EUROPEJSKIE ZGRUPOWANIE INTERESÓW GOSPODARCZYCH W PRAWIE POLSKIM SOKOŁOWSKI M. Księgarnia

Europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych w prawie polskim

Europejskie prawo spółek jako jeden z lepiej zharmonizowanych działów prawa wspólnotowego daje podmiotom gospodarczym prowadzącym swą działalność na terenie Unii Europejskiej szereg wyspecjalizowanych form prawnych w ramach których możliwa jest transgraniczna współpraca. Europejskie Zgrupowanie Interesów Gospodarczych było jedną z pierwszych form umożliwiających taką kooperację. Pomimo upływu 25 lat od powstania regulacji prawnej Zgrupowania, nadal stanowi ono dogodną formułę kooperacji pomiędzy przedsiębiorcami unijnymi. Wynika to z faktu, że Zgrupowanie nie jest obciążone tradycyjnymi wymogami formalnymi związanymi z funkcjonowaniem spółek handlowych, nie wymaga zwłaszcza formy notarialnej, a księgowość i wymogi prawnopodatkowe są bardzo uproszczone. Niniejsza monografia oprócz komentarza do polskich przepisów zawiera kompleksowe omówienie praktycznych aspektów związanych z działalnością Zgrupowania w warunkach polskiego prawa. Dużym walorem opracowania jest najszersze w dotychczasowym polskim piśmiennictwie szerokie ujęcie prawnoporównawcze nas tle regulacji innych państw członkowskich Unii, w szczególności Niemiec gdzie Zgrupowanie jest obecne od 25 lat. Doktryna i piśmiennictwo niemieckie podają bogate przykłady i doświadczenia z dziedziny Zgrupowania, które z racji tradycyjnych podobieństw pomiędzy polskim a niemieckim prawem handlowym mogą stanowić źródło inspiracji dla polskich Zgrupowań. Całościowego ujęcia tematu dopełnia pogłębiona analiza aspektów nowego międzynarodowego prawa prywatnego międzynarodowego w świetle węzłowych zagadnień prawa europejskiego.

Spis treści

Przedmowa ................................................................................................. XIII

Wykaz skrótów ........................................................................................... XV

Wykaz literatury ........................................................................................ XXIII

Rozdział I. Geneza oraz ogólna charakterystyka prawna Zgrupowania 1

1. Wstęp. Geneza EZIG ........................................................................... 1

1.1. Stanowisko niemieckich prawników wobec francuskiej koncepcji GIE ........................................................................... 3

1.2. Proces tworzenia nowej formy prawnej . Europejskiego Zgrupowania Interesów Gospodarczych ................................... 3

1.3. EZIG . nowa forma prawna europejskiego prawa spółek ........ 7

1.4. Stanowisko niemieckich prawników wobec powstania EZIG .. 7

2. Ogólna charakterystyka prawna Zgrupowania. Prawo właściwe Zgrupowania. Zastosowanie i wykładnia Rozporządzenia Nr 2137/85 w kontekście prawa europejskiego i polskiego ................................... 10

2.1. Prawne ograniczenia dziedzin działalności Zgrupowania ........ 14

2.2. Zgrupowanie w porównaniu do niektórych form kooperacji .... 17

2.2.a. Trust ............................................................................. 17

2.2.b. Kartel ............................................................................ 17

2.2.c. Holding ........................................................................ 18

2.2.d. Koncern ........................................................................ 18

2.2.e. Joint venture ................................................................. 19

2.2.f. Pool .............................................................................. 21

2.2.g. Konsorcjum .................................................................. 21

3. Osobowość prawna spółek i ich siedziba jako wyznaczniki kondycji prawnej Zgrupowania .......................................................................... 22

3.1. Rozróżnienie zagadnienia podmiotowości prawnej

i osobowości prawnej ................................................................ 24

3.2. Ewolucja pojęcia osobowości prawnej ..................................... 25

3.3. Osobowość prawna i zdolność prawna spółek osobowych

w polskim prawie handlowym .................................................. 29

3.4. Podmiotowość prawna spółki jawnej ........................................ 29

3.5. Historyczne ujęcie koncepcji podmiotowości prawnej jednostek organizacyjnych ........................................................................ 31

4. Majątek spółki jawnej ......................................................................... 36

5. Zdolność prawna i podmiotowość prawna polskiej spółki jawnej jako wyznacznik zakresu zdolności prawnej i podmiotowości prawnej polskiego Zgrupowania ......................................................... 37

6. Zgrupowanie i jego członkowie w polskim procesie sądowym .......... 44

6.1. Zakres zdolności procesowej i zdolności sądowej Zgrupowania jako korelat zdolności prawnej Zgrupowania ..... 44

6.2. Zgrupowanie i jego członkowie jako strona procesowa w stosunku zewnętrznym .......................................................... 47

6.3. Zgrupowanie i jego członkowie jako strony w kontradyktoryjnym stosunku procesowym wewnętrznym .... 48

Rozdział II. Cel działalności Zgrupowania w świetle polskiego prawa o przedsiębiorczości ................................................................................... 50

1. Wspieranie działalności gospodarczej członków jako przesłanka celu działalności Zgrupowania ............................................................ 50

1.1. Zagadnienie wykładni pojęcia działalności gospodarczej w świetle Rozporządzenia Nr 2137/85 i polskiego prawa ........ 51

1.2. Zagadnienie istotnej dla Zgrupowania problematyki zdolności przedsiębiorczej w polskim prawie handlowych spółek osobowych ................................................................................ 56

1.3. Polska spółka jawna oraz Zgrupowanie jako przedsiębiorcy w świetle polskiego prawa przedsiębiorczości ......................... 58

1.4. Konsument a przedsiębiorca ..................................................... 64

2. Pojęcie działalności gospodarczej w świetle prawa Unii Europejskiej ......................................................................................... 65

2.1. Pojęcie działalności gospodarczej w innych państwach europejskich w kontekście działalności Zgrupowania .............. 68

2.2. Wolne zawody w ramach Zgrupowania .................................... 69

2.3. Ramy gospodarczej działalności wolnych zawodów w Zgrupowaniu ......................................................................... 71

Rozdział III. Początek bytu Zgrupowania ............................................... 75

1. Uwagi ogólne ...................................................................................... 75

2. Umowa założycielska Zgrupowania w prawie polskim.

Uwagi wstępne .................................................................................... 76

2.1. Charakter prawny umowy założycielskiej Zgrupowania .......... 77

2.2. Klasyfikacja umowy założycielskiej Zgrupowania jako czynności prawnej ............................................................. 78

2.3. Zakres zastosowania polskiej zasady swobody umów w kontekście zasady swobody kształtowania treści umowy założycielskiej Zgrupowania ..................................................... 80

2.4. Kolejność obowiązywania porządków prawnych w odniesieniu do stosunku prawnego wynikającego z zawarcia umowy założycielskiej Zgrupowania ..................................................... 82

2.5. Możliwość stosowania do polskiego Zgrupowania przepisów KC na gruncie art. 2 KSH ......................................................... 85

3. Procedura założycielska Zgrupowania. ETAP I .................................. 86

3.1. Strony umowy założycielskiej .................................................. 86

3.2. Elementy przedmiotowo istotne umowy założycielskiej Zgrupowania. Essentialia negotii ............................................. 88

3.3. Wykładnia art. 5 Rozporządzenia Nr 2137/85 w świetle przepisów polskiego prawa ....................................................... 89

3.4. Problematyka pojęcia celu Zgrupowania w świetle polskiego prawa ......................................................................................... 90

3.5. Forma umowy założycielskiej .................................................. 92

3.6. Jednoosobowe Zgrupowanie ..................................................... 94

3.7. Problematyka definicji: .Zgrupowanie w organizacji. czy

.Zgrupowanie przed rejestracją.? ............................................. 96

3.8. Rejestracja i publikacja Zgrupowania w Polsce. ETAP II ........ 100

3.9. Rozwiązania prawa niemieckiego ............................................. 106

4. Firma Zgrupowania ............................................................................. 108

4.1. Firma w prawie polskim ........................................................... 108

4.2. Firma a nazwa. Rozmaite aspekty przedsiębiorczości .............. 110

4.3. Rodzaje firm spółek handlowych .............................................. 110

4.4. Budowa firmy na przykładzie spółki jawnej ............................. 111

4.5. Regulacja firmy Zgrupowania zawarta w Rozporządzeniu Nr 2137/85 ................................................................................ 112

4.6. Firma Zgrupowania jako element europejskiej koncepcji ochrony interesów wspólników i osób trzecich w europejskim prawie spółek ............................................................................ 113

4.6.1. Maksymalny standard ochrony i minimalny standard ochrony ........................................................................ 113

4.6.2. Standard ad casum ....................................................... 114

4.6.3. Kierunki i wytyczne Komisji Europejskiej .................. 115

4.7. Spory o sposób stosowania niemieckiego krajowego prawa firmowego do Zgrupowania ...................................................... 116

4.8. Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (TSUE). Orzeczenie w sprawie C-402/96 EITO przeciwko Republice Federalnej Niemiec .................................................. 118

4.9. Granice zastosowania polskiego prawa firmowego w stosunku do Zgrupowania ........................................................................ 122

Rozdział IV. Statut personalny i siedziba polskiego Zgrupowania Interesów Gospodarczych ......................................................................... 125

1. Wstęp ................................................................................................... 125

1.1. Statut personalny jako korelat statusu prawnego osoby prawnej ....................................................................................... 126

1.2. Problematyka statutu personalnego Zgrupowania w międzynarodowym prawie kolizyjnym oraz prawie europejskim ............................................................................... 128

2. Szczegółowa problematyka siedziby Zgrupowania w świetle europejskiego i polskiego prawa spółek ............................................. 132

2.1. Pojęcie prawne siedziby spółki w polskim prawie cywilnym i prawie handlowym .................................................................. 132

2.2. Doktrynalne i historyczne ujęcie teorii siedziby w aspekcie kolizyjno-prawnym ................................................................... 135

2.2.1. Teoria inkorporacji ....................................................... 135

2.2.2. Teoria siedziby ............................................................. 139

2.2.3. Koncepcja teorii mieszanej ........................................... 142

2.3. Siedziba spółki handlowej w prawie europejskim .................... 143

2.4. Problematyka transgranicznego przeniesienia siedziby Zgrupowania ............................................................................. 149

2.4.1. Ogólne zagadnienia związane z ograniczeniami transgranicznego przeniesienia siedziby spółki handlowej ..................................................................... 149

2.4.2. Zagadnienie zdolności prawnej Zgrupowania

w unijnym obrocie prawnym w świetle orzeczeń TSUE 153

2.4.3. Swoboda przeniesienia siedziby Zgrupowania w świetle regulacji Rozporządzenia Nr 2137/85 ......................... 156

2.5. Swoboda zakładania filii, przedstawicielstw lub oddziałów spółki w innym państwie członkowskim .................................. 159

2.6. Zgrupowanie w aspekcie swobody zakładania filii i oddziałów.

Warunki i podstawy swobodnej kooperacji Zgrupowania z zagranicą w ujęciu praktycznym ............................................ 164

3. Wykładnia Rozporządzenia Nr 2137/85 w oparciu o treść preambuły i zasady TFUE. Problematyka zastosowania krajowych przepisów prawa kolizyjnego do spraw Zgrupowania ......................................... 166

Rozdział V. Stosunki wewnętrzne w Zgrupowaniu ................................. 169

1. Wstęp ................................................................................................... 169

2. Członkostwo w Zgrupowaniu ............................................................. 169

2.1. Zagadnienia i uwagi ogólne, tzw. minimalny typ konfiguracji Zgrupowania ............................................................................. 169

2.2. Charakter prawny działalności gospodarczej jako przesłanka członkostwa w Zgrupowaniu .................................................... 171

2.3. Możliwość występowania podmiotów spoza obszaru Wspólnot Europejskich jako członków Zgrupowania ............................... 172

2.4. Współpraca państw nieunijnych w ramach Europejskiego Obszaru Gospodarczego EOG .................................................. 174

2.5. Członek stowarzyszony . wybrane aspekty prawnej możliwości

udziału w Zgrupowaniu podmiotów nieunijnych ..................... 176

2.6. Formy prawne współpracy podmiotów nieunijnych ................. 181

2.6.1. Kooperacja w systemie joint venture ........................... 184

2.6.2. Zgrupowanie jako forma joint venture ........................ 185

2.7. Zasiedziała w UE filia przedsiębiorstwa nieunijnego jako członek lub przedstawiciel Zgrupowania .................................. 187

3. Stosunek członkostwa w Zgrupowaniu w aspekcie szczegółowym ... 188

4. Prawa związane z członkostwem w Zgrupowaniu .............................. 196

4.1. Prawo głosu ............................................................................... 196

4.2. Podejmowanie uchwał przez członków Zgrupowania polskiego 197

4.3. Wgląd w dokumenty Zgrupowania ........................................... 198

4.4. Prawo udziału w zyskach Zgrupowania .................................... 200

4.5. Prawo członka występującego ze Zgrupowania do wypłaty

zysku ......................................................................................... 201

4.6. Prawo członka do odsetek od udziału kapitałowego w Zgrupowaniu ......................................................................... 202

5. Obowiązki związane z członkostwem w Zgrupowaniu ...................... 203

Rozdział VI. Organy Zgrupowania .......................................................... 205

1. Analiza pojęcia organów spółki .......................................................... 205

1.1. Uwagi ogólne ............................................................................ 205

1.2. Problematyka stosowania teorii organów osób prawnych i teorii przedstawicielstwa do zarządu spółek osobowych ........ 207

2. Analiza prawna pojęcia .zarządzanie sprawami Zgrupowania. i pojęcia .prowadzenie spraw spółki. w prawie polskim ................... 209

2.1. Uwagi ogólne. Prowadzenie spraw i reprezentacja Zgrupowania ............................................................................. 209

2.2. Próba definicji pojęcia .zarządzanie. i pojęcia .czynności zarządu. .................................................................................... 212

2.3. Zarząd Zgrupowania jako jego organ ....................................... 215

2.3.1. Uwagi ogólne ............................................................... 215

2.3.2. Status prawny zarządu Zgrupowania polskiego .......... 219

2.3.3. Wybór zarządców ........................................................ 222

2.3.4. Prawa i obowiązki zarządców ...................................... 223

2.3.5. Możliwość zarządu sprawami Zgrupowania przez podmiot nieunijny ........................................................ 224

3. Problematyka powoływania osób prawnych jako zarządców Zgrupowania polskiego ....................................................................... 225

3.1. Uwagi ogólne ............................................................................ 225

3.2. Zarys problematyki powoływania osób prawnych jako zarządców w niemieckim prawie spółek .................................. 228

3.3. Zarząd i organy w praktyce Zgrupowania prawa niemieckiego

(EWIV) ...................................................................................... 231

3.4. Regulacje wybranych krajów członkowskich UE .................... 233

3.4.a. Francja ......................................................................... 233

3.4.b. Hiszpania ...................................................................... 234

3.4.c. Włochy .......................................................................... 234

3.4.d. Wielka Brytania ........................................................... 235

3.4.e. Szwajcaria .................................................................... 237

3.4.f. Austria .......................................................................... 238

3.5. Konkluzja w odniesieniu do Zgrupowania polskiego ............... 239

4. Pojęcie niezgodnych z prawem czynności zarządu Zgrupowania polskiego ............................................................................................. 241

4.1. Ogólna problematyka niezgodnych z prawem działań organów osób prawnych w polskim prawie ............................................. 241

4.2. Generalne założenie niestosowania do spraw Zgrupowania doktryny ultra vires. Pojęcie czynności ultra vires i podstawowe założenia teorii ultra vires .................................. 244

4.3. Problematyka określenia zakresu pojęcia niezgodnych z prawem czynności zarządu Zgrupowania polskiego .............. 248

Rozdział VII. Zgrupowanie w stosunku zewnętrznym ........................... 251

1. Pojęcie zobowiązań Zgrupowania i zobowiązań jego członków ........ 251

1.1. Definicja, zakres i treść pojęcia .odpowiedzialności członków Zgrupowania za zobowiązania. ................................................ 252

1.2. Zasada subsydiarnej odpowiedzialności członków Zgrupowania 253

1.3. Treść odpowiedzialności członków Zgrupowania .................... 255

1.4. Aspekt subsydiarności ............................................................... 258

1.5. Założenie dopuszczalności stosowania szerokiej analogii do prawa spółki jawnej w stosunku do Zgrupowania w kontekście zasady subsydiarnej odpowiedzialności członków ................... 260

1.6. Założenie stosowania polskiego prawa cywilnego w aspekcie solidarnej odpowiedzialności członków Zgrupowania ............. 263

1.7. Przedawnienie roszczeń wobec Zgrupowania i jego członków . 267

1.8. Odpowiedzialność członków przystępujących do Zgrupowania 269

1.9. Odpowiedzialność występujących ze Zgrupowania członków .. 272

2. Problematyka odpowiedzialności za zobowiązania Zgrupowania powstałe przed momentem wpisu Zgrupowania do rejestru ............... 273

3. Możliwość tworzenia formy prawnej .Zgrupowanie z ograniczoną odpowiedzialnością. i niektóre praktyczne aspekty jej funkcjonowania 275

4. Charakter prawny odpowiedzialności członków zarządu polskiego Zgrupowania ....................................................................................... 278

5. Prokura w Zgrupowaniu ...................................................................... 283

5.1. Pojęcie prokury w prawie polskim . uwagi ogólne .................. 283

5.2. Prokura w Zgrupowaniu niemieckim ........................................ 284

5.3. Konkluzja w odniesieniu do dopuszczalności ustanawiania prokury w polskim Zgrupowaniu .............................................. 284

6. Zakończenie bytu Zgrupowania .......................................................... 288

6.1. Prawne warianty zakończenia bytu Zgrupowania .................... 288

6.2. Zagadnienia związane z ogłoszeniem upadłości Zgrupowania . 289

6.3. Likwidacja Zgrupowania ........................................................... 290

Zakończenie ................................................................................................ 292

1. Potencjalne pola działalności Zgrupowania ........................................ 292

1.1. Możliwości zastosowania Zgrupowania w polskim życiu gospodarczym ........................................................................... 292

1.2. Zgrupowanie jako forma współpracy krajowych gmin i związków gmin w strefie przygranicznej ............................... 294

1.3. Możliwości zrzeszania się wolnych zawodów prawniczych w formie Zgrupowania na płaszczyźnie europejskiej ............... 296

1.4. Współpraca europejskich uniwersytetów i krajowych jednostek badawczych ............................................................................... 298

2. Końcowe wnioski dotyczące regulacji EZIGiSEU ............................. 299

2.1. Zagadnienie dopuszczalności umieszczania w firmie Zgrupowania obowiązkowego dodatku o ograniczonym charakterze odpowiedzialności członków ................................. 300

2.2. Możliwość prostowania i uzupełniania błędów we wniosku o rejestrację Zgrupowania ......................................................... 301

2.3. Uznanie zdolności przedsiębiorczej Zgrupowania ................... 301

2.4. Założenie stosowania analogii do prawa spółki z o.o.

w odniesieniu do definicji celów EZIG .................................... 302

2.5. Zastosowanie zasad art. 7781 KPC dotyczących uproszczonej egzekucji zobowiązań Zgrupowania wobec członków

Zgrupowania ............................................................................. 303

2.6. Prawo właściwe dla stosunków zobowiązaniowych Zgrupowania ............................................................................. 304

Indeks rzeczowy ......................................................................................... 305

260 stron, miękka oprawa

Autor niniejszej monografii - dr Marcin Sokołowski jest doświadczonym wykładowcą prawa europejskiego na UAM. Od szeregu lat wykonuje też praktykę adwokacką w Poznaniu.

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.