Trzy oblicza unijnych granic
Polityka granic zewnętrznych Unii Europejskiej
Książka stanowi próbę wyjaśnienia fenomenu Unii Europejskiej.
Odwołując się do trzech modeli terytorialnej organizacji władzy autorka pyta, czy
realizowany w UE projekt politycznego i ekonomicznego zjednoczenia ma charakter
quasi-państwowy, (neo)średniowieczny czy imperialny? Odpowiedź na to pytanie przynosi
analiza funkcjonalnego wymiaru unijnych granic zewnętrznych. Pokazuje ona, że na gruncie
unijnej polityki granic zewnętrznych równolegle realizowane są konkurujące ze sobą
trzy strategie oddziaływania na funkcje i charakter tych granic. Ukierunkowano je na
obniżanie stopnia izolacji obszarów przygranicznych, ustanawianie ekskluzyjnego reżimu
kontroli granic oraz budowanie przyjaznej (za)granicy poprzez tworzenie w jej otoczeniu
zewnętrznym powiązań o charakterze gospodarczym i politycznym oraz rozpowszechnianie
standardów i systemu wartości, przyjętych przez UE. Książka polecana jest studentom
europeistyki i stosunków międzynarodowych, a także wszystkim tym, których nurtują
pytania, czym jest i w którą stronę zmierza UE.
Publikacja jest wartościowym i twórczym przedsięwzięciem co najmniej z trzech
przyczyn:
• wyboru tematu – aktualnego i stanowiącego przedmiot zainteresowania różnych
dyscyplin naukowych: politologii, prawa, socjologii, ekonomii czy socjologii;
• twórczej jego konceptualizacji z pokazaniem różnych aspektów omawianego zjawiska
przy równocześnie silnym osadzeniu w paradygmatach politologicznych;
• analitycznego charakteru przejawiającego się w podporządkowaniu niezbędnego opisu
potrzebom formułowanych wniosków i syntez.
- prof. dr hab. Konstanty A. Wojtaszczyk, Katedra Europeistyki, Wydział Dziennikarstwa
i Nauk Politycznych, Uniwersytet Warszawski
Przedmiot zainteresowania autorki stanowi nieustannie reinterpretowany koncept granicy i
praktyka (polityka) kształtowania wielości granic w ramach i na obrzeżach Unii
Europejskiej. (…) Jest to publikacja z wielu względów fascynująca i wybitna.
- doc. dr hab. Henryk Szlajfer, Instytut Studiów Politycznych PAN
Monika Trojanowska-Strzęboszewska – doktor nauk politycznych,
adiunkt w Katedrze Instytucji Europejskich Instytutu Politologii UKSW, absolwentka Szkoły
Nauk Społecznych przy IFiS PAN. Obszar zainteresowań badawczych: integracja europejska,
ze szczególnym uwzględnieniem problematyki dotyczącej granic zewnętrznych UE oraz
europejskich polityk imigracyjnych, a także teorii i koncepcji integracji europejskiej.
Spis treści:
Wykaz ważniejszych skrótów
Wstęp
ROZDZIAŁ 1
UE jako terytorialna jednostka polityczna
Czym jest UE?
UE - projekt quasi-państwowy, (neo)średniowieczny czy imperialny?
Terytorialny charakter UE
Lokalizacja i zmiany granic zewnętrznych UE
Pozaeuropejski wymiar granic zewnętrznych UE
ROZDZIAŁ 2
Kształtowanie się polityki granic zewnętrznych UE
Geneza polityki granic zewnętrznych UE
Polityka EWG wobec regionów przygranicznych
Polityka EWG wobec osobowych kontroli granicznych
Kwestie kontroli granic w ramach współpracy międzyrządowej - na "obrzeżach"
EWG
Istota i pojęcie polityki granic zewnętrznych Unii Europejskiej
Wewnętrzne zróżnicowanie polityki granic zewnętrznych UE
ROZDZIAŁ 3
Współpraca transgraniczna
Problematyka granic w sferze polityki regionalnej
Postrzeganie granic w kontekście regionów przygranicznych
Instrument działania - Inicjatywa Wspólnotowa INTERREG
Priorytet - współpraca transgraniczna
"Otwarte" granice jako cel
ROZDZIAŁ 4
Kontrole graniczne
Problematyka granic w Obszarze Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości
Postrzeganie granic w kontekście swobody przepływu osób
Instrument działania - acąuis Schengen
Priorytet - wzmocnione kontrole graniczne
"Szczelne" granice jako cel
ROZDZIAŁ 5
Stabilizacja (za)granicy
Problematyka granic w obszarze stosunków zewnętrznych
Postrzeganie granic w kontekście europejskiego bezpieczeństwa
Instrument działania - strategie partnerstwa i akcesji
Priorytet - "bądźcie tacy jak my"
Przyjazna (za)granica jako cel
ROZDZIAŁ 6
Polityka UE wobec wybranych granic zewnętrznych
"Tak jakby" granice
Granice UE z minipaństwami
Granice UE z państwami EFTA
Granice "trwałe"
Granica dysproporcji i podziałów
Partnerstwo śródziemnomorskie
Priorytet uszczelniania granic
Zakończenie, czyli jakie granice jakiej UE?
Spis map
Bibliografia
1.Źródła
2.Monografie i opracowania
3.Artykuły i analizy
Indeks
318 stron, B5, oprawa miękka