Procesy ustrojowej
transformacji i integracji Polski z Unią Europejską przyczyniły się - podobnie jak to
miało miejsce w wielu innych państwach członkowskich UE - do szczególnego
zainteresowania problematyką regionów. Na szczególne cechy - a zarazem walory - regionu
we współczesnych warunkach politycznych, gospodarczych i społecznych wskazuje definicja
zawarta we Wspólnotowej Karcie Regionalizacji przyjętej przez Parlament Europejski. W
świetle tego dokumentu region to terytorium, które stanowi, z geograficznego punktu
widzenia, wyraźnie wyodrębnioną całość lub podobne zgrupowanie terytoriów, gdzie
istnieje ciągłość i którego populacja posiada pewne wspólne cechy i chce bronić
wynikającej stąd własnej tożsamości i rozwijać ją w celu stymulowania postępu
kulturalnego, społecznego i gospodarczego.
Zapewnienie w skali
regionów rozwoju gospodarczego, społecznego i kulturalnego, a jednocześnie troska o
zachowanie i umacnianie tożsamości, to cele trudne do osiągnięcia. Analizę tych
zagadnień podejmuje niniejsza publikacja. Autorzy wychodząc od problemów regionalizmu w
kontekście globalizacji, poprzez teorie rozwoju regionalnego i zasady polityki
regionalnej Wspólnoty Europejskiej, koncentrują uwagę na problemach i szansach, przed
którymi stają polskie regiony w związku z akcesją do Unii Europejskiej. Należy przy
tym podkreślić, że przyjęcie nowych państw i regionów poważnie osłabia spójność
społeczną, gospodarczą i przestrzenną rozszerzonej Unii; spójność przez wiele
dziesięcioleci budowaną przy wydatnym udziale wspólnotowych Funduszy Strukturalnych i
Funduszu Spójności. Stwarza to tym samym nowe wyzwania dla przyszłej polityki
regionalnej UE.
Istnieje także niezwykle
ważny i zasługujący na badania problem funkcjonowania wspólnot regionalnych na
pograniczach państw, mający związek z burzliwą historią Europy Środkowej i
Wschodniej. Towarzyszące integracji europejskiej procesy upodmiotowienia regionów oraz
umacniania, odbudowywania, a nawet odkrywania na nowo ich tożsamości, ze szczególną
intensywnością zachodzą w państwach, które właśnie przystąpiły do Unii
Europejskiej. Polskie regiony - podobnie jak regiony innych państw nowoprzyjętych -
wnoszą do Unii poważne zapóźnienia gospodarcze i problemy społeczne, jak również
trudne obciążenia i doświadczenia historyczne. Jednocześnie jednak wnoszą również
niewykorzystany dotychczas potencjał rozwojowy,bogactwo kulturowe.
Spis treści
Słowo wstępne
I REGIONALIZACJA I POLITYKA
REGIONALNA UNII EUROPEJSKIEJ
Dariusz Milczarek
Unia Europejska wobec wyzwań globalizacji i regionalizmu
Karol Olejniczak
Nowe teorie rozwoju regionalnego w praktyce Unii Europejskiej
Artur Adamczyk
Wykorzystanie Funduszy Strukturalnych UE na przykładzie Grecji
II PRZYGOTOWANIA POLSKI DO
WYKORZYSTANIA FUNDUSZY STRUKTURALNYCH
Alojzy Z. Nowak
Fundusze Strukturalne Unii Europejskiej jako czynnik mobilizacji gospodarki polskiej
Katarzyna Agnieszka
Delis-Szeląg
Polityka regionalna Unii Europejskiej i perspektywy jej realizacji w Polsce
Jan Borkowski
Polskie regiony w warunkach członkostwaw Unii Europejskiej
Zofia Sujkowska, Artur
Życki
Polskie regiony jako uczestnicy polityki strukturalnejUnii Europejskiej. Zarządzanie
projektami
Piotr Krasuski
Możliwości wykorzystania Funduszy Strukturalnychdla rozwoju społeczeństwa
informacyjnego w UniiEuropejskiej Perspektywy dla Polski
Adam Kwiatkowski
Przygotowania do absorpcji Funduszy Strukturalnych w województwie mazowieckim
III WSPÓŁPRACA
TRANSGRANICZNA I PROBLEMY REGIONÓW PRZYGRANICZNYCH
Stanisław W. Kłopot
Zmiany strukturalno-przestrzenne w wyniku rozwoju obszarów przygranicznych w Europie
Kazimierz Jóskowiak
Współpraca transgraniczna Polski Wybrane zagadnienia teorii i praktyki
Mirosław Zdulski
Fundusz Małych Projektów PHARE Cross Border
Co-operation - realizacja, efekty i oceny
Roman Szul
Sytuacja językowa obszarów przygranicznych w Europie - wyzwanie i szansa
Zbigniew Kurcz
Transfery ludnościowe na dawnych i nowych pograniczach Polski
Elżbieta Budakowska
Miasto przygraniczne nad Bałtykiem w okresie zmiansystemowych. Przypadek Kłajpedy
Zofia Sokolewicz
Polityka regionalna, regionalizm a ochrona praw mniejszości narodowych oraz sprawa
Śląska w latach 1996-2004
Elżbieta Wojtaś
Stan obecny i potrzeby dalszych badań nad obszarami przygranicznymi
IV BIBLIOGRAFIA DOTYCZĄCA
POLITYKI REGIONALNEJ I REGIONALIZMU
364 strony