Rozwój po śląsku
Procesy kapitalizacji kultury w śląskiej społeczności górniczej
We współczesnym dyskursie na temat rozwoju podkreśla się potrzebę odnalezienia
równowagi pomiędzy ekonomią i wzrostem gospodarczym a społecznym dobrostanem i
psychospołecznymi potrzebami każdego człowieka. Uczeni, poszukując alternatywnych
dróg rozwoju, wskazują na nowy lokalizm jako szczególnie obiecującą drogę tworzenia
zintegrowanych planów rozwoju lokalnego, włączania zmarginalizowanych społecznie
jednostek, a tym samym restytucji podmiotowości społecznej.
Niniejszy tom stanowi przegląd najważniejszych koncepcji przemian i rozwoju
społeczności lokalnych w dobie globalizacji, proponując jednocześnie ich syntezę.
Autorka – na podstawie gruntownych studiów literatury przedmiotu i własnych badań
empirycznych w śląskiej społeczności górniczej – wskazuje zakres, w jakim możliwy
jest przebieg rozwoju alternatywnego. Szczególną uwagę zwraca na procesy kapitalizacji
kultury lokalnej, argumentując, że szeroko rozumiana kultura, tj. tradycja, instytucje
obywatelskie i wzory partycypacji, jak również wszelkie formy rozrywki
kulturalno-sportowej i uczestnictwa w kulturze stanowią najważniejsze zasoby oraz
instrumenty rozwoju społeczności lokalnej. Autorka analizuje ponadto mechanizmy, za
pomocą których „rozwój poprzez kulturę” wzmacnia inkluzję społeczną i usprawnia
lokalny proces demokratyczny.
Marta Klekotko
– doktor socjologii, adiunkt w Instytucie Socjologii
Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autorka licznych publikacji z zakresu przemian i rozwoju
społeczności lokalnych. Prowadzi badania nad funkcjonowaniem społeczności lokalnych,
przemianami społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, ruchami na rzecz autonomii
regionalnej oraz kulturowymi mechanizmami rozwoju miast.
Wprowadzenie. Rozwój w dobie globalizacji
1. Globalizacja, społeczność lokalna i nowy lokalizm?
Wokół pojęć podstawowych
1.1. Locum. Społeczność lokalna
1.2. Globus. Świat staje się jednym
1.3. Globus i locum, czyli społeczność lokalna w dobie globalizacji
1.4. Podsumowanie. Nowy lokalizm a ozwój
2. Nauki społeczne w poszukiwaniu równowagi: koncepcje
rozwoju alternatywnego
2.1. Uwagi wstępne. W poszukiwaniu alternatywy
2.2. Koncepcje aktywizacji (community development)
2.3. Koncepcje upodmiotowienia (empowerment)
2.4. Koncepcje rozwoju uczestniczącego (participatory development)
2.5. Koncepcja rozwoju neoendogennego (neo-ednogenous development)
2.6. Koncepcje potencjału lokalnego (community capacity)
2.7. Koncepcje rozwoju zrównoważonego (sustainable development)
2.8. Podsumowanie. Pięć zasad rozwoju alternatywnego
3. Kapitalizacja rozwoju alternatywnego, czyli o różnych
typach kapitału
3.1. Uwagi wstępne. Kapitał a rozwój
3.2. „Klej”, albo „brakujące ogniwo”: kapitał społeczny
3.3. Tradycja, tożsamość i festiwale: kapitał kulturowy
3.4. Governance, czyli współrządzenie: kapitał instytucjonalny
3.5. Kultura lokalna ma znaczenie: podsumowanie
4. Uwarunkowania i czynniki rozwoju lokalnego:
konceptualizacja i założenia metodologiczne projektu badawczego
4.1. Imminent – immanent divide: problem badawczy
4.2. Co wiemy, a czego nie wiemy o determinantach rozwoju polskich gmin?
4.3. Uwarunkowania i czynniki, czyli dynamiczne spojrzenie na rozwój:
proponowana perspektywa badawcza
4.4. Socjologia refleksywna i metoda poszerzonego przypadku: założenia
metodologiczne projektu
4.5. Radzionków: wybór przypadku i hipotezy badawcze
4.6. Zastosowane techniki badawcze i przebieg badań
5. Przepis na rozwój po śląsku – rekonstrukcja procesów
upodmiotowienia i rozwoju społeczności Radzionkowa
5.1. Uwagi wstępne. Pod „panowaniem bytomskim”
5.2. Walka o niezależność administracyjną
5.3. Budowa podstaw samorządności
5.4. Ruch ożywienia kulturalnego
5.5. Budowa sfery publicznej
5.6. Budowa struktur współrządzenia
5.7. Upodmiotowienie społeczności
5.8. Zrównoważenie rozwoju
5.9. Charakterystyka procesu. Podsumowanie
6. W poszukiwaniu źródeł upodmiotowienia i rozwoju
6.1. Uwagi wstępne. Uwarunkowania i czynniki rozwoju Radzionkowa
6.2. „Duszą Śląska jest Ślązak”: o regionalnym podłożu
historycznym
6.3. „Z dołu na powierzchnię”: o specyfice społeczności
górniczej
6.4. Cidry: o radzionkowskim podłożu historycznym
6.5. Tradycja jako empowerment czy disempowerment: o czynnikach rozwoju
6.6. Kapitalizacja radzionkowskiej kultury: synchroniczno-diachroniczny
bilans zasobów rozwojowych
Zakończenie. Od tradycji jako upodmiotowienia do upodmiotowienia jako tradycji: w
stronę polityki miejsca.
Bibliografia
244 strony, Format: 16,5x23,5 cm, oprawa miękka