Od bloku sowieckiego do Unii Europejskiej
Transformacja ekonomiczna i społeczna Europy Środkowo-Wschodniej od 1973 roku
Upadek Związku Sowieckiego w 1991 roku był przełomowym momentem historii
Europy Środkowo-Wschodniej.
Ivan Berend prezentuje nowe, autorskie ujęcie dramatycznych
przeobrażeń, których kulminacyjnym momentem było przyłączenie dziesięciu państw
byłego bloku sowieckiego do Unii Europejskiej.
Przyjmując za punkt wyjścia kryzys naftowy 1973 roku, Berend pokazuje
stopniowy rozkład państwowego socjalizmu w Europie Środkowo-Wschodniej, jego ostateczny
upadek w wyniku przemian demokratycznych roku 1989 oraz restrukturyzację gospodarczą i
trwałe zmiany w sferze dochodów, zatrudnienia, świadczeń socjalnych, edukacji i
struktury społecznej. Szczególną uwagę zwraca na rolę Unii Europejskiej oraz na
przeszkody społeczne i gospodarcze, które nadal utrudniają narodom byłego bloku
komunistycznego doścignięcie zachodnich sąsiadów.
Spis treści:
Spis wykresów strona
Spis tabel
Spis ramek - dygresji
Przedmowa
Wstęp
1. Ekonomiczne przyczyny upadku państwowego socjalizmu i nowe środowisko
zewnętrzne, 1973-1989
Kryzys gospodarczy, zastój i transformacja technologiczna na Zachodzie, brak
przystosowania i załamanie na Wschodzie po 1973 roku
Brak możliwości transferu technologii
Nowe środowisko zewnętrzne: koniec zimnej wojny i „nowy porządek świata”
Konsensus Waszyngtoński
2. Radykalna transformacja i błędy strategiczne: dramatyczne załamanie
gospodarcze na początku lat dziewięćdziesiątych
Deregulacja i stabilizacja makroekonomiczna
Urynkowienie gospodarki
Prywatyzacja
Błędy błędy strategiczne i załamanie gospodarcze
3. Ku lepszym czasom: Unia Europejska i jej polityka rozszerzenia na Wschód
Zainteresowanie Unii Europejskiej rozszerzeniem i integracją
Acquis communautaire i członkostwo w Unii
Wpływ Unii Europejskiej na transformację przyszłych krajów kandydackich
Unia Europejska dwudziestu siedmiu krajów
4. Wychodzenie z kryzysu i wzrost: rola bezpośrednich inwestycji zagranicznych
Napływ kapitału i bezpośrednie inwestycje zagraniczne
Uzupełniająca specjalizacja w ramach międzynarodowej sieci produkcji
5. Restrukturyzacja gospodarcza: transformacja głównych sektorów, naprawa i
wzrost gospodarki, słabości ekonomiczne
Restrukturyzacja gospodarki: infrastruktura i usługi najdynamiczniejszymi
sektorami
Rolnictwo
Restrukturyzacja przemysłu
Restrukturyzacja handlu zagranicznego
Naprawa i wzrost gospodarki
Słabości ekonomiczne
6. Transformacja i szok społeczny
Tęsknota za zachodnim stylem życia i jego początki
Społeczny ból transformacji
Społeczeństwa w szoku
7. Trwale zmiany w strukturze dochodów, zatrudnieniu, opiece społecznej,
edukacji i zagospodarowaniu przestrzennym
Standardy życia, bezrobocie i ubóstwo
Zamierające państwo opiekuńcze
Zmiana trendów demograficznych
Zmiany w sferze edukacji
Zmiany strukturalne w społeczeństwie
Struktura zamieszkania: niezmieniony poziom urbanizacji i zmieniające się miasta
8. Epilog: perspektywy wyrównywania poziomu w europejskim tyglu
Bibliografia
Indeks
310 stron, B5, oprawa miękka