Tom niniejszy, pierwszy z
serii trzech tomów poświęconych dokumentacji dotychczasowych akcesji, obejmuje Dokumenty
dotyczące przystąpienia do Wspólnot Europejskich Danii, Irlandii i Wielkiej Brytanii
oraz Grecji. Treść przedstawionych w niniejszej serii dokumentów może stanowić
cenne źródło inspiracji dla polskich negocjacji akcesyjnych, mimo że od przyjęcia
niektórych dokumentów upłynęło od dwudziestu do nieomal trzydziestu lat.
W trakcie negocjacji trzeba
uwzględniać interesy wszystkich państw członkowskich. Jak wynika z weta Francji wobec
członkostwa Wielkiej Brytanii, jedno państwo członkowskie może w sposób efektywny
blokować przystąpienie państw kandydujących. Nie należy się spodziewać, iż ogólna
zgoda polityczna co do faktu rozszerzenia Unii weźmie górę nad interesami gospodarczymi
poszczególnych jej członków.
Na przykładzie stosunku
Grecji do przystąpienia Hiszpanii i Portugalii można dojść do wniosku, iż w przypadku
niektórych państw członkowskich zgoda polityczna na rozszerzenie może być kupiona
poprzez przyznanie tym państwom środków z funduszy wspólnotowych. Ogólnie biorąc,
podczas negocjacji Unia nie będzie sobie mogła pozwolić na daleko idące ustępstwa
właśnie ze względu na to, że będą one musiały być kompensowane. Chodzi tutaj
szczególnie o interesy tych państw członkowskich, które mogą najwięcej stracić na
skutek akcesji państw Europy Środkowej i Wschodniej.
Przystąpienie Grecji może
służyć również za przykład decyzji uwarunkowanej bardziej względami politycznymi
niż ekonomicznymi. Właśnie w przypadku Grecji okazało się, że zbyt mało uwagi
poświęcono postanowieniom przejściowym. Z tego m.in. powodu postanowienia przejściowe
Aktu o przystąpieniu Hiszpanii i Portugalii zawierają bardziej szczegółowe
rozwiązania oraz dłuższe okresy przejściowe.
299 stron, miękka oprawa