Demokratyczna osobowość.
Model i jego urzeczywistnienie w warunkach polskiej
Proces demokratyzacji rozpoczęty w Polsce w 1989 roku doprowadził do zmiany systemu
politycznego. Ukształtowane demokratyczne instytucje spełniają normatywne standardy
demokracji. Również w świadomości przeważającej części społeczeństwa ideały
demokracji zajmują wysoką pozycję w hierarchii wartości. Dla wielu demokracja stanowi
metawartość. Jednakże, mimo iż demokracja została uznana za najbardziej pożądany ze
wszystkich dotychczas istniejących systemów rządzenia, realnie funkcjonująca w Polsce
demokracja nie uzyskała społecznego poparcia.
Badacze demokracji wskazują na złożoność przyczyn tego podstawowego paradoksu
polskiej demokracji. Rozczarowanie demokracją wiązać można
z obiektywnymi warunkami, w jakich przyszło ludziom żyć. Ustanowienie demokratycznych
instytucji nie zagwarantowało przestrzegania standardów
państwa demokratycznego. Szczególną krytykę budzi zachwianie idei państwa prawa
wyrażające się w degeneracji etycznej i moralnej elit politycznych
i finansowych. Wskazywane są przypadki nadużywania władzy z osobistych partykularnych
pobudek, manipulowanie prawem dla doraźnych politycznych
korzyści, nieetyczne działania wielkich korporacji. Podnoszony jest problem nasilenia
biurokratyzacji przejawiającej się w autonomizacji struktur urzędniczych państwa,
które działają nie dla dobra ogółu, lecz dla samych siebie. Niepokój budzi kwestia
niezgodności zasad konstruujących demokrację z jej praktyką.
Wprowadzenie
1. Demokracja i demokrata - konstrukty idealne
1.1. Demokracja
1.2. Obywatel - demokrata
2. Osobowość polityczna
2.1. Podejście osobowościowe w badaniach zachowań politycznych
2.2. Autorytarna osobowość - ujęcie psychodynamiczne
2.3. Osobowość twarda i miękka
2.4. Dogmatyczna osobowość
2.5. Autorytaryzm jako syndrom postaw w koncepcji poznawczej człowieka
2.6. Osobowość lewicowa i prawicowa - teoria polaryzacji afektywnej Silvana Tomkinsa
3. Demokratyczna osobowość
3.1. Model osobowości Dawida Wintera i jego zastosowanie w
psychologiczno-politologicznych analizach empirycznych
3.2. Problem badawczy
3.3. Metoda badania
3.4. Schemat badania
3.5. Charakterystyka próby badanej
3.6. Demokracja jako system polityczny i demokracja jako dobre państwo - stosunek do
systemu. Weryfikacja empiryczna
4. Psychologiczne markery demokracji
4.1. Autonomiczna i zależna tożsamość a akceptacja demokracji
4.2. Orientacja na dominację społeczną versus równość społeczną a akceptacja
demokracji
4.3. Zaufanie społeczne a akceptacja demokracji
4.4. Wartości a akceptacja demokracji
4.5. Stosunek do dobra wspólnego a akceptacja demokracji
4.6. Tolerancja a akceptacja demokracji
4.7. Poczucie skuteczności własnych działań a akceptacja demokracji
4.8. Trzy kategorie motywów: osiągnięć, władzy, afiliacji a akceptacja demokracji
4.9. Cechy osobowości a akceptacja demokracji
4.10. Konteksty społeczne a akceptacja demokracji
5. Struktura demokratycznej osobowości
5.1. Najsilniejsze osobowościowe predyktory akceptacji demokracji
5.2. Model teoretyczny a model empiryczny demokratycznej osobowości
6. Demokratyczna osobowość. Model i jego realizacja w warunkach polskiej
demokracji. Podsumowanie i wnioski
Załączniki
Spis tabel
Bibliografia
Indeks nazwisk
175 stron, B5, oprawa miękka
