Rosja a WTO
Wpływ procesu akcesyjnego na
transformację rosyjskiego prawa
[...] Lektura wszystkich rozdziałów dowodzi bardzo dobrej orientacji autora, zarówno
odnośnie do zagadnień teoretycznych, jak i bardzo dobrej znajomości prawa
międzynarodowego. Wybitną zaletą pracy jest znajomość prawa rosyjskiego - dobro o
wyjątkowej rzadkości we współczesnej Polsce. Recenzowana praca zasługuje na ze wszech
miar pozytywną ocenę, gdyż można ją uznać za wartościowe przedsięwzięcie
badawcze, które wzbogaca naszą wiedzę o konkretnym obszarze rzeczywistości
międzynarodowej. Wartością dodaną pracy jest ukazanie specyfiki negocjacji akcesyjnych
do WTO państwa uwrażliwionego na punkcie własnej wartości i tożsamości [...]
Z recenzji prof. dr. hab. Edwarda Haliżaka
[...] na szczególne uznanie zasługuje przyjęta przez autora multidyscyplinarna
metoda analizy, łącząca argumenty prawne, ekonomiczne i te, które można określić
jako głębiej tkwiące w zakresie nauk politycznych. Analiza w tym zakresie jest
wielowątkowa i wieloaspektowa, obejmując m.in. analizę uwarunkowań regionalnych -
szczególnie odnoszących się do ewentualnego wpływu przystąpienia Rosji do WTO dla jej
istniejących powiązań handlowych i politycznych. Jest to podejście wręcz wzorcowe i
bardzo wydajne naukowo. [...] Bardzo wartościowym elementem pracy jest jej trzon - tj.
przedstawienie wpływu procesu akcesji do WTO w kontekście zmian, jakie ten proces
wywołał w prawie Federacji Rosyjskiej. Zaprezentowane przez autora ujęcie jest oparte
na wnikliwej analizie rosyjskiego systemu prawnego oraz gruntownych studiach autentycznych
aktów prawnych. W analizie tej autor adekwatnie "zarządza" wywodem, co jest
bardzo dobrą stroną pracy i świadczy o jej dojrzałości badawczej - skupia się bowiem
na tych elementach reulacji, któremają najistotniejsze znaczenie w negocjacjach WTO,
pomija zaś inne, nieadekwatne dla tego zagadnienia problemy [...]
Z recenzji prof. dr. hab. Artura Nowaka-Fara
Wstęp
Rozdział I.Światowa Organizacja Handlu i jej system prawny a transformacja
systemowa Federacji Rosyjskiej
1.Rola WTO i jej postrzeganie w stosunkach międzynarodowych
2.Prawo WTO, jako szczególny rodzaj norm regulujących międzynarodowe stosunki handlowe
2.1.Ogólna charakterystyka systemu prawnego WTO
2.2.Główne zasady i specyficzne instytucje występujące w systemie prawa WTO
2.2.1.Główne zasady prawa WTO
2.2.2.Instytucje specyficzne na gruncie prawa WTO
2.2.2.1.Mechanizm rozstrzygania sporów
2.2.2.2.Mechanizm przeglądu polityki handlowej
3.Miejsce prawa WTO w porządkach prawnych państw członkowskich
3.1.Zobowiązania prawnomiędzynarodowe a suwerenność państwa
3.2.Prawo międzynarodowe a prawo wewnętrzne
3.3.Zależności między prawem WTO, a porządkami prawnymi państw członkowskich
3.4.Zobowiązania państwa członkowskiego oraz kandydującego do członkostwa w WTO
4.Pojęcie transformacji systemowej
5.Specyfika transformacji systemowej Rosji
6.Wewnętrzne uwarunkowania rosyjskiej transformacji systemowej
6.1.Uwarunkowania polityczno-ustrojowe
6.2.Uwarunkowania ekonomiczne
7.Czynniki zewnętrzne i ich wpływ na transformację systemową Rosji
8.Transformacja rosyjskiego systemu prawa - główne wyzwania
Rozdział II. Proces akcesyjny Rosji do WTO: procedura, chronologia, rezultaty
1.Rosja wobec organizacji międzynarodowych
2.Motywacje Rosji do członkostwa w WTO
3.Zwolennicy i przeciwnicy członkostwa Rosji w Światowej Organizacji Handlu
4.Charakterystyka ogólna procedury akcesyjnej w ramach Światowej Organizacji Handlu
4.1.Proces akcesyjny - uwagi wprowadzające
4.2.Normatywne podstawy akcesji. Funkcje systemowe procedury akcesyjnej
4.2.1.Etapy procedury akcesyjnej
4.2.2.Etap wstępny
4.2.2.1.Wniosek o członkostwo i powołanie Grupy Roboczej
4.2.2.2.Memorandum w sprawie polityki handlowej
4.2.3.Negocjacje dwustronne i wielostronne
4.2.4.Dokumenty akcesyjne i ich zatwierdzanie
5.Chronologia negocjacji akcesyjnych prowadzonych z Federacją Rosyjską
5.1.Geneza związków Rosji z WTO
5.2.Etap wstępny procesu akcesyjnego
5.2.1.Wniosek Rosji o przyjęcie do WTO i utworzenie Grupy Roboczej
5.2.2.Memorandum w sprawie rosyjskiej polityki handlowej
5.3.Negocjacje dwustronne i wielostronne
5.4.Zmiany na szczytach władzy i ich wpływ na przebieg negocjacji akcesyjnych
5.5.Raport końcowy Grupy Roboczej
6.Uczestnicy negocjacji akcesyjnych ze strony Rosji i ocena efektywności ich działania
7.Główne problemy w negocjacjach akcesyjnych prowadzonych z Federacją Rosyjską
7.1.Negocjacje w sprawie taryf celnych
7.1.1.Uwarunkowania i zasady negocjacji
7.1.2.Wyniki negocjacji w obszarze taryf celnych
7.1.3.Problemy w sektorze energetycznym
7.2.Negocjacje w sprawie rolnictwa
7.3.Negocjacje w sprawach systemowych
7.3.1.Stan wyjściowy zmian w systemie prawnym
7.3.2.Zakres przedmiotowy negocjacji w sprawach systemowych
8.Regionalna współpraca gospodarcza z udziałem Rosji w kontekście rosyjskich starań o
członkostwo w WTO
9.Potencjalne skutki dla Rosji w związku z akcesją do WTO
10.Przyczyny długotrwałości i perspektywy zakończenia procesu akcesyjnego Rosji do WTO
Rozdział III.Podstawy prawno-systemowe rosyjskiej polityki handlowej w świetle
norm WTO
1.Uwagi wprowadzające
1.1.Kwestie terminologiczne i źródła prawa
1.2.Instrumenty polityki handlowej państwa
1.3.Instrumenty rosyjskiej polityki handlowej a prawo WTO
2.Środki taryfowe w GATT i porozumieniach powiązanych z GATT, a prawo wewnętrzne
Federacji Rosyjskiej
2.1.Zasady stosowania środków taryfowych
2.2.Rodzaje cel w prawie rosyjskim
2.3.Porozumienie w sprawie stosowania art. VII GATT (Kodeks wartości celnej)
2.4.Porozumienie w sprawie reguł pochodzenia
3.Środki pozataryfowe bezpośrednio ograniczające import lub eksport
3.1.Ograniczenia ilościowe
3.2.Środki antydumpingowe, subsydia, środki ochronne i wyrównawcze w świetle norm WTO
a prawo wewnętrzne Federacji Rosyjskiej
3.2.1.Uwagi ogólne
3.2.2.Kodeks antydumpingowy
3.2.2.1.Międzynarodowe prawo antydumpingowe
3.2.2.2.Rosyjskie prawo antydumpingowe - uwagi ogólne
3.2.2.3.Pojęcie dumpingu w prawie WTO
3.2.2.4.Procedura ustanawiania środków antydumpingowych
3.2.2.5.Definicja przemysłu krajowego
3.2.2.6.Ogólna ocena
3.2.3.Subsydia i środki wyrównawcze
3.2.3.1.Uwagi ogólne
3.2.3.2.Pojęcie subsydium w prawie WTO
3.2.3.3.Pojęcie subsydium w prawie Federacji Rosyjskiej
3.2.3.4.Zasady i praktyka stosowania środków wyrównawczych
3.2.4.Środki ochronne
3.2.4.1.Pojęcie środków ochronnych w prawie WTO
3.2.4.2.Zasady stosowania środków ochronnych w prawie rosyjskim a normy WTO
3.3.Licencjonowanie importu i eksportu
4.Środki pozataryfowe pośrednio ograniczające eksport lub import
4.1.Środki sanitarne i regulacje techniczne w prawie wewnętrznym Federacji Rosyjskiej a
normy WTO
4.1.1.Bariery techniczne w handlu
4.1.1.1.Źródła prawa rosyjskiego dotyczące regulacji technicznych
4.1.1.2.Standardy krajowe (normy) i przepisy techniczne
4.1.1.3.Zbiory zasad
4.1.1.4.Wymogi formalne stawiane przepisom technicznym
4.1.1.5.Uznawanie zgodności
4.1.1.6.Dostęp do informacji
4.1.1.7.Ocena obowiązujących regulacji
4.1.2.Środki sanitarne i fitosanitarne
4.1.3.Stan przyjmowania przepisów technicznych
4.2.Prawo rosyjskie a dopuszczalność stosowania środków pozataryfowych w świetle
Porozumienia w sprawie rolnictwa
4.2.1.Zakres przedmiotowy Porozumienia w sprawie rolnictwa
4.2.2.Transformacja Rosji w sektorze rolnym
4.2.3.Zobowiązania państwa członkowskiego w świetle Porozumienia w sprawie rolnictwa
4.2.4.Perspektywy stosowania postanowień Porozumienia w sprawie rolnictwa po rosyjskiej
akcesji do WTO
4.3.Prawo rosyjskie a Porozumienie w sprawie środków dotyczących
inwestycji związanych z handlem
4.3.1.Ustawa o inwestycjach zagranicznych
4.3.2.Ustawa o umowach o podziale produkcji
4.3.3.Ustawa o trybie realizacji inwestycji zagranicznych
w podmioty gospodarcze, mające strategiczne znaczenie dla zapewnienia obrony kraju i
bezpieczeństwa państwa
5.Porozumienia plurateralne (wielostronne)
5.1.Porozumienie w sprawie zakupów rządowych
5.2.Porozumienie w sprawie handlu samolotami cywilnymi
6.Niektóre wnioski
Rozdział IV. Wpływ systemu prawnego WTO na prawno-systemowe uwarunkowania
sektora usług
1.Uwagi wprowadzające
2.Specyfika sektora usług. Liberalizacja wymiany usług
3.Prawo rosyjskie dotyczące usług w świetle ogólnej charakterystyki Układu GATS
3.1.Uwagi ogólne
3.2.Źródła prawa
3.3.Zasady podstawowe i zobowiązania ogólne
3.3.1.Klauzula najwyższego uprzywilejowania
3.3.2.Przejrzystość systemu prawnego
3.3.3.Zwalczanie nieuczciwej konkurencji
3.3.4.Wzajemne uznawanie kwalifikacji zawodowych
3.3.5.Dopuszczalne ograniczenia wymiany usług
4.Zobowiązania specyficzne zawarte w GATS
5.Regulacje prawa wewnętrznego Federacji Rosyjskiej a zobowiązania specyficzne
zaciągane w ramach procesu akcesyjnego do WTO
5.1.Uwagi ogólne
5.2.Negocjacje Rosji i państw członkowskich WTO w sferze usług
5.2.1.Etapy negocjacji
5.2.2.Wyniki negocjacji - uwagi ogólne
5.3.Wyniki negocjacji i stan regulacji prawa rosyjskiego w wybranych sektorach usług
5.3.1.Usługi finansowe
5.3.1.1.Usługi bankowe
5.3.1.2.Usługi ubezpieczeniowe
5.3.2.Usługi transportowe
5.3.2.1.Usługi w zakresie transportu lotniczego
5.3.2.2.Usługi w zakresie transportu morskiego
5.3.2.3.Usługi w zakresie transportu śródlądowego
5.3.2.4.Usługi w zakresie transportu kolejowego
5.3.2.5.Usługi w zakresie transportu drogowego
5.3.2.6.Usługi telekomunikacyjne
5.3.3.Usługi dla biznesu. Podsektor usług profesjonalnych
5.3.4.Usługi turystyczne
6.Potencjalne skutki członkostwa w WTO dla rosyjskiego sektora usług
7.Niektóre wnioski
Rozdział V.Podstawy prawne rosyjskiego systemu ochrony własności intelektualnej
w świetle norm WTO
1.Porozumienie w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej
1.1.Geneza TRIPS
1.2.Charakterystyka ogólna regulacji Porozumienia TRIPS
1.3.Odesłania w Porozumieniu TRIPS do innych umów międzynarodowych, a zobowiązania
prawnomiędzynarodowe Rosji
1.4.Stanowisko rosyjskiej doktryny prawa wobec regulacji Porozumienia TRIPS
2.Ogólna charakterystyka systemu ochrony własności intelektualnej w prawie wewnętrznym
Federacji Rosyjskiej
2.1.Ewolucja systemu ochrony własności intelektualnej w prawie wewnętrznym Federacji
Rosyjskiej
2.2.Charakterystyka ogólna części IV Kodeksu cywilnego Federacji Rosyjskiej
2.3.Postanowienia ogólne rozdziału VII części IV Kodeksu cywilnego Federacji
Rosyjskiej a regulacje Porozumienia TRIPS
2.3.1.Przedmiot ochrony własności intelektualnej w prawie Federacji Rosyjskiej
2.3.2.Ograniczenie treści praw własności intelektualnej
3.Prawo autorskie i prawa pokrewne w prawie wewnętrznym Rosji a postanowienia
Porozumienia TRIPS
3.1.Regulacje TRIPS w zakresie prawa autorskiego i praw pokrewnych
3.2.Dostosowania rosyjskiego prawa autorskiego do regulacji wynikających z TRIPS
3.2.1.Zakres przedmiotowy ochrony praw autorskich przewidziany w prawie rosyjskim a
regulacje Porozumienia TRIPS
3.2.2.Treść prawa autorskiego w Rosji a regulacje Porozumienia TRIPS
3.2.3.Zakres czasowy ochrony prawa autorskiego przewidziany w prawie rosyjskim a regulacje
Porozumienia TRIPS
3.3.Prawa pokrewne w prawie wewnętrznym Federacji Rosyjskiej a regulacje Porozumienia
TRIPS
4.Własność przemysłowa
4.1.Uwagi wprowadzające
4.2.Środki indywidualizacji uregulowane w Porozumieniu TRIPS a prawo wewnętrzne
Federacji Rosyjskiej
4.2.1.Znaki towarowe
4.2.2.Oznaczenia geograficzne
4.2.3.Kolizja między regulacjami z zakresu ochrony znaków towarowych oraz oznaczeń
geograficznych
4.2.4.Wzory przemysłowe
4.3.Ochrona informacji nieujawnionej
4.4.Prawo patentowe
4.4.1.Prawa wyłączne wynikające z patentu w prawie rosyjskim a postanowienia TRIPS
4.4.2.Ograniczenia prawa patentowego w prawie rosyjskim a postanowienia Porozumienia TRIPS
4.4.3.Okres ochrony z zakresu prawa patentowego przewidziany w prawodawstwie rosyjskim a
postanowienia TRIPS
4.5.Topografie układów scalonych
5.Środki ochrony własności intelektualnej w prawie rosyjskim na tle Porozumienia TRIPS
5.1.Uwagi ogólne
5.2.Procedury cywilne
5.3.Procedury administracyjne oraz wymagania specjalne odnoszące się do środków
stosowanych przy kontroli granicznej
5.4.Środki tymczasowe
5.5.Procedury karne
6.Niektóre wnioski
Zakończenie
1.Znaczenie procesu akcesyjnego do WTO dla transformacji rosyjskiego systemu prawnego
2.Zakres przedmiotowy zmian zachodzących w systemie prawnym Rosji pod wpływem procesu
akcesyjnego do WTO
3.Wpływ zmian w systemie prawnym na proces transformacji systemowej Rosji
Załącznik nr 1
Załącznik nr 2
Załącznik nr 3
Bibliografia
354 stron, B5, oprawa miękka