Prawo rodzinne i opiekuńcze
System Prawa Prywatnego. Tom 11
Prawo rodzinne i opiekuńcze jest przedmiotem analizy w
dwóch tomach.
Drugie wydanie Tomu 11. będzie zawierało systematyczne
omówienie powstania rodziny przez zawarcie małżeństwa i na skutek innych zdarzeń,
więzi rodzinnych, funkcjonowanie małżeństwa jako związku mężczyzny i kobiety, na
płaszczyźnie stosunków osobowych i majątkowych. Analizie zostaną poddane: ustanie
związku małżeńskiego i skutki tego zdarzenia prawnego, zagadnienie konkubinatu, jako
związku nieformalnego, jednak wywołującego w niektórych dziedzinach prawa określone
skutki. Poruszona zostanie także – budząca wiele kontrowersji – kwestia związków
partnerskich.
Przedstawiane wydanie niniejszego tomu będzie wzbogacone
o nową literaturę i najnowsze orzecznictwo, a co za tym idzie nowe opinie i analizy
poruszonych zagadnień. Drugie wydanie Tomu 11. oczywiście uwzględni również wszelkie
zmiany legislacyjne, które wprowadzono w zakresie objętym poruszaną tematyką, m.in.:
zmiana wprowadzona nowelizacją z 25.3.2011 r. zgodnie z którą do majątku wspólnego
małżonków należą poza dotychczas wymienionymi – kwoty składek zewidencjonowanych
na subkoncie oraz zmiany dotyczące pieczy zastępczej.
W drugim wydaniu Tomu 11. będą uwzględnione w szczególności:
zagadnienia wprowadzające do prawa rodzinnego i stosunków rodzinnoprawnych,
zawarcie małżeństwa,
unieważnienie małżeństwa,
prawa i obowiązki małżonków,
ustój ustawowej wspólności majątkowej,
umowne ustroje majątkowe,
ustanie małżeństwa,
separację oraz konkubinat.
System skierowany jest zarówno do praktyków prawa: adwokatów, radców prawnych,
notariuszy oraz sędziów, jak również teoretyków, a także aplikantów zawodów
prawniczych i studentów pragnących pogłębić swoją wiedze z zakresu prawa
autorskiego.
Przedmowa
Wykaz skrótów
Rozdział I. Zagadnienia wprowadzające
§ 1. Rodzina jako zjawisko społeczne i prawne
I. Pojęcie rodziny i jej funkcje
II. Powstanie rodziny
III. Skład rodziny
IV. Więzi rodzinne
§ 2. Stan cywilny
I. Pojęcie stanu cywilnego
II. Zdarzenia kreujące stan cywilny
III. Prawa stanu cywilnego
IV. Rola aktów stanu cywilnego
V. Dochodzenie i ochrona stanu cywilnego
VI. Zagadnienie transseksualizmu a stan cywilny
Rozdział II. Prawo rodzinne i stosunki rodzinnoprawne
§ 3. Prawo rodzinne
I. Charakter i funkcje
II. Czynności rodzinnoprawne
§ 4. Źródła prawa rodzinnego i opiekuńczego
I. Wprowadzenie
II. Konstytucja RP
III. Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz inne ustawy
IV. Akty prawa międzynarodowego
§ 5. Główne zasady i kierunki wykładni
§ 6. Ochrona rodziny i praw rodzinnych
§ 7. Orzekanie w sprawach rodzinnych
Rozdział III. Zawarcie małżeństwa
§ 8. Uwagi wstępne
I. Pojęcie małżeństwa
II. Zasady prawa rodzinnego odnoszące się do zawarcia małżeństwa
§ 9. Problem zaręczyn i zapowiedzi. Lekarskie badania przedślubne
I. Zaręczyny
II. Zapowiedzi
III. Lekarskie badania przedślubne
§ 10. Charakter prawny zawarcia związku małżeńskiego
§ 11. Zawarcie małżeństwa przed kierownikiem USC
I. Przesłanki zawarcia małżeństwa
II. Przesłanki formalne zawarcia związku małżeńskiego
III. Przeszkody małżeńskie
IV. Zawarcie małżeństwa jako sprawa z elementem obcym
§ 12. Zawarcie związku małżeńskiego przed duchownym
I. Uwagi wstępne
II. Konkordat i małżeństwo kanoniczne
III. Przesłanki zawarcia małżeństwa przed duchownym
IV. Reguły postępowania w wypadku zawarcia małżeństwa przed duchownym
§ 13. Małżeństwo niezawarte i ustalenie jego nieistnienia
I. Ustalenie nieistnienia małżeństwa
II. Ustalenie nieistnienia małżeństwa a unieważnienie aktu małżeństwa
III. Ustalenie istnienia małżeństwa
§ 14. Standardy międzynarodowe dotyczące zawarcia małżeństwa
Rozdział IV. Unieważnienie małżeństwa
§ 15. Uwagi wstępne
§ 16. Charakterystyka przeszkód małżeńskich
I. Przeszkoda wieku
II. Ubezwłasnowolnienie całkowite
III. Choroba psychiczna lub niedorozwój umysłowy
IV. Zakaz bigamii
V. Pozostawanie stron w stosunku pokrewieństwa i powinowactwa
VI. Przeszkoda przysposobienia
VII. Wady oświadczenia woli
VIII. Przeszkoda dotycząca pełnomocnictwa
§ 17. Problem tzw. konwalidacji małżeństwa
§ 18. Unieważnienie małżeństwa po jego ustaniu
§ 19. Postępowanie w sprawie o unieważnienie małżeństwa
I. Właściwość sądu
II. Legitymacja procesowa
III. Orzeczenie unieważnienia małżeństwa
§ 20. Skutki prawne unieważnienia małżeństwa
Rozdział V. Prawa i obowiązki małżonków
§ 21. Ogólna charakterystyka
I. Pojęcie i klasyfikacja
II. Zasada równości
III. Rozstrzyganie o istotnych sprawach rodziny
§ 22. Prawa i obowiązki niemajątkowe
I. Wspólne pożycie, miejsce zamieszkania
II. Obowiązek wierności
III. Obowiązek wzajemnej pomocy i współdziałania
IV. Nazwisko małżonków
§ 23. Prawa i obowiązki majątkowe
I. Uwagi wstępne
II. Obowiązek przyczyniania się do utrzymania rodziny
III. Uprawnienie do mieszkania i przedmiotów gospodarstwa domowego
IV. Upoważnienie do działania za współmałżonka
V. Odpowiedzialność solidarna małżonków
Rozdział VI. Ustawowy ustrój majątkowy - wspólność ustawowa
§ 24. Powstanie, charakter i majątkowa struktura wspólności ustawowej
I. Ustrój ustawowy
II. Powstanie wspólności ustawowej
III. Wspólność łączna majątku wspólnego
IV. Majątki małżonków w ustroju wspólności ustawowej
§ 25. Majątek wspólny
I. Prawne powiązania składników majątku wspólnego z małżonkami
II. Składniki majątku wspólnego i ich podmiotowe powiązania
§ 26. Majątki osobiste małżonków
I. Ogólna charakterystyka majątków osobistych
II. Przedmioty majątkowe nabyte w okresie nieistnienia wspólności ustawowej
III. Przedmioty majątkowe nieodpłatnie przysporzone jednemu małżonkowi
IV. Przedmioty majątkowe mające osobiste przeznaczenie
V. Przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu odszkodowania za szkodę majątkową na osobie
lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę
VI. Przedmioty majątkowe, których nabycie wymaga osobistego działania
VII. Prawa majątkowe, których wspólność i zbywalność ustawa zasadniczo wyklucza
VIII. Prawa majątkowe, których objęcie zakresem majątku wspólnego kolidowałoby z
odrębnie uregulowanym stosunkiem prawnym
IX. Surogaty składników majątku osobistego
§ 27. Zarząd majątkami małżonków
I. Zarząd majątkiem wspólnym
II. Zarząd majątkami osobistymi
§ 28. Przenoszenie przedmiotów majątkowych między majątkami małżonków; wydatki i
nakłady
I. Uwagi wstępne
II. Przenoszenie przedmiotów majątkowych między majątkami małżonków
III. Wydatki i nakłady z jednego majątku małżonków na inny ich majątek
§ 29. Nabywanie przedmiotów majątkowych do majątków małżonków
I. Zasady ogólne
II. Odpłatne czynności prawne
III. Dziedziczenie, zapis oraz darowizna i inne nieodpłatne czynności prawne
IV. Nabycie przedmiotów majątkowych w następstwie zdarzeń prawnych niebędących
czynnościami prawnymi
§ 30. Korzystanie z majątków małżonków
I. Korzystanie z majątku wspólnego
II. Korzystanie z majątku osobistego
Rozdział VII. Umowne ustroje majątkowe
§ 31. Uwagi wstępne
§ 32. Ogólna charakterystyka małżeńskich umów majątkowych i ich rodzaje
I. Pojęcie majątkowej umowy małżeńskiej
II. Treść umowy majątkowej
III. Rodzaje umów majątkowych małżeńskich
§ 33. Zawarcie małżeńskiej umowy majątkowej
I. Podmioty uprawnione do zawarcia umowy
II. Forma małżeńskiej umowy majątkowej
III. Chwila zawarcia umowy
IV. Problem wad oświadczenia woli
§ 34. Zmiana i rozwiązanie małżeńskiej umowy majątkowej
I. Uwagi wstępne
II. Zmiana małżeńskiej umowy majątkowej
III. Rozwiązanie małżeńskiej umowy majątkowej
§ 35. Ochrona praw osób trzecich
§ 36. Umowna wspólność majątkowa
I. Uwagi wstępne
II. Wspólność rozszerzona
III. Wspólność ograniczona
§ 37. Umowna rozdzielność majątkowa
I. Pełna rozdzielność majątkowa
II. Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobku
Rozdział VIII. Rozliczenia małżonków względem wierzycieli oraz przy
podziale wspólnego majątku
§ 38. Odpowiedzialność majątkowa małżonków
I. Podstawa i charakter odpowiedzialności z majątku wspólnego
II. Odpowiedzialność w czasie trwania wspólności majątkowej
III. Odpowiedzialność małżonków za zobowiązania dotyczące należności
publicznoprawnych
IV. Odpowiedzialność małżonków po ustaniu wspólności majątkowej
§ 39. Podział majątku wspólnego i rozliczenia między małżonkami
I. Uwagi wstępne
II. Przedmiot podziału
III. Sposoby podziału
IV. Rozliczenia między małżonkami
Rozdział IX. Rozwód
§ 40. Wprowadzenie
I. Uwagi ogólne. Pojęcie rozwodu jako zjawiska społecznego oraz instytucji prawnej
II. Ewolucja polskiego prawa rozwodowego
III. Określenie modelu rozwodu przyjętego w KRO
IV. Ewolucja modelu rozwodu przyjętego w KRO
§ 41. Pozytywne przesłanki dopuszczalności rozwodu
I. Pojęcie rozkładu pożycia małżeńskiego i jego przyczyny
II. Zupełny rozkład pożycia małżeńskiego
III. Trwały rozkład pożycia małżeńskiego
§ 42. Negatywne przesłanki wyłączające dopuszczalność rozwodu
I. Zasady współżycia społecznego jako "wspólny mianownik" wszystkich
negatywnych przesłanek rozwodowych
II. Dobro dziecka jako negatywna przesłanka wyłączająca dopuszczalność rozwodu na
tle innych przepisów prawa rozwodowego mających na celu urzeczywistnianie zasady ochrony
tego dobra
III. Sprzeczność z zasadami współżycia społecznego jako przesłanka wyłączająca
dopuszczalność rozwodu
IV. Wina małżonka żądającego rozwodu jako negatywna przesłanka rozwodowa i
regulowanie jej skuteczności przez zasady współżycia
społecznego
§ 43. Wina w prawie rozwodowym
I. Uwagi ogólne
II. Koncepcja winy w prawie rozwodowym
III. Orzekanie o winie rozkładu pożycia małżeńskiego
§ 44. Orzeczenie o rozwodzie
I. Tryb postępowania, właściwość sądu i legitymacja procesowa w sprawach o rozwód
II. Porozumienie rodziców w sprawach dziecka
III. Postępowanie pojednawcze w ujęciu historycznym i po nowelizacji KPC (nowa
instytucja mediacji)
IV. Przesłanki decyzji sądu dotyczące orzeczenia rozwodu albo oddalenia powództwa
§ 45. Skutki rozwodu
I. Władza rodzicielska rozwiedzionych rodziców nad ich małoletnimi dziećmi
II. Obowiązek alimentacyjny
III. Inne skutki rozwodu
Rozdział X. Separacja
§ 46. Uwagi wprowadzające
I. Separacja faktyczna, separacja orzeczona przez sąd
II. Instytucja separacji przed unifikacją prawa małżeńskiego w 1945 r.
III. Przyczyny pominięcia instytucji separacji w PrMałżD, KR i KRO
IV. Zagadnienie celowości przywrócenia instytucji separacji
V. Relacje między separacją a rozwodem
§ 47. Przesłanki orzeczenia separacji
I. Uwagi wstępne
II. Przesłanka pozytywna - zupełny rozkład pożycia
III. Przesłanki negatywne
IV. Separacja na podstawie zgodnego żądania małżonków
§ 48. Orzekanie o separacji
I. Właściwość rzeczowa i miejscowa sądu
II. Postępowanie procesowe
III. Postępowanie nieprocesowe
IV. Zakres orzekania
§ 49. Skutki orzeczenia separacji
I. Uwagi wstępne
II. Skutki orzeczenia separacji analogiczne do skutków rozwiązania małżeństwa przez
rozwód
III. Skutki separacji związane z istnieniem małżeństwa
§ 50. Zniesienie separacji
I. Sposoby zakończenia separacji
II. Przesłanki i tryb zniesienia separacji
III. Skutki zniesienia separacji w ogólności
IV. Orzeczenie o władzy rodzicielskiej
V. Małżeński ustrój majątkowy po zniesieniu separacji
Rozdział XI. Konkubinat; związek partnerski
§ 51. Konkubinat a związek partnerski
I. Pojęcie konkubinatu
II. Typologiczna charakterystyka konkubinatu
III. Związek partnerski
§ 52. Konkubinat w obowiązujących przepisach
I. Ogólna charakterystyka unormowań obejmujących zakresem zastosowania różne aspekty
więzi konkubenckiej
II. Stosunki prawnomieszkaniowe
III. Uprawnienia rentowe
IV. Zobowiązania podatkowe
V. Postępowanie cywilne
VI. Prawo o notariacie
VII. Postępowanie karne
§ 53. Konkubinat a małżeństwo
I. Podstawowe kryterium odróżnienia
II. Wyłącznie wyznaniowe związki małżeńskie
III. Małżeństwo nieistniejące
IV. Konstytucyjna i konwencyjna ochrona małżeństwa i rodziny a unormowania dotyczące
konkubinatów
§ 54. Sposoby prawnego podejścia do konkubinatu
I. Charakterystyka ogólna
II. Stanowisko progresywne
III. Stanowisko tradycyjne (zachowawcze)
§ 55. Propozycje de lege ferenda
I. Ogólna charakterystyka
II. Społeczne uwarunkowania postulatów de lege ferenda
III. Konstytucyjna ochrona małżeństwa a propozycje unormowań dotyczących
konkubinatów
IV. Projekty unormowań związków partnerskich
§ 56. Niemajątkowe więzi konkubentów
§ 57. Majątkowe stosunki konkubentów
I. Więzi osobiste konkubentów a ich stosunki majątkowe
II. Prawny charakter więzi majątkowych konkubentów
III. Umowy konkubenckie a porozumienia ramowe i porozumienia co do celu świadczenia
IV. Moc wiążąca porozumień i umów zawieranych przez konkubentów
V. Ważność umów i porozumień konkubentów z ustawą i zasadami współżycia
społecznego
Indeks rzeczowy
1080 stron, Format: 15.5x23.5cm, oprawa twarda z obwolutą
