WOLA I INTELEKT W FILOZOFII TOMASZA Z AKWINU PENCZEK M. Księgarnia

Wola i intelekt w filozofii Tomasza z Akwinu

Autor poddaje analizie dwa niezwykle ważne w myśli Tomasza tematy, mianowicie jego koncepcję woli i intelektu, a czyni to w sposób, który ukazuje Akwinatę jako pełnoprawnego uczestnika doniosłych współczesnych dyskusji filozoficznych.

Penczek pokazuje, jak odczytywać teksty Tomaszowe, używając stosowanych dziś narzędzi interpretacyjnych, i właśnie tego rodzaju przeniesienie filozofii Akwinaty w kontekst współczesnego dyskursu jest, obok znakomitych analiz tekstów źródłowych, jedną z najważniejszych zalet tej pracy.

Z recenzji prof. dr hab. Agnieszki Kijewskiej

Mateusz Penczek – absolwent psychologii i filozofii na Wydziale Filozoficznym UJ, doktor nauk humanistycznych w zakresie filozofii.

Wstęp   9

Część I. Ogólna teoria intelektu i poznania intelektualnego u człowieka 15

1. Znaczenie słów intellectus i ratio 15
2. Intelekt jako władza poznania niematerialnego 18
3. Intelekt czynny i intelekt możnościowy 20
4. Zmysłowe podstawy poznania intelektualnego 24
5. Pierwsza operacja intelektu możnościowego 34
6. Druga operacja intelektu możnościowego 43
7. Rozum i dyskurs logiczny 51
7.1. Ogólna charakterystyka poznania rozumowego 51
7.2. Rodzaje rozumowań 54
8. Słowo 61
9. Intelekt w sensie ścisłym   70
9. Intelekt w sensie ścisłym a rozum 78

Część II. Poznanie praktyczne   85

1. Podział na intelekt teoretyczny i praktyczny 85
2. Działanie jako cel intelektu praktycznego 91
3. Poznanie teoretyczne i poznanie praktyczne 95
4. Trzy rodzaje poznania praktycznego 99
5. Typy poznania praktycznego na tle struktury czynu ludzkiego 104
6. Konieczność i przygodność w poznaniu praktycznym 109
7. Intelekt praktyczny a prawda   120

Część III. Struktura i działanie intelektu praktycznego 129

1. Intelekt praktyczny a prawo naturalne 129
2. Rodzaje prawa 131
3. Poziomy prawa naturalnego   135
4. Podstawowe zasady prawa naturalnego 136
5. Pojęcie dobra 138
6. Pierwsza zasada praktyczna   144
7. Dobro człowieka 153
8. Pierwsze zasady praktyczne   160

Część IV. Spór o podstawy poznania praktycznego w koncepcji Tomasza 171

1. Elementy metaetyki   171
1.1. Zasada Hume’a   171
1.2. Problem znaczenia sądów etycznych: deskryptywizm 172
1.2.1. Naturalizm 172
1.2.2. Intuicjonizm 173
1.3. Problem znaczenia sądów etycznych: preskryptywizm 174
1.4. Relacja pomiędzy stanowiskami non-naturalistycznymi 176
1.5. Niektóre sposoby obrony naturalizmu 177
2. Metaetyka a Tomasz   183
2.1. Interpretacja non-naturalistyczna 184
2.2 Krytyka interpretacji non-naturalistycznej 189
2.3. Interpretacja naturalistyczna 192
2.3.1. Naturalizm umiarkowany 192
2.3.2. Naturalizm skrajny 199
2.3.3. Autonomia poznania praktycznego z perspektywy interpretacji umiarkowanie naturalistycznej 200

Część V. Rozum praktyczny   203

1. Charakterystyka ogólna rozumu praktycznego 203
2. Dobro w dziedzinie działania 208
3. Rozumowania praktyczne niezwiązane z działaniem 210
4. Rozumowania praktyczne prowadzące do działania 214
5. Przygodny charakter poznania praktycznego związanego z działaniem 222

Część VI. Wola 227

1. Klasyfikacja pragnień   227
1.1. Pojęcie pragnienia   227
1.2. Pragnienie naturalne   228
1.3. Pragnienia oparte na poznaniu 229
1.4. Pragnienie zmysłowe a pragnienie racjonalne 230
1.5. Analiza pragnienia zmysłowego 232
2. Pragnienie racjonalne   237
3. Akty woli i struktura czynu ludzkiego 245
3.1. Prosty akt woli   245
3.2. Radość 249
3.3. Zamiar   250
3.4. Zgoda 252
3.5. Wybór 254
3.6. Użycie   257
4. Struktura czynu ludzkiego   258
4.1. Relacja między elementami czynu ludzkiego 260
4.2. Spory interpretacyjne dotyczące aktów 262
4.3. Struktura czynu ludzkiego a podstawy poznania praktycznego 264
5. Wola a inne władze 266
5.1. Racjonalność woli 267
5.2. Wpływ woli na inne władze 269
6. Wolność i zdeterminowanie woli 276
6.1. Wola a pragnienie naturalne 277
6.2. Wola a konieczność   280
6.3. Wola a konieczność naturalna   282
6.4. Zakres konieczności naturalnej 284
6.5. Wolność woli   291

Zakończenie. Stanowisko Tomasza z perspektywy sporu między intelektualizmem a woluntaryzmem 301

1. Porównanie intelektu i woli   302
2. Relacje między intelektem i wolą – podsumowanie 305
2.1. Wpływ intelektu na wolę 305
2.2. Wpływ woli na intelekt 307
2.3. Prymat intelektu nad wolą 308
2.4. Interpretacje konkurencyjne 310

Bibliografia 315
1. Dzieła Tomasza z Akwinu – teksty źródłowe 315
2. Dzieła Tomasza z Akwinu – przekłady na język polski

322 stron, Format: 16.5x23.5cm, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.