Problematyka czynności prawnych, ich wadliwości (w tym wzruszalności)
należy do wiodących zagadnień teorii prawa i prawa cywilnego.
Choć temat tej książki dość ściśle wiąże się z problematyką
nieważności czynności prawnych, to samo pojęcie wadliwości czynności prawnych,
instytucji polegającej na możliwości wzruszenia czynności, wymaga swoistego ujęcia i
odrębnego opracowania. Wadliwość czynności, czy nawet sama jej wzruszalność nie jest
bowiem – w odróżnieniu od pojęcia nieważności – kategorią jednorodną. Świadczy
o tym nie tylko to, że pojęcie wadliwości jest najszersze i zawiera w sobie
wzruszalność, bezskuteczność i nieważność. Niniejsza pozycja w 5 rozdziałach
dogłębnie analizuje powyższe kwestie, wychodząc od pojęcia wzruszalności, poprzez
podstawy wzruszalności czynności prawnej jako kształtujące oświadczenie woli,
analizę sankcji wzruszalności, kończy rozważania na formułowaniu propozycji de lege
ferenda w odniesieniu do unormowania czynności wzruszalnych.
Spis treści:
Wykaz skrótów
Wykaz literatury
Rozdział I. Wprowadzenie
§ 1. Uwagi ogólne o przedmiocie pracy
§ 2. Ustalenia terminologiczne w ramach analizowanej postaci wadliwości
I. Pojęcie wzruszalności
II. Czynność prawna jako postać czynności konwencjonalnej, która może być
dotknięta sankcją wzruszalności
III. Konotacje terminu „czynność prawna”
IV. Znaczenie terminu „oświadczenie woli” w płaszczyźnie problematyki
wzruszalności czynności prawnych
§ 3. Konsekwencje prawne czynności prawnej
§ 4. Miejsce czynności wzruszalnych w systematyce czynności wadliwych
I. Uwagi ogólne – doktrynalne propozycje typologii wadliwości
II. Czynności wadliwe, wzruszalne, bezskuteczne i nieważne – uwarunkowania semantyczne
i normatywne
III. Znaczenie reguł konstytutywnych i reguł istotnościowych w płaszczyźnie
wadliwości czynności prawnych
IV. Relacja pojęć „wzruszalność”, „bezskuteczność”,
„nieważność”, „wadliwość” – konkluzje
V. Schemat systematyki czynności wadliwych
Rozdział II. Podstawy wzruszalności czynności prawnej kształtującym
oświadczeniem woli
§ 1. Uwagi ogólne
§ 2. Błąd
I. Uwagi ogólne
II. Błąd co do treści czynności prawnej
III. Błąd istotny
IV. Dalsze przesłanki uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli na gruncie
art. 84 KC
V. Projektowane zmiany w ramach instytucji błędu
§ 3. Zniekształcenie oświadczenia woli przez posłańca
§ 4. Podstęp
I. Uwagi ogólne
II. Kwalifikacja podstępu
III. Przesłanki podstępu jako instytucji uzasadniającej uchylenie się od skutków
prawnych oświadczenia woli
§ 5. Groźba
I. Uwagi ogólne
II. Charakterystyka prawna groźby
III. Przesłanki groźby jako instytucji uzasadniającej uchylenie się od skutków
prawnych oświadczenia woli
§ 6. Mechanizm i forma oświadczenia kształtującego wzruszającego czynność prawną
na podstawie art. 88 § 1 KC
§ 7. Termin wykonania prawa kształtującego w świetle art. 88 § 2 KC
Rozdział III. Podstawy wzruszalności czynności prawnej konstytutywnym
orzeczeniem sądu
§ 1. Uwagi ogólne
§ 2. Wyzysk
I. Uwagi ogólne
II. Przesłanki wyzysku
1. Przesłanka obiektywna – niewspółmierność świadczeń
2. Przesłanka subiektywna – wyzyskanie kontrahenta
3. Okoliczności dotyczące osoby wyzyskanego
III. Kwalifikacja instytucji wyzysku
IV. Konsekwencje prawne wyzysku
§ 3. Wzruszalność umowy zawartej w wyniku aukcji lub przetargu
I. Uwagi ogólne
II. Podmioty uprawnione i przesłanki roszczenia
III. Charakter prawny roszczenia o unieważnienie umowy zawartej w wyniku aukcji lub
przetargu
§ 4. Wzruszalność uchwał spółek kapitałowych i spółdzielni
I. Charakter prawny uchwał
II. Uchwały podlegające uchyleniu
1. Uwagi ogólne
2. Przesłanki roszczenia o uchylenie uchwały
3. Konstrukcja prawna wzruszalności uchwał
III. Uchwały sprzeczne z prawem jako niemieszczące się w ramach pojęcia czynności
wzruszalnej
§ 5. Unieważnienie małżeństwa
Rozdział IV. Analiza sankcji wzruszalności
§ 1. Uwagi ogólne
§ 2. Teoretyczna konstrukcja sankcji wzruszalności
I. Cywilnoprawna charakterystyka sankcji
II. Podwójny skutek sankcji wzruszalności
III. Sytuacja prawna po dokonaniu czynności wzruszalnej i wpływ ewentualnych
rozporządzeń przedmiotem czynności przed wzruszeniem czynności, na zakres działania
sankcji
IV. Problematyka konwersji i konwalidacji czynności wzruszalnych
1. Konwersja
2. Konwalidacja
V. Niemożność stosowania instytucji nieważności częściowej (art. 58 § 1 KC in
fine) do sytuacji prawnej powstałej
wskutek wzruszenia czynności
VI. Zakres działania sankcji wzruszalności
VII. Problematyka zasad uwzględnienia sankcji wzruszalności, w świetle reguł
obowiązujących w postępowaniu cywilnym
§ 3. Roszczenia związane z wzruszalnością czynności
I. Uwagi ogólne
II. Roszczenie o wydanie orzeczenia konstytutywnego
III. Roszczenie o zwrot spełnionych świadczeń
IV. Problematyka dodatkowych obowiązków związanych z realizacją roszczeń
kondykcyjnych
V. Problematyka roszczeń odszkodowawczych
1. Problematyka odpowiedzialności na zasadzie culpa in contrahendo
2. Problematyka ewentualnej odpowiedzialności deliktowej na podstawie art. 415 KC i n.
VI. Roszczenie o ustalenie nieważności czynności prawnej
Rozdział V. Zakończenie
Indeks rzeczowy
406 stron
