Wykładnia prawa podatkowego w państwach należących do kręgu anglosaskiej kultury
prawnej jako przedmiot badań jest interesująca z tego względu, że jej zasady
kształtowały się przez wiele dziesiątek, a nawet setek lat w sposób nieprzerwany
aktami rewolucji, okupacji przez inne państwa i podobnymi kataklizmami społecznymi. Ten
"naturalny" rozwój doktryn interpretacyjnych, przebiegający w ramach jednej
kultury prawnej - do niedawna dosyć wyraźnie izolowanej od wpływów zewnętrznych - sam
w sobie zasługuje na zainteresowanie.
W opracowaniu największą uwagę poświęcono wykładni prawa w
Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej. W nieco mniejszym zakresie omawiana jest
problematyka wykładni w Zjednoczonym Królestwie, Kanadzie i Australii, a także Irlandii
oraz Nowej Zelandii.
Spis treści:
Wykaz skrótów
Wykaz literatury
Wykaz orzeczeń
Wstęp
Rozdział 1. Uwagi o konstrukcji i właściwościach anglosaskich systemów
prawnych
Cechy anglosaskiej kultury prawnej i ich wpływ na procesy wykładni prawa
Normatywne wskazówki wykładni prawa
Literatura dotycząca wykładni prawa
Ogólna charakterystyka systemu sądownictwa w państwach anglosaskich
Inne zagadnienia
Rozdział 2. Teorie wykładni prawa.
Osiągnięcia amerykańskiej doktryny prawniczej
Uwagi ogólne
Oryginalizm
Intencjonalizm
Teoria wykładni celowościowej
Nowy tekstualizm
Teoria wykładni dynamicznej
Podsumowanie
Rozdział 3. Zasady sądowej wykładni prawa w państwach anglosaskich
Uwagi ogólne
Wykładnia językowa
Niejasności tekstu prawnego
Wykorzystywanie materiałów z procesu legislacyjnego
Luki w prawie
Domniemania i wskazówki interpretacyjne
Dyrektywa pomijania rezultatów absurdalnych (golden rule)
Dyrektywa pomijania rezultatów niesprawiedliwych
Dyrektywa dążenia do realizacji celu ustawy
Dyrektywa zapewnienia funkcjonalności prawa
Dyrektywa uwzględniania celu zmiany prawa (mischief rule)
Dyrektywa respektowania znaczeń języka powszechnego (plain meaning rule)
Zasada respektowania interpretacji zastosowanej przez agencje rządowe (deferrence rule)
Doktryna następczej aprobaty praktyki orzeczniczej (reenactment doctrine)
Maksymy interpretacyjne
Inne zasady.
Ocena celów oraz intencji podatnika
Rozdział 4. Problematyka wykładni prawa podatkowego w amerykańskiej
literaturze prawniczej
Zagadnienia ogólne
Oryginalizm w wykładni prawa podatkowego
Tekstualizm i antytekstualizm w wykładni prawa podatkowego
Znaczenie "struktury głębokiej" Kodeksu podatkowego
Practical reason w wykładni prawa podatkowego
Rozdział 5. Sądowa wykładnia prawa podatkowego
Uwagi ogólne
Zasada wykładni ścisłej (strict construction)
Wykładnia celowościowa przepisów prawa podatkowego
Zasada (strategia) interpretacji zrównoważonej prawa podatkowego
Zasada rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika
Interpretacja przepisów dotyczących ulg podatkowych, zwolnień itp
Dyrektywa efektywności prawa podatkowego
Inne zasady interpretacji stosowane w prawie podatkowym
Zasada pierwszeństwa prostszego rozumowania
Zasada wykładni z zachowaniem symetrii w opodatkowaniu
Zasada domniemania zgodności aktów prawnych administracji z ustawą podatkową
Inne zagadnienia
Rozdział 6. Wykładnia prawa a zwalczanie unikania opodatkowania
Istota i rodzaje sądowych doktryn orzeczniczych
Sądowe doktryny orzecznicze w wybranych państwach
Zjednoczone Królestwo
Stany Zjednoczone
Kanada
Australia i Nowa Zelandia.
Uwagi końcowe
Rozdział 7. Sądowe strategie interpretacji prawa podatkowego
Zakończenie
Indeks rzeczowy
200 stron, oprawa miękka
