Seria WYKŁADY SPEECJALIZACYJNE
adresowana jest do studentów, a także absolwentów prawa – zarówno teoretyków, jak i
praktyków chcących poszerzyć swoją wiedze o wysoko wyspecjalizowane zagadnienia
prawne. W serii tej znajdują się publikacje omawiające tematykę, którą –zdaniem
ekspertów – warto znać, aby odnosić sukcesy zawodowe. W dzisiejszych bowiem czasach
sukces można osiągnąć, mając szeroką wiedzę nie tylko ogólną,ale połączoną z
wiedzą z wąskich dziedzin prawa.
Prezentowane opracowanie
zawiera omówienie kluczowych zagadnień prawnych, przydatnych w edukacji i praktyce
lekarskiej.
Zamieszczone w nim treści
uwzględniają najnowsze unormowania prawne.Wybór problematyki został dostosowany do
programu stażu podyplomowego lekarza i lekarza dentysty oraz szkoleń przeprowadzanych w
ramach specjalizacji lekarskich. Szereg zagadnień może znaleźć zainteresowanie
również u lekarzy wykonujących swój zawód w ramach stosunku pracy w zakładach opieki
zdrowotnej albo prowadzących indywidualną czy grupową praktykę lekarską, a także u
innych pracowników medycznych.
Ze względu na szeroki wachlarzomawianej
tematyki adresatami podręcznika mogą być również studenci kierunków prawniczych i
administracyjnych, studiów podyplomowych w zakresie prawa medycznego,a także każda
inna osoba chcąca poznać swe prawa jako pacjent.
Zastosowana formuła wykładu
akademickiego umożliwia wskazanie głównych problemów interpretacyjnych analizowanych
przepisów oraz próbę ich rozwiązania w oparciu o dorobek nauki iorzecznictwo sądowe.
Dr Rafał Kubiak –
kierownikZakładu Prawa Medycznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, adiunkt w
Katedrze Prawa Karnego Uniwersytetu Łódzkiego, starszy specjalista do spraw prawnych
Centrum Egzaminów Medycznych w Łodzi, członek komisji bioetycznej. Autoremliczny
opracowań naukowych i popularno-naukowych.
Spis treści:
Wykaz skrótów
Wykaz literatury
Rozdział I. Zasady sprawowania opieki zdrowotnej w świetle Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej
§ 1. Wprowadzenie. Rozwój rozwiązań prawnych
§ 2. Umiejscowienie regulacji w systemie prawa
§ 3. Podmiotowy zakres regulacji
§ 4. Zakres przedmiotowy regulacji
Rozdział II. Definicja oraz cechy szczególne zawodu lekarza i lekarza dentysty
§ 1. Wprowadzenie
§ 2. Przedmiotowy zakres zawodu lekarza
I. Uwagi wstępne
II. Udzielenie świadczeń zdrowotnych
III. Prace badawcze
IV. Nauczanie zawodu lekarza
V. Zatrudnienie w NFZ i innych urzędach
§ 3. Profesjonalny charakter czynności lekarskich
§ 4. Zawód lekarza jako zawód zaufania publicznego
§ 5. Zawód lekarza jako "wolny zawód"
§ 6. Podsumowanie
Rozdział III. Prawo wykonywania zawodu lekarza
§ 1. Wprowadzenie
§ 2. Warunki uzyskania prawa wykonywania zawodu lekarza/lekarza dentysty
I. Uwagi wstępne
II. Obywatelstwo polskie lub innego kraju członkowskiego Unii Europejskiej
III. Posiadanie dyplomu lekarza lub lekarza dentysty
IV. Pełna zdolność do czynności prawnych
V. Stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu lekarza lub lekarza dentysty
VI. Nienaganna postawa etyczna
VII. Odbycie stażu podyplomowego lekarza lub lekarza dentysty
VIII. Złożenie z wynikiem pozytywnym Lekarskiego Egzaminu Państwowego lub
Lekarsko-Dentystycznego Egzaminu Państwowego
IX. Uzyskiwanie prawa wykonywania zawodu lekarza przez cudzoziemców
§ 3. Procedura uzyskiwania prawa wykonywania zawodu oraz wpisu do rejestru lekarzy
Rozdział IV. Kwalifikacje zawodowe lekarzy
§ 1. Wprowadzenie. Punkty edukacyjne
§ 2. Specjalizacja
I. Uwagi wprowadzające
II. Model i tryby szkolenia specjalizacyjnego
III. Postępowanie kwalifikacyjne do rozpoczęcia specjalizacji
IV. Kierownik specjalizacji
V. Państwowy Egzamin Specjalizacyjny
§ 3. Uzyskiwanie umiejętności z zakresu węższych dziedzin medycyny lub udzielania
określonych świadczeń zdrowotnych
Rozdział V. Formy wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty
§ 1. Wprowadzenie
§ 2. Wykonywanie zawodu lekarza na podstawie stosunku pracy
I. Uwagi wprowadzające
II. Czas pracy w zakładach opieki zdrowotnej
III. Dodatkowe świadczenia pieniężne związane z pracą w zakładach opieki zdrowotnej
§ 3. Prowadzenie praktyki lekarskiej
I. Uwagi wstępne
II. Formy praktyk lekarskich
III. Warunki podjęcia praktyki lekarskiej
1. Wprowadzenie
2. Rejestracja działalności gospodarczej
3. Szczególne warunki dotyczące rozpoczęcia praktyki lekarskiej
4. Rejestracja
IV. Podawanie do publicznej wiadomości informacji o prowadzonej praktyce
V. Możliwość zatrudniania innych osób
VI. Kontrola praktyki lekarskiej
VII. Wykreślenie z rejestru i zakończenie działalności
Rozdział VI. Zasady organizacji zakładów opieki zdrowotnej
§ 1. Wprowadzenie. Ewolucja rozwiązań prawnych
§ 2. Definicja zakładu opieki zdrowotnej
§ 3. Podziały zakładów opieki zdrowotnej
I. Uwagi wprowadzające
II. Podział zakładów ze względu na czasokres, w którym udzielane są
świadczenia zdrowotne
1. Zakłady przeznaczone dla osób, których stan zdrowia wymaga udzielania całodobowych
lub całodziennych świadczeń zdrowotnych
2. Zakłady udzielające świadczeń osobom niewymagającym ich całodobowo lub
całodziennie
III. Podział zakładów ze względu na miejsce regulacji
IV. Podział zakładów w oparciu o kryterium formalnoprawne
1. Publiczne i niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej
2. Samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej
§ 4. Utworzenie zakładu opieki zdrowotnej
I. Uwagi wprowadzające
II. Akt erekcyjny
III. Wyposażenie zakładu
IV. Akty wewnątrzzakładowe - statut i regulamin wewnętrzny
V. Wymogi kadrowe
VI. Wpis do rejestru zakładów opieki zdrowotnej
VII. Rejestracja SP ZOZ-ów
VIII. Aktualizacja danych wpisanych do rejestrów
IX. Wykreślenie z rejestru
§ 5. Zarządzanie zakładem opieki zdrowotnej
I. Kierownik zakładu opieki zdrowotnej
1. Uwagi wprowadzające
2. Podstawy zatrudnienia kierownika zakładu opieki zdrowotnej
3. Prawa i obowiązki kierownika zakładu opieki zdrowotnej
4. Rozwiązanie stosunku pracy lub umowy menadżerskiej
II. Rada społeczna
1. Uwagi wprowadzające
2. Powołanie rady społecznej
3. Skład rady społecznej
4. Zasady funkcjonowania i zadania rady społecznej
§ 6. Kontrola i nadzór nad zakładami opieki zdrowotnej
I. Uwagi wprowadzające
II. Kontrola zakładu opieki zdrowotnej
III. Nadzór nad zakładami opieki zdrowotnej
§ 7. Przekształcanie, łączenie i podział zakładów opieki zdrowotnej
I. Uwagi wprowadzające
II. Przekształcanie i łączenie SP ZOZ-ów
§ 8. Likwidacja zakładu opieki zdrowotnej
I. Uwagi wstępne
II. Rozpoczęcie likwidacji
II. Przeprowadzenie likwidacji
IV. Czasowe zaprzestanie działalności
Rozdział VII. Obowiązek udzielenia pomocy lekarskiej
§ 1. Wprowadzenie i źródła prawne obowiązku udzielania pomocy
§ 2. Podmiotowy i przedmiotowy zakres obowiązku udzielania pomocy lekarskiej
§ 3. Przypadki legalnego zaniechania udzielania pomocy
I. Uwagi wstępne
II. Regulacja zawarta w art. 162 KK
III. Unormowanie zawarte w ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty
IV. Przyczyny zaniechania pomocy leżące po stronie pacjenta
1. Sprzeciw pacjenta
2. Klauzule antycypacyjne
3. Ratowanie samobójców
4. Podawanie krwi Świadkom Jehowy
Rozdział VIII. Dokumentacja medyczna
§ 1. Wprowadzenie, źródła regulacji
§ 2. Pojęcie, rodzaje i treść dokumentacji medycznej
§ 3. Sposób prowadzenia dokumentacji medycznej oraz jej ochrona
§ 4. Zasady udostępniania dokumentacji medycznej
I. Wprowadzenie
II. Krąg podmiotów uprawnionych do dostępu do dokumentacji medycznej
1. Uwagi wstępne
2. Pacjent i jego przedstawiciel ustawowy
3. Osoba upoważniona przez pacjenta
4. Uprawnione instytucje i urzędy
III. Sposób udostępnienia dokumentacji medycznej
IV. Opłaty za udostępnienie dokumentacji medycznej
§ 5. Przechowywanie dokumentacji medycznej
Rozdział IX. Tajemnica lekarska
§ 1. Wprowadzenie
I. Uzasadnienie obowiązku zachowania tajemnicy
II. Źródła prawne tajemnicy lekarskiej
§ 2. Zakres podmiotowy i przedmiotowy tajemnicy lekarskiej
§ 3. Formy i sposoby naruszenia tajemnicy lekarskiej
§ 4. Sankcje za naruszenie tajemnicy lekarskiej
§ 5. Przypadki dopuszczalnego ujawnienia tajemnicy lekarskiej
I. Uwagi wstępne
II. Upoważnienie udzielone przez pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego
III. Ujawnienie tajemnicy uzasadnione dobrem pacjenta
IV. Ochrona interesu osób trzecich i interesu publicznego
V. Zwolnienie z obowiązku konfidencji na podstawie odrębnych ustaw
Rozdział X. Zasady wypisywania recept na leki i materiały medyczne oraz zleceń
na przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze i lecznicze środki techniczne
§ 1. Uwagi terminologiczne. Sprzedawanie produktów leczniczych przez lekarza
§ 2. Podmioty uprawnione do wystawiania recept i warunki ich wystawiania
§ 3. Elementy konstrukcyjne recepty. Korekta danych zamieszczonych na recepcie
§ 4. Przechowywanie blankietów recept
§ 5. Limity ilości przepisanych leków i wyrobów medycznych
§ 6. Kontrola wystawionych recept
§ 7. Sankcje
Rozdział XI. Obowiązki lekarza związane ze zgłaszaniem niepożądanego
działania produktu leczniczego oraz incydentu medycznego wyrobu medycznego
§ 1. Wprowadzenie
§ 2. Zgłaszanie niepożądanego działania produktu leczniczego
§ 3. Zgłaszanie incydentu medycznego wyrobu medycznego
Rozdział XII. Zgoda pacjenta na wykonanie zabiegu lekarskiego
§ 1. Wprowadzenie
§ 2. Ewolucja poglądów na temat wymogu zgody pacjenta na zabieg leczniczy
§ 3. Warunki skutecznej zgody pacjenta na zabieg leczniczy
I. Uwagi wstępne
II. Podmiotowy zakres zgody
1. Zgoda pacjenta
2. Zgoda zastępcza
3. Zgoda kumulatywna
4. Zezwolenie sądu opiekuńczego
III.Zgoda uświadomiona (objaśniona)
1. Uwagi wstępne
2. Zakres przekazywanych informacji
3. Sposób przekazania informacji
4. Podmioty uprawnione do uzyskania informacji
5. Ograniczenie obowiązku informacyjnego
6. Podsumowanie
IV. Wymóg dobrowolności zgody oraz jej szczegółowości
V. Forma zgody
§ 4. Wykonanie zabiegów bez zgody pacjenta - zgoda domniemana
§ 5. Przypadki przymusowego leczenia
I. Uwagi wstępne
II. Ochrona społeczeństwa przed skutkami nałogów - przeciwdziałanie i leczenie
uzależnień
1. Leczenie osób uzależnionych od alkoholu
2. Leczenie osób uzależnionych od narkotyków
3. Przymusowe leczenie w związku z popełnieniem przestępstwa
4. Stosowanie środków leczniczych wobec nieletnich
III. Leczenie osób z zaburzeniami psychicznymi
1. Uwagi wstępne
2. Przymusowe badanie osób z zaburzeniami psychicznymi
3. Przymusowa hospitalizacja
4. Przymusowe leczenie osób niepoczytalnych na zasadach Kodeksu karnego
IV. Leczenie chorób zakaźnych
V. Przymusowe wykonywanie zabiegów lekarskich na potrzeby postępowania karnego
VI. Przymusowe leczenie osób osadzonych
§ 6. Karna odpowiedzialność za wykonanie zabiegu bez zgody pacjenta
Rozdział XIII. Stwierdzanie zgonu i postępowanie ze zwłokami
§ 1. Wprowadzenie i źródła regulacji
§ 2. Podmioty uprawnione do stwierdzania zgonu
§ 3. Obowiązki lekarza stwierdzającego zgon
§ 4. Sekcja zwłok
§ 5. Podsumowanie
Rozdział XIV. Warunki prawne przeszczepiania komórek, tkanek i narządów
§ 1. Wprowadzenie
§ 2. Ewolucja regulacji etycznych i prawnych dotyczących transplantacji
I. Regulacje międzywojenne oraz z okresu PRL
II. Unormowania ustawowe do 2005 r.
III.Stan prawny pod rządami ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu
komórek, tkanek i narządów z 2005 r
IV. Normy etyczne i deontologiczne
V. Rozwiązania przyjęte w prawie międzynarodowym
§ 3. Uwagi terminologiczne
§ 4. Przeszczepy ex mortuo
I. Definicja śmierci
II. Metodyka ustalenia śmierci
III. Modele decydowania o pobraniu materiału ze zwłok
IV. Sposoby wyrażania sprzeciwu
V. Eksplantacja ex mortuo a interes postępowania karnego
VI. Obowiązek poszanowania zwłok poddanych eksplantacji
§ 5. Przeszczepy ex vivo
I. Uwagi wprowadzające
II. Warunki podmiotowe dotyczące dawcy
III. Zgoda dawcy i biorcy
IV. Zasadność i celowość przeprowadzenia transplantacji
V. Przeprowadzenie zabiegu legę artis
VI. Wykorzystanie materiału pooperacyjnego do implantacji
§ 6. Odpowiedzialność karna za czyny okołotransplantacyjne
I. Uwagi wprowadzające
II. Odpowiedzialność karna w związku z transplantacją ex mortuo
III. Odpowiedzialność karna w związku z transplantacją ex vivo
IV. Odpowiedzialność karna na podstawie przepisów ustawy transplantacyjnej
Rozdział XV. Przerywanie ciąży
§ 1. Wprowadzenie
§ 2. Ewolucja poglądów i regulacji prawnych dotyczących zabiegów przerywania ciąży
I. Unormowania antyczne
II. Poglądy Kościoła katolickiego
III. Światowe unormowania średniowieczne i nowożytne
IV. Regulacje na ziemiach polskich
§ 3. Modele regulacji dotyczącej przerywania ciąży
§ 4. Warunki dopuszczalności przerywania ciąży w aktualnym stanie prawnym
§ 5. Odpowiedzialność za nielegalny zabieg przerwania ciąży
I. Sankcje karne
II. Sankcje cywilne
III. Sankcje zawodowe
Rozdział XVI. Eksperymenty medyczne
§ 1. Wprowadzenie
§ 2. Ewolucja unormowań etycznych i prawnych dotyczących eksperymentów na ludziach
§ 3. Typologia eksperymentów medycznych
§ 4. Zasadność przeprowadzenia eksperymentu - opłacalność projektu
§ 5. Przestrzeganie reguł ostrożnego eksperymentowania
§ 6. Zgoda uczestnika eksperymentu
I. Ewolucja regulacji dotyczącej zgody uczestnika eksperymentu
II. Warunki skuteczności prawnej zgody uczestnika eksperymentu
§ 7. Pozytywna opinia komisji bioetycznej
§ 8. Podsumowanie
Rozdział XVII. Zabiegi estetyczne
§ 1. Wprowadzenie
§ 2. Warunki dopuszczalności zabiegów kosmetycznych
I. Podziały czynności kosmetycznych oraz sankcje za ich nielegalne wykonanie
II. Czynności kosmetyczne o charakterze leczniczym
III. Czynności kosmetyczne podejmowane wyłącznie w celach estetycznych
1. Zgoda zainteresowanego jako podstawa legalności zabiegów prostych
2. Kontratyp czynności kosmetycznych
§ 3. Podsumowanie
Indeks rzeczowy
684 stron, A5, oprawa miękka
