fizjologia włosów
17
2.9.5. Cykl rozwoju włosa
19
2.9.6. Badanie włosów
21
2.9.7. Budowa paznokcia
21
2.10. Funkcje skóry
22
2.11. Przenikanie przez skórę
23
2.11.1. Przenikanie przez warstwę rogową 23
2.11.2. Nośniki składników biologicznie czynnych – mikrokapsułki
24
2.11.3. Drogi przenikania składników aktywnych 24
3. Cera, jej rodzaje i pielęgnacja
26
3.1. Cera normalna
26
3.2. Cera sucha
27
3.2.1. Jak rozpoznać suchą skórę?
27
3.2.2. Z czego wynika suchość skóry?
27
3.2.3. Choroby skóry objawiające się przesuszeniem 28
3.2.4. Pielęgnacja skóry suchej
30
3.2.5. Składniki aktywne kosmetyków nawilżających 30
3.2.6. Zabiegi nawilżające
32
3.2.7. Zabiegi z wykorzystaniem masek nawilżających 32
3.3. Cera tłusta
34
3.3.1. Zaskórniki i inne zmiany o podłożu łojotokowym 35
3.3.2. Przyczyny powstawania skóry tłustej 37
3.3.3. Choroby skóry o podłożu łojotokowym 37
3.3.4. Metody pielęgnacji skóry tłustej
42
3.3.5. Zabiegi pielęgnacyjne dla skóry tłustej
46
3.4. Cera mieszana
49
4. Skóra starcza 47
4.1. Mechanizmy starzenia się skóry
47
4.1.1. Endogenne (wewnątrzpochodne) mechanizmy starzenia się skóry
47
4.1.2. Egzogenne (zewnątrzpochodne) mechanizmy starzenia się skóry
48
4.1.3. Miostarzenie (starzenie mimiczne)
48
4.2. Cera atroficzna a cera zniszczona
48
4.3. Obraz ogólny starzejącej się skóry
50
4.4. Rodzaje zmarszczek
50
4.5. Kierunki pielęgnacji skóry starczej
51
4.5.1. Złuszczanie naskórka
51
4.5.2. Stymulacja fibroblastów
51
4.5.3. Wygładzanie zmarszczek przez czynniki napinające
52
4.5.4. Tworzenie filmu ochronnego
52
4.5.5. Ochrona przed działaniem wolnych rodników 52
4.6. Zabiegi odmładzające
53
4.6.1. Mikrodermabrazja
53
4.6.2. Pilingi chemiczne
53
4.6.3. Mezoterapia
53
4.6.4. Fotoodmładzanie za pomocą lasera
54
4.6.5. Lasery ablacyjne
54
4.6.6. Lasery nieablacyjne
54
4.6.7. Laser frakcyjny
54
4.6.8. IPL
55
4.6.9. Fale radiowe (radiofrekwencja)
55
4.6.10. Promieniowanie podczerwone
56
4.6.11. Elektrostymulacja
56
4.6.12. Masaż kosmetyczny
56
5. Skóra wrażliwa ze zmianami naczyniowymi
62
5.1. Przyczyny powstawania skóry wrażliwej
63
5.2. Zmiany naczyniowe – teleangiektazje
63
5.2.1. Przyczyny powstawania teleangiektazji 64
5.2.2. Fizykoterapeutyczne metody łagodzenia teleangiektazji
64
5.2.3. Składniki aktywne preparatów kosmetycznych do pielęgnacji cery naczyniowej
67
5.2.4. Metody usuwania teleangiektazji
68
6. Metody diagnostyki skóry
71
6.1. Pomiar zabarwienia skóry
71
6.2. Pomiar nawilżenia skóry
72
6.3. Pomiar stopnia przetłuszczania się skóry
72
6.4. Ocena stopnia elastyczności skóry
73
6.5. Grubość skóry
73
6.6. Pomiar gładkości skóry – profilometria
73
6.7. Odczyn skóry
74
6.8. Wrażliwość skóry
74
6.9. Lampa Wooda
74
6.10. Dermatoskop
75
6.11. Diagnostyka ultradźwiękami (ultrasonografia)
75
6.12. Wywiad kosmetyczny
76
7. Wpływ czynników zewnętrznych na skórę
78
7.1. Działanie promieniowania słonecznego na skórę
78
7.1.1. Promieniowanie UVA
79
7.1.2. Promieniowanie UVB
79
7.1.3. Promieniowanie UVC
79
7.2. Obrona skóry przed działaniem promieniowania ultrafioletowego
80
7.3. Substancje fotouczulające
80
7.4. Fototypy
80
7.5. Filtry promieniochronne
80
7.6. Solarium (łóżko opalające)
83
7.7. Sztuka opalania
83
7.8. Środki przyspieszające opalanie
84
7.9. Fałszywa opalenizna – samoopalacze
84
7.10. Wolne rodniki
85
7.10.1. Źródła wolnych rodników
85
7.10.2. Ochrona przed działaniem wolnych rodników – antyoksydanty
(przeciwutleniacze) 86
7.11. Wpływ niskich temperatur na skórę. Preparaty ochronne
88
8. Hormony a skóra
89
8.1. Przysadka mózgowa
90
8.2. Charakterystyka wybranych gruczołów dokrewnych i ich hormonów
91
8.2.1. Szyszynka
91
8.2.2. Tarczyca
91
8.2.3. Nadnercza
92
8.2.4. Gonady płciowe
93
8.3. Estrogeny w kosmetykach
95
9. Wpływ odżywiania na skórę
96
9.1. Składniki pożywienia oraz ich wpływ na wygląd i funkcjonowanie i skóry
97
9.1.1. Węglowodany (cukrowce, sacharydy) 97
9.1.2. Białka (proteiny)
98
9.1.3. Tłuszcze (lipidy)
98
9.1.4. Witaminy
99
9.1.5. Składniki mineralne
105
9.1.6. Substancje witaminopodobne
110
10. Aromaterapia w kosmetyce
113
10.1. Olejki eterycze
113
10.2. Metody pozyskiwania olejków eterycznych z roślin 114
10.3. Wody aromatyczne
. 115
10.4. Zabiegi aromaterapeutyczne
115
10.4.1. Masaż aromaterapeutyczny
116
10.4.2. Kąpiel aromaterapeutyczna 116
10.4.3. Kompres aromaterapeutyczny
117
10.4.4. Inhalacje olejkami eterycznymi
117
10.5. Ryzyko związane ze stosowaniem aromaterapii. Testy uczuleniowe
119
10.6. Przechowywanie olejków eterycznych
120
10.7. Jakość i bezpieczeństwo stosowania olejków eterycznych
120
10.8. Wybrane olejki eteryczne stosowane w gabinecie kosmetycznym i ich wpływ na
skórę 121
11. Zioła w kosmetyce
126
11.1. Historia ziołolecznictwa
126
11.2. Roślinne substancje biologicznie czynne
127
11.2.1. Glikozydy
128
11.2.2. Garbniki
129
11.2.3. Alkaloidy
129
11.2.4. Azuleny
130
11.2.5. Olejki eteryczne
130
11.2.6. Terpeny
130
11.2.7. Balsamy i żywice
131
11.2.8. Śluzy i pektyny
131
11.2.9. Witaminy
132
11.2.10. Składniki mineralne
132
11.2.11. Fitoestrogeny
132
11.2.12. Fosfolipidy
132
11.2.13. Fitosterole
133
11.2.14. Ceramidy (sfingolipidy)
133
11.2.15. Węglowodany (cukry)
133
11.2.16. Białka (proteiny)
134
11.2.17. Kwasy tłuszczowe
134
11.2.18. Tłuszcze roślinne
135
11.2.19. Woski
140
11.2.20. Karotenoidy (karotenowce)
141
11.2.21. Chlorofil
141
11.2.22. Henna
141
11.3. Sposoby przygotowywania i stosowania ziół
141
11.3.1. Tradycyjne metody przetwarzania ziół
141
11.3.2. Metody kosmetycznego wykorzystywania wyciągów roślinnych pozyskiwanych
tradycyjnie 143
11.3.3. Przemysłowe metody przetwarzania ziół
143
11.4. Przechowywanie ziół
144
11.5. Algi
144
11.5.1. Substancje aktywne alg
145
11.5.2. Zastosowanie alg w kosmetyce
146
11.6. Przegląd roślin zielarskich stosowanych w kosmetyce 148
11.7. Grzyby stosowane w kosmetyce
161
12. Składniki biologicznie aktywne kosmetyków pochodzenia zwierzęcego i
mineralnego 162
12.1. Składniki pochodzenia zwierzęcego
162
12.1.1. Embrioblasty
162
12.1.2. Placenta
162
12.1.3. Kolagen
162
12.1.4. Lanolina i euceryt
163
12.1.5. Propolis (kit pszczeli)
163
12.1.6. Miód
163
12.1.7. Wosk pszczeli
163
12.1.8. Mleko
163
12.1.9. Tran (rybi tłuszcz)
164
12.1.10. Olbrot
164
12.1.11. Melatonina
164
12.1.12. Wydzieliny zwierząt wykorzystywane do produkcji perfum
164
12.2. Składniki kosmetyków pochodzenia mineralnego
165
12.2.1. Talk
165
12.2.2. Bentonit
165
12.2.3. Kaolin (glinki kosmetyczne)
165
12.2.4. Ziemia okrzemkowa
166
12.2.5. Czarne błoto (błoto z Morza Martwego)
166
12.2.6. Mika
166
13. Nadmierne owłosienie
167
13.1 Metody usuwania nadmiernego owłosienia
168
13.1.1. Depilatory chemiczne
169
13.1.2. Woskowanie
169
13.1.3. Cukrowanie (epilacja na zimno)
170
13.1.4. Elektroepilacja
170
13.1.5. Światłoterapia w usuwaniu nadmiernego owłosienia
173
13.1.6. Nitkowanie ( threading )
175
13.1.7. Ultradźwięki
175
14. Złuszczanie naskórka
176
14.1. Piling typu scrub
177
14.2. Piling enzymatyczny
178
14.3. Piling typu gommage
178
14.4. Mikrodermabrazja
178
14.4.1. Mikrodermabrazja korundowa
178
14.4.2. Mikrodermabrazja diamentowa
179
14.4.3. Oksydermabrazja (hydroabrazja)
179
14.5. Piling kawitacyjny (ultradźwiękowy)
180
14.6. Dermabrazja laserowa
181
14.7. Dermabrazja klasyczna
182
14.8. Piling ziołowy
182
14.9. Pilingi chemiczne (chemabrazja)
182
14.9.1. -Hydroksykwasy (AHA)
183
14.9.2. ß-Hydroksykwasy – kwas salicylowy
184
14.9.3. Inne substancje chemiczne stosowane do złuszczania naskórka
184
15. Lipodystrofia typu kobiecego – cellulit
186
15.1. Obraz skóry dotkniętej cellulitem
186
15.2. Etiopatogeneza cellulitu
187
15.3. Fazy rozwoju cellulit
188
15.4. Rodzaje cellulitu
189
15.5. Diagnostyka cellulitu
189
15.5.1. USG (ultrasonografia)
189
15.5.2. Termografia
189
15.5.3. Wideokapilaroskopia
189
15.6. Profilaktyka cellulitu
190
15.7. Pielęgnacja skóry z cellulitem
190
15.7.1. Środki zmniejszające przepuszczalność naczyń i wspomagające krążenie
190
15.7.2. Środki wspomagające lipolizę
190
15.7.3. Środki nawilżające
190
15.8. Zabiegi antycellulitowe
191
15.9. Cellulit. Cellulitis. Pseudocellulit
192
16. Rozstępy
194
16.1. Mechanizm powstawania rozstępów
194
16.2. Terapia rozstępów skórnych
196
16.3. Zabiegi przeciwdziałające rozstępom
196
17. Nadwaga i otyłość. Zabiegi wyszczuplające
198
17.1. Zmiany skórne towarzyszące otyłości
199
17.2. Zabiegi wyszczuplające
200
17.2.1. Elektrostymulacja
200
17.2.2. Masaż lipolityczny
201
17.2.3. Lipoliza iniekcyjna
201
17.2.4. Liposukcja
201
17.3. Kosmetyki wyszczuplające
201
18. Zaburzenia barwnikowe skóry. Przebarwienia. Odbarwienia
203
18.1. Rodzaje zaburzeń pigmentacyjnych
203
18.2. Proces powstawania barwnika w skórze
204
18.3. Rodzaje przebarwień
205
18.3.1. Piegi (ephelides)
205
18.3.2. Ostuda (melasma)
205
18.3.3. Plamy soczewicowate (lentigines)
206
18.3.4. Przebarwienia pozapalne
206
18.4. Hipopigmentacje (odbarwienia)
206
18.5. Leczenie przebarwień
207
18.5.1. Środki lecznicze w terapii przebarwień 207
18.5.2. Zabiegi stosowane do rozjaśniania przebarwień 208
19. Blizny
209
19.1. Mechanizm gojenia się rany i powstawania blizny 209
19.2. Rodzaje blizn
209
19.3. Metody leczenia blizn
. 210
20. Nadmierna potliwość. Leczenie
212
20.1. Metody terapeutyczne leczenia nadpotliwości
213
20.2. Preparaty kosmetyczne przeciw nadpotliwości
213
21. Pielęgnacja skóry cukrzyka
215
21.1. Czym jest cukrzyca?
215
21.2. Pielęgnacja skóry u chorych na cukrzycę
216
22. Chirurgia estetyczna i plastyczna
217
22.1. Wypełnianie zmarszczek
218
22.1.1. Nietrwałe (wchłaniające się) materiały wypełniające zmarszczki
218
22.1.2. Trwałe (niewchłaniające się) materiały wypełniające zmarszczki
219
22.1.3. Inne środki stosowane do wypełniania zmarszczek
219
22.2. Profilaktyka zmarszczek mimicznych
220
22.3. Metody leczenia zmarszczek
220
22.3.1. Mezoterapia
220
22.3.2. Embrioblasty
222
22.3.3. Elektroriduliza
222
22.4. Operacje odmładzające twarz
222
22.4.1. Plastyka twarzy (lifting twarzy)
222
22.4.2. Plastyka czoła
223
22.4.3. Plastyka powiek (blefaroplastyka)
223
22.4.4. Operacje modelujące kształt warg
223
22.4.5. Plastyka obwisłego podbródka
223
22.4.6. Plastyka szyi
224
22.4.7. Korekcja odstających uszu
224
22.4.8. Operacje kosmetyczne nosa
224
22.4.9. Operacje kosmetyczne piersi
224
22.4.10. Modelowanie sylwetki
225
22.4.11. Plastyka pozostałych części ciała
226
22.5 Operacje plastyczne a pielęgnacja skóry
227
Literatura
228
Skorowidz
210
240 stron, Format: 23.0x21.5cm, oprawa miękka
